Η συνέντευξη με τη Δέσποινα Γλέζου δημοσιεύεται για πρώτη φορά. Πραγματοποιήθηκε στις 2 Αυγούστου του 2010, ακριβώς πριν τρία χρόνια, στην οικία της στο κέντρο της Αθήνας. Αφορμή ήταν η πρόσφατη τότε έκδοση του ''Puzzle'', ενός προσωπικού οργανικού δίσκου της με την ενορχηστρωτική επιμέλεια του Νίκου Πιτλόγλου. Άγνωστο για ποιο λόγο, η συνέντευξη δεν δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ''Δίφωνο'' - πιθανώς, λέω εγώ με την απόσταση των τριών χρόνων, επειδή το ''Puzzle'' δεν ανήκε στα προϊόντα του Ομίλου Γιαννίκου. Τέλος πάντων, είχα δυο χρόνια να συναντηθώ με τη Δέσποινα Γλέζου, ίσως και περισσότερο, οπότε η χαρά μας ήταν αμοιβαία. Της θύμισα τα παλιά, τα αποκόμματα εφημερίδων του 1969 που την χαρακτήριζαν Η Ελληνίδα Ζυλιέτ Γκρεκό, το Ροντέο που εμφανίστηκε με Λάκη Παπαδόπουλο και Μαρίζα Κωχ της προ Κυττάρου εποχής, τη γνωριμία της με τη Φλέρυ Νταντωνάκη που την οδήγησε στην ενασχόληση με τις ανατολίτικες θρησκείες κι ακόμη τους φίλους που χάθηκαν είτε στην Ινδία, είτε στους λαβυρίνθους των σκληρών ουσιών. Καμία σχέση με όλα αυτά η Δέσποινα Γλέζου. Είναι πια μια ώριμη ''θετική'' γυναίκα πού 'χει μάλλον αράξει για τα καλά, γράφοντας τη μουσική της στο συνθεσάιζερ και αναμένοντας την υποδοχή του κόσμου στις καινούργιες δουλειές της. Της εύχομαι τα καλύτερα!
— Γιατί είχατε τόσα πολλά χρόνια να παρουσιάσετε καινούργια δουλειά;
Γιατί η δουλειά αυτή δεν παρουσιάζεται εύκολα στην Ελλάδα. Ο κόσμος έχει για μένα την εικόνα της rock τραγουδίστριας, εάν θα ξανάβγαινα δηλαδή θα περίμενε να γίνει με rock τραγούδια, αλλά εγώ έχω πάει λίγο παρακάτω ίσως και δεν έχω πια μεγάλη επαφή με το στίχο. Επειδή γράφω βιβλία, εκτονώνομαι και ο λόγος μου δε μπορεί να περιοριστεί μέσα σε ένα τρίλεπτο. Αυτό συνέβαινε όταν ήμουν μικρότερη και έκανα τις επαναστάσεις μου, που αντιδρούσα με το rock. Όχι πως έχω πάψει να είμαι rock, δηλώνω rock απ' τα γενοφάσκια μου έτσι κι αλλιώς, και παρ' όλο που αυτή η δουλειά είναι ethnic instrumental, πάντα βλέπεις μέσα rock αναφορές.
— Στο ''Puzzle'' κυριαρχεί ο ήχος του πιάνου. Επειδή είναι γνωστό ότι ''είστε'' της κιθάρας, παίζετε και πιάνο;
Από τεσσάρων ετών παίζω πιάνο. Η εμπειρία ήταν σαφής μέσα στο σπίτι μου και με οδήγησε στο ταξίδι της ζωής μου. Ερχόταν ο Γιάννης Ρίτσος από τις εξορίες, καθόταν στο πιάνο και μας έπαιζε Σούμπερτ, τη ''Σονάτα του Σεληνόφωτος'' του Μπετόβεν, κι εγώ αναστατωνόμουν μ' αυτόν τον εκπληκτικό ήχο. Σπούδασα πιάνο μέχρι ενός ορισμένου σημείου στο Ωδείο, μετά με σταμάτησαν οι γονείς μου, γιατί έβλεπαν την τάση μου και την εξέλιξη, φοβόνταν μη γίνω μουσικός και θεατρίνα, κι έτσι μου τα έκοψαν όλα!
— Γιατί αυτό; Προέρχεστε από μία ''προοδευτική'' οικογένεια.
Μπορεί να ήταν προοδευτικοί, αριστεροί, κάτι που δεν καταλαβαίνω αφού όπου και να ανήκεις πολιτικά τίποτα δε γίνεται αν δεν αλλάξεις μέσα σου. Η Αθήνα τότε ήταν μία πολύ κλειστή κοινωνία και οι δικοί μου έτρεμαν μη μπλεχτώ στη show bussiness και γίνω μία πόρνη. Ήθελαν καθαρό το μέτωπο τους, όπως λέγανε.
— Μήπως όλο αυτό ακριβώς σας έκανε να υπηρετήσετε την pop - rock μουσική και όχι το πολιτικό τραγούδι, όπως ο αδερφός σας ο συνθέτης Γιάννης Γλέζος;
Ο Γιάννης παρ' όλο που έχουμε λίγα χρόνια διαφορά έρχεται σε διαφορετική εποχή απ' τη δική μου. Η εποχή του Γιάννη είναι αυτή όπου ο Θεοδωράκης ήταν το TOP άκουσμα στην Ελλάδα και διαμόρφωνε ψυχές και πνευματικότητα. Εγώ πάλι απ' την αρχή ήμουν με τους Beatles και τους Rolling Stones. Και μάλλον μου έκανε καλό αυτό, αφού μέχρι τα 20 μου δεν είχα καμία ελευθερία. Με κρατούσαν μέσα και δε μπορούσα να πάω πουθενά μόνη μου. Η μόνη μου ελευθερία ήταν τα βιβλία που μου έφερναν σε τόνους και το να ακούω το σταθμό της Αμερικανικής Βάσης με τη μουσική που μου άρεσε. Το ρυθμικό, το γρήγορο και το επαναστατικό του ηλεκτρισμού με εξέφρασαν απόλυτα.
Στο πλαίσιο του χιπισμού και των ινδουιστικών αναζητήσεων που τότε έκαναν θραύση, έκαψα όλες τις φωτογραφίες μου, τα πάντα, από τη στιγμή που γεννήθηκα μέχρι το 1977!
— Και πότε πιάσατε πρώτη φορά ηλεκτρική κιθάρα στα χέρια σας;
Καταπιάστηκα από 11 ετών αρχικά με την κλασική κιθάρα. Δεν μου έδειχνε κανένας, παρ' όλο που ο Γιάννης ήξερε...
— Ούτε ο αδερφός σας ήθελε να γίνετε μουσικός;
Όχι, όχι, καθόλου. Κατάφερα λοιπόν να μάθω μόνη μου και την πρώτη ηλεκτρική κιθάρα την αγόρασα στα 22 μου με την αρχή της καριέρας μου.
— Αληθεύει ότι ο Σαββόπουλος στο Ροντέο σας τράβηξε το σκαμπό και σας σύστησε στο κοινό να τραγουδάτε όρθια;
Αληθεύει! Δούλεψα δυο χρόνια μαζί του, τις σαιζόν 1968 - 69 και 69 - 70, όπου ένα Σάββατο που το μαγαζί ήταν κατάμεστο και που εγώ πίστευα ότι μια ζωή έπρεπε να τραγουδάω όρθια rock - το καθιστό δεν μου πήγαινε, δεν ήμουν ένα είδος ''Αρλέτα'' - ο Διονύσης μου πήρε το σκαμπό! ''Δεν υπάρχουν καθίσματα για τον κόσμο'' μου είπε ''και πρέπει να τραγουδήσεις όρθια''. Έτσι, κρέμασα την κιθάρα στο λαιμό μου κι αυτό ήταν!
— Έχετε ταξιδέψει παντού, Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία. Και μόνη σας.
Τελείως μόνη! Την Ευρώπη όλη με τ' αυτοκίνητο μου! Ποτέ με παρέα. Όταν ξέμενα από χρήματα, τραγουδούσα σε μαγαζιά Ελλήνων. Είχα βγάλει ένα ρεπερτόριο με τραγούδια που ήξερα ότι άρεσαν στους Έλληνες και στους ξένους, σαν το ''Μαρία με τα κίτρινα'' που παιζόταν πολύ στα μπουζούκια της Αγγλίας και της Γαλλίας.
Με γνώριζαν από τους Νοστράδαμος και όλες οι πόρτες πάντα ήταν ανοιχτές. Δούλευα μία μέρα, ένα μήνα, οχτώ μήνες, μάζευα λεφτά και μετά την έκανα γι' αλλού.
— Πότε έρχονται οι μεταφυσικές - θρησκειολογικές αναζητήσεις σας;
Από πολύ μικρή. Ο Γιάννης από τεσσάρων ετών μου έμαθε το αλφάβητο. Πέντε χρονών ήξερα και διάβαζα. Μέχρι 10 ετών είχα τελειώσει όλη τη ρωσική λογοτεχνία και μέχρι τα 20 μου όλους τους Ευρωπαίους συγγραφείς, τους Εγγλέζους, τους Γάλλους υπαρξιστές, τους πάντες. Ειλικρινά σας λέω αυτή τη στιγμή δε νομίζω ότι μπορώ να πάρω κάποια πληροφορία από κανένα βιβλίο. Μεγάλη παιδεία το βιβλίο, όπως και να το δεις. Με έκαναν τα βιβλία να αναπτύξω κριτική σκέψη. Ωστόσο, σχετικά μ' αυτό που ρωτήσατε, θα έλεγα ότι ασπάστηκα τις ινδουιστικές θρησκείες μέσω της Φλέρυς Νταντωνάκη! Πως έγινε αυτό; Η Φλέρυ Νταντωνάκη επέστρεψε το 1972 από την Αμερική, έχοντας γνωρίσει τον γκουρού Μαχαράτσι. Μια φορά ήρθε ένας μυητής που θα παρέδιδε Γνώση και δεν βρισκόταν κανείς να τον παραλάβει από το αεροδρόμιο. Εγώ ήμουν η μόνη τότε που είχα αυτοκίνητο και ο Γιάννης, ο αδερφός μου, που γνώριζε τη Φλέρυ, μου ζήτησε να πάω να τον φέρω. Πήγα εκεί, αργότερα βρήκα τη Φλέρυ να μένει σε ένα σπίτι στην Πλάκα και κόλλησα άσχημα με τον ινδουισμό. Μια μέρα ευτυχώς ξύπνησα και βγήκα απ' αυτή την ιστορία, γιατί κανένα σύστημα δε μπορεί να σε ελευθερώσει. Οπουδήποτε ενταχθείς, χάνεις τελικά την προσωπική σου ελευθερία.
— Θυμάμαι παλιότερα που μου είχατε πει ότι βάλατε σε μια μπανιέρα όλες τις φωτογραφίες από την καριέρα σας και τους βάλατε φωτιά.
Ακριβώς. Στο πλαίσιο του χιπισμού και των ινδουιστικών αναζητήσεων που τότε έκαναν θραύση, έκαψα όλες τις φωτογραφίες μου, τα πάντα, από τη στιγμή που γεννήθηκα μέχρι το 1977!
— Πω, πω, ζημιά!
Η Φλέρυ έπαθε απ' αυτή την ιστορία. Και δεν ήταν η μόνη. Είδα πάρα πολλά καλά μυαλά να καίγονται, να μπαίνουν σε σέχτες και να χάνονται στην Ινδία. Μια κάποια στιγμή μετάνιωσα που κάηκε τέτοιο αρχείο, αλλά ευτυχώς υπήρξαν φίλοι που διέσωσαν αρκετά πράγματα, όπως και τα μικρά πρώτα δισκάκια που φύλαγε η μάνα μου και τα βρήκα μετά το θάνατο της.
— Θυμάστε ποιο ήταν το πρώτο τραγούδι που ηχογραφήσατε;
Το ''Είναι απέραντη η γη'' στη Lyra σε μουσική και στίχους του Γιάννη, του αδερφού μου.
H Δέσποινα Γλέζου το 1969, φιλοξενούμενη της τηλεοπτικής εκπομπής ''Sony Show'' του Νίκου Μαστοράκη.
— Πως ήταν ένα κορίτσι με όλη αυτή την καταπίεση απ' το σπίτι να διαβάζει δημοσιεύματα που την χαρακτήριζαν ''Ελληνίδα Ζυλιέτ Γκρεκό'';
Σεμνή και ταπεινή δε νομίζω ότι ήμουν. Επειδή έπαιζα μουσική από μικρή, για μένα ήταν η απόλυτη φυσική κατάσταση. Με ενοχλούσε να με συγκρίνουν με τη Γκρεκό, διότι έλεγα ''εγώ είμαι η Δέσποινα''. Αλλά πάλι θεωρούσα φυσικό να είμαι στη σκηνή, κάτι που τώρα δεν το μπορώ καθόλου. Ίσως είχε να κάνει με το ότι η οικογένεια μου υπήρχε πάντα σε μία κατάσταση προβολής και λόγω Ρίτσου και λόγω Μανώλη Γλέζου απ' το σόι του πατέρα μου. Όπως και όταν ήμουν με τους Νοστράδαμος, ποτέ δεν πήραν τα μυαλά μου αέρα και προστάτευα όσο μπορούσα και τους τρεις άλλους από τους θαυμαστές. Γινόμουν πολύ σκληρή με τους φαν και μάλιστα έτσι μπόρεσα και τους παράτησα τους Νοστράδαμος.
— Επί Νοστράδαμος, υπήρξατε το ωραιότερο κορίτσι της ελληνικής μουσικής σκηνής. Τι ρόλο έπαιζε το ερωτικό στοιχείο στη ζωή σας;
Το ερωτικό συναίσθημα έπαιξε ένα πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μου μέχρι τα 40 - 45 μου. Μεγάλη δύναμη, αλλά άργησα να μπω η ίδια στο κομμάτι αυτό. Απ' την κλεισούρα του σπιτιού, έγινα διστακτική και αυτό που λέμε ''ελεύθερες σχέσεις'' δεν υπήρχε για μένα. Μπήκα στην ερωτική μου διαδρομή με τεράστια γνώση πνευματική κι έτσι δεν παρασύρθηκα. Αυτό το θεωρώ μέχρι σήμερα λάθος στη ζωή μου. Φοβόμουν μην εμπλακώ, μην προσκολληθώ και μη χάσω την ελευθερία μου. Ποτέ δε μπήκα με τα μπούνια στον έρωτα, ενώ όλα γύρω μου είχαν έτσι φτιαχτεί ώστε να ζήσω το πιο δυνατό και το τέλειο. Είχα εκπληκτικές επιλογές.
— Πιθανώς γι' αυτό να μην κάνατε και δική σας οικογένεια.
Φοβόμουν πάντα τη συμβίωση. Φοβόμουν την ευθύνη να μεγαλώσω ένα παιδί, να αποκολληθώ από οτιδήποτε άλλο και να κλειστώ μέσα μαζί του για να του δείχνω πράγματα. Έτσι νόμιζα. Και τι να του δείχνω, αφού εγώ ακόμη ψάχνω πράγματα εντός μου και δεν έχω λύσει θέματα μου; Κανέναν άντρα δεν ευνούχησα, αλλά και σε κανέναν δεν έδωσα ελπίδες ότι μπορεί να προχωρήσει μαζί μου.
— Είστε σε επαφή με νέους μουσικούς; Ως ακούσματα εννοώ.
Όχι. Αυτόν τον καιρό δεν ακούω τίποτα, δεν μου χρειάζεται η μουσική και το θεωρώ ένα εκπληκτικό σημείο να μην έχεις ανάγκη καν τους ήχους για να ισορροπείς. Ακόμη κι η μουσική ένα δεκανίκι είναι, αρκεί να είναι σωστή βέβαια.
— Ποια πράγματα σας ηρεμούν;
Τα ταξίδια και η φύση. Μόνο εκεί βρίσκω ένα χάδι ζωής, ανάσα στην ψυχή και στο σώμα. Η Νάξος μ' έκανε ν' αγαπήσω τη φύση. Εκεί έγινα αγρότης κανονικός, κλάδεψα, φύτεψα. Στη φίλη και γειτόνισσα μου Γκιζέλα Ντάλι βρήκα έναν από τους πιο ισχυρούς μαχητές του Κακού στα 60 χρόνια που ζω. Το Κακό δεν μπορεί να την πλησιάσει, παρ' ότι της έχει κάνει μαντάρα το σώμα. Τελευταία φορά την είδα στη Νάξο σε σούπερ - μάρκετ. Εγώ είχα κάτι ηλίθια μικροάγχη. Της τα είπα κι αυτή έκανε μια κίνηση - δε θέλω να την κάνω τώρα - και μου είπε ''Δέσποινα, να ξυπνάς το πρωί και να λες Τι ωραία που είναι η ζωή και που ξεκινάει μια καινούργια μέρα''. Μου έδωσε πραγματικό μάθημα. (σ.σ. Η ηθοποιός Γκιζέλα Ντάλι έσβησε από τον καρκίνο τον Σεπτέμβριο του 2010, ακριβώς ένα μήνα μετά από τη συνέντευξη που διαβάζετε)...
— Μεσ' στο ''Puzzle'' υπάρχει μια σύνθεση που γράψατε σε μικρή ηλικία. Μιλήστε μου λίγο γι' αυτήν.
Θυμάμαι ότι η μάνα μου που επίσης έπαιζε κλασική μουσική, καθόταν στο πιάνο. Παίρνει ένα τηλεγράφημα που της λέει ότι ο θείος μου και αδερφός της, ο Γιάννης Ρίτσος, δεν θα έπαιρνε άδεια και δεν θα ερχόταν. Σωριάστηκε. Έκλεισε το πιάνο και το αποχαιρέτησε. Η σκηνή αυτή με καθήλωσε. Η μάνα μου αποτραβήχτηκε στην κρεβατοκάμαρα της κι έκλαιγε κι εγώ πήγα στο πιάνο, το άνοιξα και μου βγήκε αυτή η μελωδία, το πρώτο μέρος του ''Puzzle''. Όσο και να σας φαίνεται περίεργο, ήμουν τεσσεράμισι ετών. Εγώ νότες δεν ξέρω, μόνο το ''ντο'' πατάω κι αν μου πεις τι πλήκτρα πατάω κάθε φορά δεν ξέρω να σου πω. Όταν όμως κάθομαι στο πιάνο, τα χέρια μου πάνε από μόνα τους.
— Το πρώτο μέρος λοιπόν του ''Puzzle'' αποτελεί παιδική εικόνα σας, εκεί που το δεύτερο προέκυψε από την Αγγλία. Σωστά;
Έμενα σε μια φοιτητική στέγη στη Σκοτία. Με άφησαν να μένω εκεί οι καθηγητές γιατί βοηθούσα δύο Έλληνες φοιτητές φίλους μου. Το πρωί άδειαζε το κέντρο κι υπήρχε μια αίθουσα με πιάνο. Μιλάω για το 1980 - 82. Έτσι έγραψα το δεύτερο μέρος του ''Puzzle''.
— Γράφετε ακόμη μουσική;
Βέβαια. Κι αν βρεθούν χρήματα, ίσως εκδώσω και άλλο έργο μου. Διότι το Puzzle ήταν ένα μεγάλο δώρο του αδερφού μου - έγινε όλο στο στούντιο του χωρίς ούτε ένα ευρώ - και του συνθέτη Νίκου Πιτλόγλου, ο οποίος το ενορχήστρωσε άνευ χρημάτων επίσης. Αν δεν υπήρχαν αυτοί οι δυο άνθρωποι, η δουλειά θα έμενε στο συρτάρι. Τα πάντα είναι οικονομικό θέμα. Θα μου πεις ''γιατί δεν πας σε εταιρεία''; Ποια εταιρεία θα ενδιαφερόταν για οργανική μουσική; Εδώ φίλοι και σου λένε ''Αχ βρε Δέσποινα γιατί δεν έγραφες και κάνα τραγουδάκι'';
— Πως περνάει τον καιρό της σήμερα η Δέσποινα Γλέζου;
Όταν είναι στην Αθήνα, δεν περνάει! Με πονάει, βρίσκομαι εδώ πάντα για δουλειές. Ζω στην Κυψέλη σε μία φοβική περιοχή. Δε μπορώ να βγω βόλτα και είμαι συνέχεια εγκλωβισμένη. Βγαίνω έξω γιατί πρέπει, μετά φόβου Θεού, εφόσον το τρίγωνο Βικτώρια - Κυψέλη - Άγιος Παντελεήμονας έχει γίνει σχεδόν απροσπέλαστο. Και που να πάω; Μόνο στο Θησείο και στην Πλάκα βρίσκει κανείς δροσιά μεσ' στην καρδιά του Αυγούστου. Να τραβηχτώ όμως μεσ' στον καύσωνα και με τα φριχτά air - conditions που χαλάνε την ατμόσφαιρα; Αξίζει όλο αυτό για μια ώρα δροσιάς; Κάθομαι λοιπόν σπίτι μου για να ξαναφύγω γρήγορα - γρήγορα για τη Νάξο. Στη Νάξο, αντίθετα, χαίρομαι με το που ανοίγω τα μάτια μου και βλέπω τη θάλασσα και γύρω - γύρω τα βουνά. Κατεβαίνω στη Χώρα, συναντώ τους φίλους μου, γυρνώ στον κήπο μου, ασχολούμαι, είμαι γεμάτη ζωή και χαίρομαι τα πάντα. Εκεί μπορώ να γράφω, να διαβάζω. Από τις 7 το πρωί κανείς δεν πίνει καφέ μόνος στο σπίτι του, όλοι είμαστε στα καφενεία και συζητάμε.
— Έχετε μετανιώσει για κάτι σε σχέση με την καριέρα σας;
Όταν βρισκόμουν στην Αγγλία, που σας έλεγα, ήθελε να ενορχηστρώσει το Puzzle ο Pickford Sykes, ενορχηστρωτής της Marianne Faithfull και του Billy Ocean. Του άρεσε πολύ, είχαμε μπει στο στούντιο του ήδη, επίσης χωρίς να μου ζητήσει χρήματα, και μου μιλούσε με τα πιο ζεστά λόγια. Σύγκρινε τη δουλειά μου με κλασικούς μουσουργούς. Πήρα όμως ένα τηλεφώνημα από τον Γιάννη Γλέζο να γυρίσω στην Ελλάδα διότι ο μπαμπάς είχε αρρωστήσει κι εκείνος θα έφευγε περιοδεία στη Ρωσία. Όφειλα να καθίσω δίπλα στους γονείς μου κι έτσι μια ευκαιρία χάθηκε. Παρ' όλα αυτά δεν έχω μετανιώσει για τίποτα. Εμείς κάνουμε τις επιλογές μας. Θα μπορούσα να πω ''Βρες μια γυναίκα να κάτσει με τους γονείς μας''...Το σκηνικό της ζωής μας μόνοι μας το στήνουμε και μην ξαναπούμε ότι φταίνε οι άλλοι!
H Δέσποινα Γλέζου τραγουδάει με το συγκρότημα των Poll (Τουρνάς - Λογαρίδης - Ουίλλιαμς - Παπαϊωάννου) το τραγούδι των Poll, ''Στην πηγή μια κοπέλα''. Λήψη μέσα από το κλαμπ ''Ελατήριο'' - απόσπασμα από την ταινία ''Ο άγνωστος εκείνης της νύχτας'' (1972) του Οδυσσέα Κωστελέτου. Η Άννα Φόνσου χορεύει ως χίπισσα της εποχής λίγο πριν κάνει θεαματική είσοδο στο μαγαζί ο Τόλης Βοσκόπουλος. Μεγάλες στιγμές!
