Από τη Μαρία Παπαπαναγιώτου
Είναι ζήτημα πόσοι από τους Έλληνες σήμερα συνεχίζουν ελπίζουν ή έστω το τολμούν. Αντίθετα, επιμένουν οι πολιτικοί μας, αλλά δεν είναι οι μόνοι. Ο Μέγας Ναπολέων χαρακτήριζε κυνικά «κάθε leader, dealer... της Ελπίδας», και ακόμη και ο Bull Clinton θεωρείται ότι κέρδισε και τις δύο θητείες του στο Λευκό Οίκο με μότο «την πίστη σε έναν τόπο που λέγεται Ελπίδα.»
Από την φτερωτή, ρομαντική ιδέα της ελπίδας, όπως ο Emily Dickinson την περιέγραφε, η Ελπίδα σήμερα στα επιστημονικά εργαστήρια έφτασε να αποτελεί- πεζά - ένα εργαλείο. Αλλά και μια δεξιότητα, που υπό συνθήκες και με συγκεκριμένες τεχνικές μπορεί να πραγματωθεί. Επιστημονικά μάλιστα χαρακτηρίζεται μια απλή επιλογή, πολύ λιγότερο τυχαία, και πολύ πιθανά εφικτή, λέει χαρακτηριστικά ο διεθνούς φήμης ψυχολόγος Shane Lopez, που κυκλοφόρησε το βιβλίο του Making Hope Happen. Προηγουμένως με την ερευνητική του ομάδα ο Λοπέζ ολοκλήρωσε μια πρωτοπόρα έρευνα.
Σε παιδιά και ενήλικες, αισιόδοξους ή απαισιόδοξους, οι ειδικοί μέτρησαν τον βαθμό της ελπίδας και αντίστοιχα την παραγωγικότητα, ή τις ακαδημαικές τους επιδόσεις. Σε τέτοιου είδους μελέτες, η ελπίδα μετριέται με βάση ευρέως αποδεκτή κλίμακα της Έρευνας της Ψυχολογίας. Συγκεντρώνοντας μεγάλο όγκο δεδομένων και πραγματοποιώντας ειδική μετα-ανάλυση, κατέληξαν, όπως ανακοίνωσαν, στη συσχέτιση Ελπίδας –Αποτελέσματος με πολύ στερεούς αριθμούς.
«Η ελπίδα αποδίδει γύρω στο 14% της παραγωγικότητας της εργασίας και σε ένα 12% σε ακαδημαϊκή επίδοση," δηλώνει ο Lopez, που διευκρινίζει ωστόσο πόσοδιαφορετικό είναι κανείς να ελπίζει, από το να εύχεται απλώςγια κάτι που επιθυμεί.
Τα ευχολόγια για μια επιθυμία μας είναι ελπίδα χωρίς σχέδιο, και αυτό συνήθως δεν οδηγεί πουθενά, επεσήμανε ο κορυφάιος ψυχολόγος. Και παραθέτει αναλυτικά στο βιβλίο του τα τρία βήματα που κάνουν την ελπίδα πράξη.
Το πρώτο βήμα είναι ο προσδιορισμός του τι ελπίζουμε. Από το απλό και άμεσο, να καταφέρουμε να πηγαίνουμε καθημερινά στο γυμναστήριο π.χ. ή και κάτι μακροπρόθεσμο, όπως το να γίνει αστροναύτης ένα παιδί όταν μεγαλώσει.
Το δεύτερο βήμα είναι το να εξετάσει και να αντιληφθεί κανείς το χάσμα ανάμεσα σ αυτή τη στιγμή που κανείς ελπίζει, και στην πραγμάτωση του στόχου, και να ορίσει μια σειρά από διαδοχικούς, μικρότερους και άμεσους στόχους ώστε να καλυφθεί αυτό το κενό.
Τρίτο βήμα και σημαντικότερο, ο προγραμματισμός για την εκτέλεση όλων των μικρών στόχων, υλοποίησή τους
Σχετικές μελέτες με μαθητές στην Πορτογαλία, έδειξαν ότι τα παιδιά που διδάχτηκαν την τεχνική των τριών βημάτων εμφάνισαν σύντομα βελτιωμένα επίπεδα αυτοεκτίμησης, (που μπορεί να χαρακτηρίζεται ως μια όχι και τόσο αντικειμενική μέτρηση), παράλληλα όμως εμφάνισαν και βελτίωση στην βαθμολογία τους, που συσχετίστηκε με την ελπίδα σε πολύ πιο πιο ακριβείς βαθμούς.
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που σκοράρουν στην ελπίδα τους ψηλά, αναπτύσσουν μεγαλύτερη αντοχή και ανοχή στις δυσκολίες, τη δυσφορία ή την ταλαιπωρία που ο δρόμος προς τον στόχο μπορεί να εμφανίζει. Λειτουργούν επίσης οι ίδιοι άνθρωποι πιο ευέλικτα, και μπορεί να ενεργοποιήσουν πληθώρα σχεδίων και εναλλακτικών διαδρομών, σε πείσμα των εμποδίων που θα μπορούσαν να τους έχουν αποκαρδιώσει.
Σε μια μελέτη που ο συγγραφέας του βιβλίου χαρακτηριστικά παρουσιάζει ζητήθηκε από μια ομάδα ενηλίκων και παιδιών να περιγράψουν την Κυριακή το βράδυ την πιο ωραία εκδοχή της εβδομάδας που θα ακολουθούσε, όπως ήλπιζαν να συμβεί. Μερικοί απάντησαν με μέγιστες φιλοδοξίες, και άλλοι με παρόμοιες, αναφέροντας όμως με επίγνωση εμπόδια και ελλείψεις που τους χώριζαν από το να γίνουν αυτά εφικτά.Στην μέση της εβδομάδας, εκείνοι που είχαν προβλέψει τις δυσκολίες, διατηρούσαν πολύ πιο έντονη την αισιοδοξία τους ότι μπορούσαν αυτά που ήθελαν να πραγματωθούν, από εκείνους που απλώς είχαν εκφράσει προσδοκία.
Ο γνωστός «νόμος της έλξης» που παρηγορεί όλους μας, ότι αν θες κάτι πάρα πολύ όλο το σύμπαν συνηγορεί να το αποκτήσεις, ναί είναι σωστός, επιμένει ο Λοπέζ, αλλά δεν το κάνει μόνο του το σύμπαν.
Πρέπει κανείς, κατά τις επιστημονικές υποδείξεις, να ελπίσει σκληρά. Άρα και να προσπαθήσει εξίσου σκληρά.
Με δυο λόγια, γίνεται και η ελπίδα …project!
σχόλια