Μία λέξη εδώ και καιρό διατρέχει τη Δανία και παρά το γεγονός ότι δεν μεταφράζεται, όχι επακριβώς τουλάχιστον, ευθύνεται για την ευτυχία των Δανών, που τα καλά που φέρνει αυτή η λέξη τα αναζητούν, σχεδόν τα καταδιώκουν με πάθος και μανία. Τι είναι "hygge", λοιπόν και από την Κοπεγχάγη μέχρι τα δανέζικα χωριά το κυνηγούν και πιστεύουν ακράδαντα ότι ευθύνεται για την καλή τους διάθεση.
"Hygge", όπως εξηγεί ο ιδιοκτήτης του πιο δημοφιλούς καφέ της Κοπεγχάγης, είναι ταυτόχρονα η ποιότητα των τόπων, των ανθρώπων, των αντικειμένων που ο συνδυασμός τους μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους.
"Μπαίνεις κάπου και αυτό που αντικρίζεις, αγγίζεις, οσφραίνεσαι, κάτι σου θυμίζει. Σε κάνει να νιώθεις βολικά. Αυτή είναι η λέξη. Βολικά. Σαν παλιό σινεμά. Σα να ξέρεις ότι εκεί που πας θα βρεις κόσμο που γνωρίζεις, κι ας μη συμβεί αυτό. Ακόμη κι αν το μέρος είναι άδειο, να ξεχειλίζει από ζωή, να μη νιώθεις μόνος και να νιώθεις άνετα και βολικά, σε περιβάλλον που συμπεριφέρεται σαν να σε αγκαλιάζει", λέει ο Jeppe Trolle Linnet, ο οποίος έχει εκδώσει και μία - από τις πολλές - διδακτορική διατριβή επί του θέματος, το οποίο συνοψίζεται στο εξής απλό: "Hygge: Ο δανέζικος τρόπος για να ζεις καλά", κοινώς μία καθημερινή γιορτή στις μικροαπολαύσεις και στις αποδράσεις από το σκληρό εργασιακό πρόγραμμα που στραγγαλίζει τους σύγχρονους ανθρώπους. Αυτός ο τρόπος, - του να χαλαρώνεις, να νιώθεις καλά, να ξεχνιέσαι για λίγο, να είσαι σίγουρος ότι για λίγο τίποτα δεν θα σε στενοχωρήσει - διδάσκεται πλέον ως πρακτική σε καφέ της Δανίας.
Είναι μία συνεχής προσπάθεια, σα να εκπαιδεύεσαι στο να κακομαθαίνεις τον εαυτό σου, με τους σωστούς τρόπους και από τον σωστό δρόμο.
Σύμφωνα με άρθρο του "Guardian" το "hygge" εκτός από βιοθεωρία, είναι και κάτι σαν μια μικρή συνωμοσία μεταξύ των Δανών. "Hygge" μπορεί να είναι μια νύχτα με ζεστή σοκολάτα και φίλους σε ένα δωμάτιο με τζάκι και φωτισμό κεριών, μπορεί να είναι μια ποδηλατάδα και ένα απρογραμμάτιστο πικ νικ μεταξύ συναδέλφων που τέλειωσαν νωρίς από τη δουλειά τους, ή μια μικρή συντροφιά που για ένα απόγευμα θα κάνει ό,τι θέλει, όπως θέλει με έναν όρο: δεν θα διαφωνήσει ή δεν θα πει το λάθος πράγμα, δεν θα αναφερθεί στη δουλειά ή στα προβλήματα που αντιμετωπίζει, δεν θα φέρει τίποτα "τοξικό" στην παρέα, διαλύοντας -ούτε για μια στιγμή - την ξένοιαστη ατμόσφαιρα.
Μοιάζει όλο αυτό με τις δικές μας ελληνικές συνήθειες, της χαλάρωσης, του καφέ στη λιακάδα, των ατέλειωτων συζητήσεων; Όχι. Οι Δανοί είναι κάθετοι σε αυτό το θέμα. "Το hygge μπορεί να εξαφανιστεί πανεύκολα. Αρκεί κάποιος να πει τη λάθος κουβέντα και μπορείς να το νιώσεις να διατρέχει σαν ηλεκτρισμός το σώμα σου", λέει η Agnete που διατηρεί αλυσίδα καφέ, στα οποία αυτή η πρακτική διοικεί τις επιχειρήσεις. Το αίσθημα ότι πρέπει όλοι, όσοι βρίσκονται μέσα στο μαγαζί, μέσα σ' οποιονδήποτε χώρο, να περνούν καλά και να νιώθουν άνετα. Ως εκ τούτου, αυτή η πρακτική δεν αντέχει στις πολιτικές συζητήσεις ή στο να φέρει κάποιος στην κουβέντα κάτι που θα προκαλέσει διχασμό και αντιφατικά συναισθήματα.
Αυτό για εμάς που είμαστε συνηθισμένοι στους υψηλούς τόνους μπορεί να φαίνεται αδιανόητο, όμως η ιδιοκτήτρια των καφέ προτιμά να προσέχει και την παραμικρή λεπτομέρεια. Για παράδειγμα, πριν από λίγο καιρό είχε παρατηρήσει ότι η μουσική που έπαιζε στα μαγαζιά της, ευχαριστούσε τους νεαρότερους πελάτες και προκαλούσε μία μικρή νευρικότητα στους μεγαλύτερους σε ηλικία. Ακόμη κι αυτό μπορεί να καταστρέψει το "hygge", ακόμη κι αυτή η μικρή ένταση.
Όπως, χαρακτηριστικά αναφέρεται σε ένα από τα πολλά βιβλία που τείνουν να καταστήσουν το "hygge" κάτι σαν "new age" κίνημα, όλο αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αποκτήσει κάποιος αγοράζοντας δύο μαλακές μαξιλάρες για το πάτωμα, κεριά εσωτερικού χώρου και ροφήματα που κατευνάζουν τα νεύρα. Είναι μία συνεχής προσπάθεια, σα να εκπαιδεύεσαι στο να κακομαθαίνεις τον εαυτό σου, με τους σωστούς τρόπους και από τον σωστό δρόμο. Δεν έχει να κάνει με το "υγιεινό", "μη φας αυτό", "μην πιεις εκείνο", "μην κάνεις το άλλο". Έχει να κάνει με το να επιτρέπει κανείς στον εαυτό του μικρές ένοχες απολαύσεις σε καθημερινή βάση, για πολύ πολύ λίγο και μεγαλύτερες αθώες, που τον κρατάνε ζωντανό, τον κάνουν να νιώθει -και να είναι πλήρης.
Σε όσους ισχυρίζονται ότι οι Δανοί πωλούν μέσω μάρκετινγκ αυτή την περί χαλάρωσης ιδέα, οι ίδιοι δεν το αρνούνται. Άνθρωποι ταγμένοι στο "hygge", όπως ο Linnet και η Agnete, ξέρουν ότι τα καταστήματα τους προσφέρουν ένα σύνολο της φιλοσοφίας αυτής, εξηγούν, όμως, ότι αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αγοράσει κανείς, να πληρώσει και να το πάρει σπίτι του. Είναι μια γεύση, από έναν τρόπο ζωής που χωράει τα πάντα, που εκτιμά απεριόριστα τον ελεύθερο χρόνο και μαθαίνει στους ανθρώπους να τον εκτιμούν. Κι αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, ειδικά σε κοινωνίες, που τα μέλη της προτάσσουν πρώτα την ιδιότητα του εργαζόμενου και μετά όλα τα υπόλοιπα.
σχόλια