Σώμα από γυαλί: Έχουν και οι υποχόνδριοι τα δίκια τους

Σώμα από γυαλί: Έχουν και οι υποχόνδριοι τα δίκια τους Facebook Twitter
Ένας γυάλινος άνθρωπος είναι επικίνδυνα εύθραυστος, αλλά η κατάστασή του είναι επίσης απολύτως διαφανής.
0


ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ
14ου αιώνα, μια σειρά ασθενών που ήταν διασκορπισμένοι σε όλη την Ευρώπη ανέπτυξαν μια ασυνήθιστη αυταπάτη: Πίστευαν ότι τα σώματά τους ήταν φτιαγμένα από γυαλί. Αυτοί που έπασχαν από αυτή την παράξενη πάθηση φοβόντουσαν μήπως σπάσουν – τουλάχιστον ένας από αυτούς επέμενε να κοιμάται σε σωρούς από άχυρα για να αποφύγει οποιοδήποτε ατύχημα. Αλλά για τους σημερινούς υποχόνδριους, αυτή η αρχαϊκή φοβία μπορεί να αντιπροσωπεύει τόσο έναν φόβο όσο και μια διεστραμμένη φαντασίωση. Ένας γυάλινος άνθρωπος είναι επικίνδυνα εύθραυστος, αλλά η κατάστασή του είναι επίσης απολύτως διαφανής.

«Είμαι υποχόνδρια», παραδέχεται η δημοσιογράφος Κάρολαϊν Κράμπτον στο νέο της βιβλίο “A Body Made of Glass: A Cultural History of Hypochondria” («Σώμα φτιαγμένο από γυαλί: Μια πολιτισμική ιστορία της υποχονδρίασης»). «Ή, τουλάχιστον, ανησυχώ ότι είμαι, που είναι το ίδιο στην πραγματικότητα». Η Κράμπτον υποφέρει από αυτή τη δευτερογενή ασθένεια από τότε που διαγνώστηκε με την πρωτογενή ασθένεια του λεμφώματος Hodgkin ως έφηβη. Μετά από μήνες θεραπείας, οι γιατροί της τη διαβεβαίωσαν ότι βρισκόταν σε ύφεση –  αλλά ένα χρόνο αργότερα, η ασθένεια επέστρεψε. Η Κράμπτον την νίκησε και πάλι, αλλά το άγχος της παραμένει μέχρι σήμερα. Είναι παράλογη η ανησυχία της;

Ο μεγάλος συγγραφέας Μαρσέλ Προυστ θεωρήθηκε από τους συγχρόνους του (ακόμη και από τον πατέρα του) ως διαταραγμένος επειδή λάμβανε έντονες προφυλάξεις για να αποφύγει τις κρίσεις βήχα που τον βασάνιζαν, αλλά η σύγχρονη ιατρική θα μπορούσε να δικαιώσει τις ανησυχίες του. Ο υποχόνδριος της μιας εποχής είναι ο επιβεβαιωμένος ασθενής της άλλης.

Και είναι και δεν είναι, σύμφωνα με το βιβλίο της. Από τη μία, η Κράμπτον συχνά βιώνει συμπτώματα τα οποία αργότερα αναγνωρίζει ότι είναι ψυχοσωματικά – από την άλλη, η υπερβολική επιφυλακτικότητά της μετά την υποτιθέμενα επιτυχή πρώτη θεραπεία του καρκίνου της, της επέτρεψε να εντοπίσει ένα ύποπτο εξόγκωμα τη δεύτερη φορά. «Οι φόβοι για την υγεία μου είναι επίμονοι και κατά καιρούς παρεμβατικοί στη ζωή μου, αλλά δεν είναι απαραίτητα αδικαιολόγητοι», παραδέχεται καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «η διαγνώσιμη ασθένεια και η υποχονδρίαση μπορούν να συνυπάρχουν». Αν και «τείνουμε να σκεφτόμαστε την υποχονδρίαση ως μια ασθένεια που βρίσκεται αποκλειστικά στο μυαλό μας», οι άνθρωποι που ανησυχούν περισσότερο για την υγεία τους είναι πολύ συχνά οι άνθρωποι που έχουν τους περισσότερους λόγους να ανησυχούν.

hypohondria
A Body Made of Glass: A Cultural History of Hypochondria

Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και στις μέρες μας δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία σχετικά με το τι θεωρείται διάγνωση και τι αυταπάτη. Σε μια κοινωνία γεμάτη προκαταλήψεις, η αξιοπιστία δεν κατανέμεται ισότιμα και οι περιθωριοποιημένοι ή οι μειονοτικοί πληθυσμοί συχνά απορρίπτονται ως υστερικοί όσον αφορά τις ασθένειες. Και βέβαια, η ασθένεια –και συνεπώς και η υποχονδρίαση– είναι συχνά μια πολιτισμική σύμβαση που πάντα υπόκειται σε αναθεώρηση. Ο κατάλογος των ιατρικά αξιόπιστων ασθενειών διευρύνεται και συρρικνώνεται διαρκώς καθώς η έρευνα προχωρά και οι ξεπερασμένες θεωρίες καταρρίπτονται. «Είναι πλέον δυνατό να εξεταστούν καταστάσεις που προηγουμένως δεν ήταν ανιχνεύσιμες», γράφει η Κράμπτον. Ο μεγάλος συγγραφέας Μαρσέλ Προυστ θεωρήθηκε από τους συγχρόνους του (ακόμη και από τον πατέρα του) ως διαταραγμένος επειδή λάμβανε έντονες προφυλάξεις για να αποφύγει τις κρίσεις βήχα που τον βασάνιζαν, αλλά η σύγχρονη ιατρική θα μπορούσε να δικαιώσει τις ανησυχίες του. Ο υποχόνδριος της μιας εποχής είναι ο επιβεβαιωμένος ασθενής της άλλης.

Η «υποχονδρίαση» είναι μια αρχαία λέξη αλλά μια νέα σχετικά έννοια. Ο όρος έχει ελληνική προέλευση. Προκύπτει από την ανατομική δομή υποχόνδριο στο οποίο εδράζεται ο σπλήνας. Ο σπλήνας, με βάση την Ιπποκρατική θεωρία των τεσσάρων χυμών του σώματος, είναι το όργανο στο οποίο παράγεται η μέλανα χολή. Όταν όμως, αυτή πλεονάζει έναντι των υπολοίπων χυμών, συμβάλλει στη σύνθεση μίας μελαγχολικής ιδιοσυγκρασίας. Έτσι λοιπόν, ο όρος υποχονδρίαση χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή ασθενών οι οποίοι λόγω της ιδιοσυγκρασίας τους είναι φοβικοί και καχύποπτοι και διαμαρτύρονται για την υγεία τους χωρίς ουσιαστικά να υπάρχουν υπαρκτές ενδείξεις ασθένειας.

Το 1733, ο γιατρός George Cheyne περιέγραψε την υποχονδρίαση ως μια «ασθένεια του πολιτισμού». Σύμφωνα με την Κράμπτον, αυτό που εννοούσε είναι ότι ήταν «η συνέπεια των υπερβολών μιας καταναλωτικής κοινωνίας που είχε εγκαταλείψει την απλότητα της προηγούμενης ανθρώπινης ύπαρξης προς όφελος μιας απολαυστικής διατροφής και ενός ανενεργού τρόπου ζωής», αλλά θα λέγαμε επίσης ότι η υποχονδρίαση είναι μια ασθένεια του πολιτισμού επειδή αυξάνεται όσο αυξάνονται οι γνώσεις μας. Όσο πιο πολλά αντιλαμβανόμαστε για τους αμέτρητους τρόπους με τους οποίους το σώμα μας μπορεί να καταρρεύσει, τόσο πιο πολλά έχουμε να φοβόμαστε.

Με στοιχεία από The Washington Post

Υγεία & Σώμα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Kατάψυξη ωαρίων: Τάση ή αναγκαία επιλογή;

Ψυχή & Σώμα / Kατάψυξη ωαρίων: Τάση ή αναγκαία επιλογή;

Γιατί αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που επιλέγουν την κατάψυξη ωαρίων; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τον γυναικολόγο Γιώργο Μακρή, διευθυντή της Γυναικολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ο οποίος αναλύει τους πιθανούς κινδύνους της κρυοσυντήρησης ωαρίων, τις ηλικίες στις οποίες η διαδικασία δεν είναι ενδεδειγμένη, καθώς και τον λόγο που αυτή η μέθοδος έχει εξελιχθεί σε μια διαδεδομένη «μόδα» τα τελευταία χρόνια.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Μητρότητα και αλκοόλ: Αναγκαίο «διάλειμμα» ή εξάρτηση;

Ψυχή & Σώμα / Μητρότητα και αλκοόλ: Αναγκαίο «διάλειμμα» ή εξάρτηση;

Γιατί υπάρχει αυτή η εικόνα της εξουθενωμένης μητέρας που βάζει τα παιδιά της για ύπνο και με το που εκείνα κοιμούνται τρέχει και βάζει ένα μεγάλο ποτήρι κρασί και το πίνει όλο, σχεδόν μονορούφι, στην υγειά των αντοχών της; Η Τζούλη Αγοράκη μιλά με την συγγραφέα Γιούλη Ψαρράκη για τη μητρότητα και την κατανάλωση αλκοόλ.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Ακμή στην εφηβεία: Αιτίες, μύθοι και λύσεις

Ψυχή & Σώμα / Ακμή στην εφηβεία: Αιτίες, μύθοι και λύσεις

Τι σημαίνει η ακμή για έναν έφηβο; Γιατί εμφανίζεται; Είναι κληρονομική; Υπάρχουν πια δραστικές θεραπείες; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τη δερματολόγο Μάργκη Καπελλάρη για τις σύγχρονες μεθόδους καταπολέμησης της ακμής, η οποία δεν ταλαιπωρεί μόνο τους εφήβους, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
THE LIFO TEAM
Οι ψυχεδελικές θεραπείες ξανά στο προσκήνιο

Explainer / Ψυχεδελικές θεραπείες: Τι ξέρουμε τώρα

Μπορούν οι ψυχεδελικές ουσίες να προσφέρουν αποτελεσματική θεραπεία για ψυχικές παθήσεις όπως η κατάθλιψη και το PTSD; Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τις ιαματικές τους ιδιότητες; Ποια είναι τα νομικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για την ευρεία χρήση τους στην ιατρική;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «πρόσωπο του Μαρ-α-Λάγκο»: Το μήνυμα της υπερβολής και η «ευγονική» του Τραμπ

Υγεία & Σώμα / Το «πρόσωπο του Μαρ-α-Λάγκο» και η «ευγονική» του Τραμπ

Τη στιγμή που επικρατεί η τάση για ένα «φυσικό» λουκ, όπου οι αισθητικές παρεμβάσεις είναι όσο το δυνατόν πιο αόρατες, το λουκ του Μαρ-α-Λάγκο, με το υπερβολικό botox, τα ορατά fillers προσώπου και το ακραίο μαύρισμα, υποστηρίζει την υπερβολή ως στοιχείο ταυτότητας.
THE LIFO TEAM
Ψυχική υγεία των εργαζομένων: Το νέο success metric για τους οργανισμούς

Υγεία & Σώμα / Ψυχική υγεία και εργασία: Ο νέος δείκτης μέτρησης επιτυχίας για τους οργανισμούς

Γιατί το μέλλον ανήκει στους οργανισμούς που αντιλαμβάνονται και κατανοούν ότι η επιτυχία δεν είναι μόνο οι αριθμοί αλλά και οι άνθρωποι που την κάνουν πραγματικότητα και επενδύουν στη διαμόρφωση ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΟΥΝΤΑ, CHAIRWOMAN & CEO ΤΗΣ HELLAS EAP
Η «Τελική έξοδος» και το δικαίωμα στην ευθανασία

Υγεία & Σώμα / Η «Τελική έξοδος» και το δικαίωμα στην ευθανασία

Έχουμε το δικαίωμα να επιλέξουμε πώς θα πεθάνουμε όταν βρισκόμαστε στα πρόθυρα του αναπόφευκτου, χωρίς αυτό να αντιβαίνει στην αξία της ζωής; Ποια είναι τα ηθικά, νομικά και πολιτισμικά διλήμματα; Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για το θέμα πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Μικρή Σκηνή της Στέγης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί έκανα παιδί με τον γκέι φίλο μου

Ψυχή & Σώμα / Γιατί έκανα παιδί με τον γκέι φίλο μου

Η Τζούλη Αγοράκη μιλά με την Ελίζα Γερολυμάτου, μια τολμηρή γυναίκα που αψήφησε την εμπειρία του ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου και την έλλειψη ωαρίων, ακολουθώντας την εσωτερική της φωνή που της έλεγε πως ήθελε να γίνει μητέρα. Παρά τις αντιξοότητες, απέκτησε ένα παιδί με έναν άνθρωπο που θαύμαζε.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
ΕΠΕΞ Γιατί όλοι ξετρελαίνονται με το πάντελ;

Υγεία & Σώμα / Πάντελ: Το άθλημα με την παράξενη ρακέτα που πωρώνει τους Αθηναίους

«Το πιο ωραίο είναι ότι το παιχνίδι είναι πάντα τόσο έντονο που σε απορροφά, για μιάμιση ώρα το μόνο που έχει σημασία είναι πού πάει το κίτρινο μπαλάκι, πράγμα που σε βοηθάει πολύ να αποφορτιστείς»
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Η ομορφιά ως βία, ως εμπειρία και ως προϊόν

Κοκέτα / Η ομορφιά ως βία, ως εμπειρία και ως προϊόν

Τα πάντα ώστε τα πράγματα να μπουν σ’ ένα κουτί και το κλειστό κύκλωμα «ομορφιά - κατανάλωση - εκτόνωση» να διατηρηθεί ακέραιο, να μην υπάρχει τίποτα το καινούργιο, τίποτα το έντονο Ή το εκπληκτικό, παρά μόνο η ίδια Διαφορά παντού.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Γιατί γίνεται τόσος ντόρος με το μικροβίωμα του εντέρου και τη διατροφή;

Ψυχή & Σώμα / Γιατί γίνεται τόσος ντόρος γύρω από το μικροβίωμα του εντέρου και τη διατροφή;

Τι συμβαίνει με τα τρισεκατομμύρια μικροοργανισμών στο έντερό μας; Πώς αλληλεπιδρούν με τη διατροφή μας –ενισχύοντας ή διαταράσσοντάς την– και τι σημαίνει αυτό για την υγεία μας; H Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τη Μαντώ Κυριακού, καθηγήτρια Μικροβιολογίας, στο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Η γυναίκα που ανέδειξε τον οργασμικό διαλογισμό θα συνεχίσει να το κάνει ακόμα και στη φυλακή

Υγεία & Σώμα / Η γυναίκα που ανέδειξε τον οργασμικό διαλογισμό θα συνεχίσει να το κάνει ακόμα και στη φυλακή

Η Νικόλ Ντεντόν υπήρξε για μια δεκαετία επικεφαλής μιας αυτοκρατορίας κέντρων ευεξίας που μετέτρεπε τη σεξουαλική διέγερση σε πρακτική διαλογισμού. Τώρα αντιμετωπίζει την κατηγορία της εκμετάλλευσης των εργαζομένων στην εταιρεία που ίδρυσε.
THE LIFO TEAM
Διατροφή και γυμναστική: Με τόσα trends στο TikTok πώς θα βρω αυτό που μου ταιριάζει;

Ζωή στα καλύτερά της / Διατροφή και γυμναστική: Με τόσα trends στο TikTok πώς θα βρω αυτό που μου ταιριάζει;

Mια συζήτηση για τις αλήθειες και τους μύθους της διατροφής και της γυμναστικής με τον αθλητικό επιστήμονα Γιάννη Κωτσή, στο πλαίσιο της νέας σειράς podcast «Ζωή στα καλύτερά της», με την υποστήριξη των συμπληρωμάτων διατροφής EVIOL.
THE LIFO TEAM