Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ακαδημαϊκές γνώσεις για να ξέρει ότι η απόρριψη πονάει, ότι πρόκειται για μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στη ζωή ενός ανθρώπου, είτε πρόκειται για απόρριψη ερωτικού χαρακτήρα είτε για απόρριψη που αφορά την επαγγελματική ανέλιξη κάποιου.
Εκείνο που η σύγχρονη ψυχολογία έρχεται να επισημάνει είναι ο βαθμός ευαισθησίας που κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν σε ό,τι αφορά την απόρριψη, τον τρόπο με τον οποίο την αφομοιώνουν και τα στάδια που επηρεάζουν την εξέλιξη του ψυχισμού τους.
Σύμφωνα με τη Jennifer A. Samp, καθηγήτρια ψυχολογίας και υπεύθυνη σπουδών επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τον βαθμό ευαισθησίας του στην απόρριψη, ακριβώς για να αποφύγει ή για να αντιμετωπίσει μία σειρά από συγκρούσεις με ολέθριο αποτέλεσμα τόσο στον δικό του ψυχισμό όσο και στις επαφές με τους γύρω του.
Ένας φίλος που δεν απάντησε θετικά στο μήνυμά μας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν θέλει να δει εμάς προσωπικά. Μπορεί να έχει όντως κανονίσει, μπορεί να έχει ένα πρόβλημα, που όμως δεν θέλει να μοιραστεί μαζί μας, απαντώντας μας με ειλικρίνεια.
Η Samp, η οποία ειδικεύεται σε ζητήματα εσωτερικών συγκρούσεων επισημαίνει τρία επικίνδυνα σημεία κατά τα οποία η απόρριψη μπορεί να πυροδοτήσει ισάριθμους μηχανισμούς που σχετίζονται με τον φόβο, την οργή και τη ζήλια.
«Άτομα με ευαισθησία στην απόρριψη συχνά βρίσκονται σε μία παράξενη κατάσταση επιφυλακής, που συχνά τα οδηγεί στο να παρερμηνεύουν τις πραγματικές προθέσεις των ανθρώπων που βρίσκονται στον κοινωνικό τους περίγυρο», γράφει η Samp και συνεχίζει: «Ακριβώς εξαιτίας των φόβων και των προσδοκιών τους -που κάποτε είναι υψηλές έως και εξωπραγματικές- καταλήγουν να απολαμβάνουν λιγότερο ικανοποιητικές σχέσεις εν συγκρίσει με άλλους ανθρώπους».
Για την περίπτωση του φόβου, η Samp χρησιμοποιεί ένα αρκετά συνηθισμένο παράδειγμα. «Ας δούμε πώς αντιδρά κάποιος, όταν στέλνει ένα γραπτό μήνυμα. "Θα ήθελα πολύ να βρεθούμε απόψε", γράφει ένα άτομο με ευαισθησία στην απόρριψη σε έναν φίλο ή ακόμη και στον σύντροφο του. Αν η απάντηση είναι "Συγνώμη, αλλά έχω κανονίσει γι' απόψε" ή "Είμαι τρομερά κουρασμένος. Να το δούμε αύριο;"», τότε ο μηχανισμός έχει ήδη πυροδοτηθεί. Για τα άτομα με ευαισθησία στην απόρριψη αυτό έχει ήδη μεταφραστεί ως "όχι" ή σίγουρα ως αρνητική εξέλιξη, που, κυρίως, θα έχει συνέχεια», λέει η Samp.
Κι αν αυτό είναι μόνο μια υπερβολική αντίδραση που απλώς τρομάζει και αγχώνει το άτομο, υπάρχουν και εκείνοι οι κύκλοι συμπεριφοράς, που καταλήγουν τοξικοί τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για τον κοινωνικό του περίγυρο. Σε αυτές τις περιπτώσεις μία απλή άρνηση, μία καθυστέρηση ή η ματαίωση ενός project πυροδοτούν αισθήματα φθόνου και στο επόμενο στάδιο αισθήματα οργής.
Για την ψυχολόγο είναι σημαντικό το άτομο να χτίσει έναν μηχανισμό κατά τον οποίο θα εξετάζει σε ρεαλιστική βάση τα «όχι» της καθημερινότητάς του, όχι για να τα δικαιολογεί και να τα προσπερνάει, αλλά για να τα κάνει λιγότερο προσωπικά, περισσότερα διδακτικά και να τα ξεπερνάει.
«Ένας φίλος που δεν απάντησε θετικά στο μήνυμά μας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν θέλει να δει εμάς προσωπικά. Μπορεί να έχει όντως κανονίσει, μπορεί να έχει ένα πρόβλημα, που όμως δεν θέλει να μοιραστεί μαζί μας, απαντώντας μας με ειλικρίνεια. Αν κάτι πρέπει να μας προβληματίσει είναι αυτό το τελευταίο και στο τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να χτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης με τους γύρω μας.
»Και πάλι, όμως, ας έχουμε υπ' όψιν ότι και οι πιο αρμονικές σχέσεις κάποτε ταλαιπωρούνται από υπόνοιες που σχετίζονται με την απόρριψη: αν μας θέλουν αρκετά, αν μας εκτιμούν, αν υπολογίζουν σε εμάς. Το ότι δεν μας το δείχνουν, ίσως και να μη σημαίνει πάντα ότι η κατάσταση έχει να κάνει μ' εμάς, αλλά με τη φάση που διανύουν οι άλλοι. Ας το έχουμε και αυτό υπ' όψιν μας», επισημαίνει η ειδικός.
Με στοιχεία από PsychologyToday.com
σχόλια