— Πώς εξηγείτε την έξαρση των ιώσεων και την αρκετά πρώιμη εμφάνιση της γρίπης;
Υπάρχει πράγματι μια έξαρση των ιώσεων φέτος, την αντιλαμβανόμαστε όλοι μας, πολλοί μάλιστα την έχουμε υποστεί ήδη. Όχι ένας αλλά τρεις αναπνευστικοί ιοί (ο RSV, ο ιός της γρίπης αλλά και ο SARS-CoV-2) έχουν έντονη παρουσία και στη χώρα μας και δημιουργούν τις συνθήκες για έναν ακόμη δύσκολο χειμώνα. Είναι αξιοσημείωτο το ότι φέτος η γρίπη έκανε την εμφάνισή της πολύ νωρίς, ήδη από τον Αύγουστο. Τα περιοριστικά μέτρα των δύο προηγούμενων χρόνων την είχαν σχεδόν εξαφανίσει, με αποτέλεσμα η φυσική ανοσία του οργανισμού απέναντι στον ιό αυτό να έχει μειωθεί σημαντικά.
Η άρση των μέτρων και η γενικότερη χαλάρωσή μας ως προς τις συναναστροφές και τη μη χρήση της μάσκας τής έδωσαν χώρο να επανέλθει δριμύτερη. Μάλιστα, τα συμπτώματα φέτος είναι ιδιαίτερα έντονα και στα βρέφη και στα μικρά παιδιά. Μια άλλη πιθανή αιτία που βρίσκεται υπό διερεύνηση είναι η αυξημένη ευαισθησία που δημιουργεί η νόσηση από Covid-19.
Θεωρώ ότι η πανδημία έχει μπει ήδη σε άλλη φάση και είμαστε πολύ κοντά στο να επιτύχουμε τον έλεγχό της. Ό,τι έχουμε καταφέρει οφείλεται κυρίως στον εμβολιασμό και τη βελτιστοποίηση της ιατρικής φροντίδας και της φαρμακολογικής αντιμετώπισης των νοσούντων αλλά και στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει μολυνθεί ήδη, κάποιοι ίσως και πάνω από μία φορά.
— Πώς σχολιάζετε την επιστροφή των ανεμβολίαστων υγειονομικών; Ποια προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει;
Θεωρώ την απόφαση αυτή εσφαλμένη για πολλούς λόγους. Οι ανεμβολίαστοι υγειονομικοί λειτούργησαν στους δύσκολους μήνες της πανδημίας με έναν αδικαιολόγητο, μεσαιωνικού τύπου φανατισμό κατά της επιστήμης που έχουν κληθεί να υπηρετήσουν μέσα στις δομές υγείας. Η άρνησή τους να αποδεχτούν τα επιστημονικά δεδομένα δημιουργεί αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορούν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του υγειονομικού έργου γενικότερα.
Οι δημόσιες δομές υγείας στη χώρα μας έχουν πολλά προβλήματα ήδη και το τελευταίο που χρειάζονται είναι εργαζόμενους που δεν πιστεύουν, λόγω άγνοιας ή ιδεοληψίας, στις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης.
— Η λοίμωξη από γρίπη μειώνει το κίνδυνο λοίμωξης από κορωνοϊό;
Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, δείχνουν πράγματι ότι η λοίμωξη από γρίπη πιθανόν να μειώνει το κίνδυνο λοίμωξης από κορωνοϊό. Αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι η ενεργοποίηση της ανοσιακής μας απάντησης μετά την πρώτη λοίμωξη μειώνει τις πιθανότητες ταυτόχρονης λοίμωξης με τον άλλο ιό.
Βέβαια, αυτή είναι μόνο μια αρχική παρατήρηση και θα χρειαστούν περισσότερα δεδομένα για να τεκμηριωθεί. Και σίγουρα μια τέτοια σκέψη δεν αποτελεί λόγο για να αφεθούμε να μολυνθούμε από τον ιό της γρίπης, απλοϊκά θεωρώντας τον ως ασπίδα για το κορωνοϊό.
— Όσον αφορά τον κορωνοϊό και την επόμενη μέρα, πιστεύετε ότι βρισκόμαστε ήδη στον επίλογο της πανδημίας;
Θεωρώ ότι η πανδημία έχει μπει ήδη σε άλλη φάση και είμαστε πολύ κοντά στο να επιτύχουμε τον έλεγχό της. Ό,τι έχουμε καταφέρει οφείλεται κυρίως στον εμβολιασμό και τη βελτιστοποίηση της ιατρικής φροντίδας και της φαρμακολογικής αντιμετώπισης των νοσούντων αλλά και στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει μολυνθεί ήδη, κάποιοι ίσως και πάνω από μία φορά.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η ανάπτυξη ανοσίας στον πληθυσμό. Επίσης, έχει περάσει ακριβώς ένας χρόνος από την εμφάνιση του στελέχους και των διάφορων υποπαραλλαγών του και το γνωρίζουμε αρκετά καλά. Είναι πλέον σαφές ότι είναι λιγότερο επιβαρυντικό από το Δέλτα ή ακόμα και από το αρχικό.
Όσο περνάει ο καιρός, μειώνεται η πιθανότητα να προκύψει κάποιο νέο, πιο επιβαρυντικό στέλεχος. Συνολικά τα δεδομένα αυτά επιτρέπουν να εκφράσουμε μια συγκρατημένη αισιοδοξία.
— Τι δεν γνωρίζουμε ακόμη για τον κορωνοϊό;
Υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν ξέρουμε, άρα δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας ως μεμονωμένα άτομα, ως κοινωνία αλλά και ως ιατρική κοινότητα κανέναν εφησυχασμό. Για παράδειγμα, αυτό που θα εξακολουθήσει να μας απασχολεί όλο και περισσότερο τους επομένους μήνες, ίσως και χρόνια, είναι το σύνδρομο Long Covid, δηλαδή η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο εξακολουθεί να εκδηλώνει κάποια συμπτώματα ακόμα και πολύ καιρό μετά την αρνητικοποίηση του ιού από τον οργανισμό.
Συνεχίζουμε να αναζητούμε εξηγήσεις και τρόπους αντιμετώπισης. Δεν θα ησυχάσουμε έως ότου το δυσάρεστο κεφάλαιο «κορωνοϊός κλείσει οριστικά για την ανθρωπότητα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.