Η πρώτη online αγορά που έχει καταγραφεί πραγματοποιήθηκε πριν από 26 χρόνια, το 1994. Σύμφωνα με ένα άρθρο που είχε δημοσιευτεί στους «New York Times» με τίτλο «Attention shoppers: The Internet is οpen», ένας καταναλωτής έγραψε ιστορία αγοράζοντας μέσω του υπολογιστή του έναν «συμπαγή δίσκο» του Sting (ή CD, για όσους το θυμούνται). Το γεγονός αναφέρθηκε ως η «πρώτη λιανική συναλλαγή μέσω Internet, χρησιμοποιώντας μια άμεσα διαθέσιμη έκδοση ισχυρού λογισμικού κρυπτογράφησης δεδομένων, σχεδιασμένη για να εγγυάται την ιδιωτικότητα».
Από τα μέσα των '90s έχουν γίνει τεράστια άλματα όσον αφορά την καταναλωτική χρήση του Internet. Ένα από τα πρώτα ηλεκτρονικά καταστήματα που δημιουργήθηκαν ήταν, φυσικά, το Amazon, το οποίο «άνοιξε» το 1995 ως ένα ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο και πλέον αποτελεί το μεγαλύτερο e-shop στον κόσμο, διαθέτοντας, εκτός από βιβλία, μουσική, βίντεο και ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα, έπιπλα, φαγητό, παιχνίδια κ.ά.
Επιπλέον, το Amazon ήταν από τα πρώτα e-shops που λάνσαραν τις κριτικές των καταλανωτών ως μέτρο σύγκρισης για τα προϊόντα, κάτι το οποίο θεωρείται πλέον από τις πιο αποτελεσματικές τακτικές όσον αφορά το marketing διαφόρων προϊόντων. Μετά το Amazon ακολούθησε το εξίσου γνωστό eBay, το οποίο ξεκίνησε επίσης το 1995 ως site δημοπρασιών, ενώ το Etsy, το οποίο δημιουργήθηκε το 2015, ανέβηκε στην κορυφή, με πωλήσεις ύψους 901.7 εκατ. δολαρίων παγκοσμίως μέσα σε τρία χρόνια.
Aυτό που άλλαξε για πάντα τα δεδομένα της online αγοράς ήταν η δημιουργία του Amazon Prime το 2005 ως μιας υπηρεσίας που πρόσφερε αποστολή προϊόντων σε δύο μέρες στις ΗΠΑ έναντι ενός σταθερού ετήσιου ποσού. Η υπηρεσία αργότερα έγινε εξαιρετικά δημοφιλής, με πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα να προσφέρουν εξίσου φθηνές και γρήγορες αποστολές.
Aυτό που άλλαξε για πάντα τα δεδομένα της online αγοράς ήταν η δημιουργία του Amazon Prime το 2005 ως μιας υπηρεσίας που πρόσφερε αποστολή προϊόντων σε δύο μέρες στις ΗΠΑ έναντι ενός σταθερού ετήσιου ποσού. Η υπηρεσία αργότερα έγινε εξαιρετικά δημοφιλής, με πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα να προσφέρουν εξίσου φθηνές και γρήγορες αποστολές. Όσο για τις ηλεκτρονικές πληρωμές, τo PayΡal, από το 1998, προσφέρει στους χρήστες του τη δυνατότητα να στέλνουν, να λαμβάνουν και να διατηρούν χρηματικά ποσά μέσω ασφαλών λογαριασμών σε 24 διαφορετικά συναλλάγματα. Πλέον, διαχειρίζεται πάνω από 244 εκατομμύρια λογαριασμούς.
Από τη δεκαετία του '90, η ηλεκτρονική αγορά έχει μεγαλώσει τόσο ώστε αποτελεί πλέον μια βιομηχανία πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Συγκεκριμένα, το 2014 τα έσοδα της e-commerce αγοράς έφτασαν τα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια και μέσα σε έξι χρόνια (μέχρι και τις αρχές του 2020) τα 4,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με έρευνα του Statista. Στην ίδια έρευνα αναφέρεται πως σχεδόν το 50% του πληθυσμού χρησιμοποιεί το smartphone του για να πραγματοποιήσει αγορές στο Ιnternet – ένα ποσοστό που εκτιμάται πως θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.
Καθώς, λοιπόν, η ηλεκτρονική αγορά μεγαλώνει και αναπτύσσεται ραγδαία, η πανδημία φαίνεται να εκτόξευσε τις πωλήσεις περισσότερο από ποτέ. Λόγω του υποχρεωτικού εγκλεισμού, οι online αγορές αυξήθηκαν τόσο πολύ, που η δραστηριότητα στο Amazon έκανε άλμα κατά 26%, με την εταιρεία να δυσκολεύεται να καλύψει τη μεγάλη ζήτηση (ειδικά σε οικιακά προϊόντα, όπως χαρτί υγείας και χλωρίνη).
Παράλληλα, στην Ελλάδα οι νέες συνθήκες είχαν εξίσου μεγάλο αντίκτυπο στις αγοραστικές τάσεις των καταναλωτών, οι οποίες σχεδόν τριπλασιάστηκαν (από το 21% των χρηστών του Ιnternet που είχαν κάνει μία διαδικτυακή αγορά μέχρι και το τέλος του 2019, στο 51% τον Μάιο του 2020). Τα αποτελέσματα αυτά προκύπτουν από μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) και το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και αναφέρει πως πλέον 1 στους 2 χρήστες του Ιnternet πραγματοποιεί τακτικά τις αγορές του online – το 2019 ήταν 1 στους 5. Επιπλέον, 1 στους 2 καταναλωτές ενημερώνεται μέσω Διαδικτύου σχετικά με προσφορές και εκπτώσεις, ενώ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κυλιόμενης έρευνας, φαίνεται πως, όσον αφορά τις online αγορές, το τοπίο πρόκειται να είναι εντελώς διαφορετικό μετά την πανδημία.
Η εποχή του online shopping βρίσκεται εδώ και έχει αλλάξει ήδη τον τρόπο που πραγματοποιούσαμε τις αγορές μας μέχρι σήμερα. Η διαδικασία απόκτησης κάθε πιθανού αντικειμένου έχει μετατραπεί σε μια διαδικτυακή βόλτα για ψώνια μόνο με μερικά κλικ, πιο γρήγορα και πιο εύκολα από ποτέ.
Από προϊόντα φαρμακείου και περιποίησης μέχρι καλλυντικά, ρούχα, κοσμήματα και αξεσουάρ, έχουμε στη διάθεσή μας μια τεράστια ποικιλία προϊόντων που θα βρεθούν στην πόρτα μας χωρίς να χρειαστεί καν να βγούμε από το σπίτι. Η εμπειρία των διαδικτυακών αγορών μπορεί να είναι ιδιαίτερα εύκολη και διασκεδαστική, ωστόσο χρειάζεται να γνωρίζουμε κάποια βασικά, ώστε να παραμένουμε ασφαλείς ανά πάσα στιγμή, κάνοντας σωστό online shopping στην digital εποχή.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
