Η προβληματική ανατομία μιας Μυκηναίας κυρίας

Η προβληματική ανατομία μιας Μυκηναίας κυρίας Facebook Twitter
11


 

Το εύρημα

Τμήμα τοιχογραφίας που εικονίζει το άνω μισό γυναικείας μορφής.
Γνωστή ως "Μυκηναία"
Διαστάσεις σωζόμενου τμήματος περίπου 50 x 70 εκ.
13ο αι. π.Χ.
Μυκήνες
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Η περίφημη Μυκηναία ήρθε στο φως το 1970 στις ανασκαφές του Γεωργίου Μυλωνά στη Νοτιοδυτική Οικία των Μυκηνών και χρονολογείται τον 13ο αιώνα π.Χ.

Εικονίζεται μιά γυναικεία μορφή με την κεφαλή σε κατατομή προς τα αριστερά και τον άνω κορμό κατ'ενώπιον σε γαλάζιο βάθος. Η γυναίκα έχει πολύ μακριά μαλλιά, χτενισμένα σε περίτεχνη κόμμωση, με μακριούς βοστρύχους, φορά περιδέραια και βραχιόλια και με το δεξί της χέρι κρατά ένα περιδέραιο. Φορά κιτρινωπό ένδυμα με κόκκινες και λευκές ταινίες στο οποίο σημειώνονται οι θηλές του στήθους. 

Μέχρι πρόσφατα πιστευόταν ότι η Μυκηναία απεικόνιζε μιά καθιστή θεά που κάποια πιστή της πρόσφερε το περιδέραιο. Ωστόσο το 2009 η Bernice Jones δημοσίευσε μιά σημαντική μελέτη της τοιχογραφίας σε συνάρτηση με άλλα κομμάτια που βρέθηκαν στην ίδια περιοχή και κατέληξε σε μιά νέα πρόταση που εικονίζει την γυναίκα όρθια να κατευθύνεται προς τα αριστερά και να προσφέρει το περιδέραιο, ίσως σε μιά καθιστή θεότητα. 

 

μελέτη της B. Jones, σχέδιο του R. Ruppert

 

Η λεγόμενη "Μυκηναία" αποτελεί μιά από τις πιό αναγνωρίσιμες εικόνες της ελληνικής αρχαιότητας. Αναπαράγεται αφειδώς σε τουριστικούς οδηγούς, αφίσες, κάρτες, στα σχολικά βιβλία μας. Ακόμη και σε εξώφυλλα βιβλίων, όπως το Helen of Troy της Bettany Hughes.

 

 

Την έχετε δει δεκάδες φορές, ασφαλώς πολλοί θα την έχετε θαυμάσει κι από κοντά στη μυκηναϊκή αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα. 

 

 

 

Την έχετε δει πολλές φορές, αλλά αναρωτιέμαι πόσοι έχετε παρατηρήσει την προβληματική ανατομία της;

 

Πόσοι έχετε παρατηρήσει ότι η περίφημη Μυκηναία έχει δύο δεξιά χέρια;

 

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
11

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κωνσταντίνος Κονοφάγος 

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Κωνσταντίνος Κονοφάγος: Ο μεταλλουργός που έσωσε το Λαύριο από την πείνα

Το 1942 ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος ηγείται μιας μυστικής αποστολής, μετατρέποντας σωρούς «χωρίς αξία» σε άργυρο. Μέσα σε συνθήκες Κατοχής και πείνας, το θάρρος και η επινοητικότητά του εξασφαλίζουν τροφή για εκατοντάδες κατοίκους του Λαυρίου.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Ιστορία μιας πόλης / Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Τι μπορεί να διαβάσει κανείς πάνω στον σκύφο του Περικλέους; Και γιατί θεωρείται ένα αυθεντικό στοιχείο μιας ιδιωτικής στιγμής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Η ερευνητική ομάδα «dirty ‘30s & late ‘20s» διασώζει μια δημοσιογραφική έρευνα για τα έκθετα βρέφη στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, φέρνοντάς τη στο σήμερα και αναδημοσιεύοντάς τη, σχεδόν έναν αιώνα μετά, στη LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Ιστορία μιας πόλης / Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Τι μαθαίνουμε από τις ιδιωτικές και τι από τις δημόσιες επιγραφές των Αθηναίων; Πώς αποτύπωναν τον δημόσιο και πολιτικό βίο; Τι μας αποκαλύπτουν για την προσωπική ζωή των κατοίκων της πόλης; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ηχητικά Άρθρα / Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ποιοι ήταν οι Ζιλιερόν και πώς βρέθηκαν στην Ελλάδα; Γιατί υπήρξε καθοριστική η σχέση του Ε. Ζιλιερόν με τον Ε. Σλήμαν; Πώς κλήθηκε να συνεργαστεί με τον Άθρουρ στις ανασκαφές της Κνωσού; Ποια είναι η συνδρομή των καλλιτεχνών Ζιλιερόν στην ελληνική αρχαιολογία; Και τι ακριβώς είναι το «αρχείο Ζιλιερόν»;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριασίου πεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριάσιου Πεδίου

Από την αρχαιότητα το Θριάσιο πεδίο συνδέεται με δύο εξέχουσες γυναικείες θεότητες: τη Δήμητρα και την Κόρη, την Περσεφόνη. Τι συμβαίνει όμως κατά τα υστερότερα χρόνια στην περιοχή; Πόσο μητριαρχική τελικά υπήρξε η τοπική κοινωνία; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Πέστροβα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Άγαλμα που ανακαλύφθηκε στον τάφο της Κλεοπάτρας αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Άγαλμα που ανακαλύφθηκε σε αιγυπτιακό ναό αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο της Κλεοπάτρας

Ορισμένοι αρχαιολόγοι διαφωνούν, σημειώνοντας ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου διαφέρουν σημαντικά από τις γνωστές απεικονίσεις της Κλεοπάτρας
THE LIFO TEAM
Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο «φως» η ανασκαφή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο φως η ανασκαφή

Βρέθηκαν περίπου 1.035 θραύσματα ιστορικών έργων τέχνης, συμπεριλαμβανομένων ευρημάτων από ασβεστολιθικά αγάλματα, τμήματα μεσαιωνικού χώρου λατρείας (jubé) και μιας σαρκοφάγου που αποδίδεται στον Αναγεννησιακό ποιητή Ζοακίμ ντυ Μπελαί
THE LIFO TEAM
Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Η έκθεση «Silk Roads» στο Βρετανικό Μουσείο αφηγείται μια ιστορία σύνδεσης πολιτισμών και ηπείρων, αιώνες πριν από τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Αρχαιολογία & Ιστορία / Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Με πολύτιμα και άγνωστα αντικείμενα από όλο το Αιγαίο η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν όλου του Αρχιπελάγους μέσα από τα μάτια των γυναικών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ακαδημία Πλάτωνος και η καθημερινότητα των Αθηναίων στους «Σκοτεινούς αιώνες»

Ιστορία μιας πόλης / Η Ακαδημία Πλάτωνος και η καθημερινότητα των Αθηναίων στους «Σκοτεινούς Αιώνες»

Ποια είναι τα νέα αρχαιολογικά δεδομένα για την Αθήνα κατά την Εποχή του Σιδήρου; Η αρχαιολόγος Αλεξάνδρα Αλεξανδρίδου μιλά για τα ευρήματα -ταφικά έθιμα, πήλινα αγγεία και αρχαιολογικά στοιχεία- που αποκαλύπτουν κάποιες ιδιαίτερες προτιμήσεις των κατοίκων της Ακαδημίας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εικόνες των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ αποκαλύπτουν στους αρχαιολόγους τον τόπο ιστορικής μάχης στο Ιράκ

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εικόνες των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ αποκαλύπτουν στους αρχαιολόγους τον τόπο ιστορικής μάχης στο Ιράκ

Αρχαιολόγοι από τη Βρετανία και το Ιράκ πιστεύουν ότι είναι ο τόπος μιας μάχης του έβδομου αιώνα που έγινε καθοριστική για τη διάδοση του Ισλάμ
THE LIFO TEAM

σχόλια

7 σχόλια
Αν και η στάση του αριστερού χεριού είναι πολύ περίεργη, το λάθος στο αριστερό χέρι ειναι ο δείκτης, του οποίου το νύχι δεν θα έπρεπε να φαίνεται. Τα δάχτυλα ειναι σωστά τοποθετημένα, διότι αν ήταν δεξιά παλάμη το δεύτερο δάχτυλο, σαν μέσος θα ήταν το μακρύτερο δάχτυλο, ενώ τώρα διακρίνεται ο μικρός, μετά ο παράμεσος κα τοι τρίτο μακρύτερο δάχτυλο ο μέσος.
Εξαιρετική παρουσίαση! Μια σπουδαία κυρία στο Μουσείο!Παρά το μέγα σφάλμα του ζωγράφου που απέδωσε δύο δεξιά άκρα των χεριών, οι καινοτομίες της τεχνικής και των λεπτομερειών της μορφής υποδηλώνουν έναν καλλιτέχνη, πολύ μεγάλο για την εποχή του, δηλαδή έναν μοναχικό άνθρωπο. Μπράβο στη στήλη για την επιλογή και την παρουσίαση!
Κοιτάζω και ξανά κοιτάζω, αλλά δύο δεξιά χέρια δε βλέπω. Στο αριστερό της χέρι, το περίγραμμα του κάτω μέρους του χεριού είναι δυσδιάκριτο επειδή υπάρχει μια ρωγμή. Εσείς πού το διαβάσατε ότι εχει δυο δεξιά χέρια, ή είναι δικό σας συμπέρασμα;
Όχι, δεν είναι δική μου παρατήρηση και ειναι σαφές ότι πρόκειται για αριστερό χέρι. Ο αντίχειρας βρίσκεται από την πλευρά του θεατή και το πρώτο δάκτυλο είναι ο δείκτης.Η παρατήρηση εχει παλαιόθεν καταγραφεί στη βιβλιογραφία και δεν πρόκειται για μοναδική περίπτωση, όπως ορθώς σημειώνει ο σχολιαστής Παλαιός των Ημερών αμέσως από πάνω. Στην εικονογραφία του Αιγαίου δύο δεξιά χέρια έχει παραδείγματος χάριν μιά μορφή που κρατά κάδο στην σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας. To ειδικώτερο άρθρο επί του θέματος αν σας ενδιαφέρει είναι αυτό Sara A. Immerwahr, "Left or right? A study of hands and feet", στο L. Morgan (ed.) Aegean Wall Painting: A Tribute to Mark Cameron, BSA Studies no. 13, London 2005. Ας σημειωθεί ότι η απεικόνιση δύο δεξιών χεριών αποτελεί και συχνό φαινόμενο της Αιγυπτιακής τέχνης.
Η Μυκηναία έχει και άλλα μυστικά.Ξέρετε π.χ. ότι είναι κατασκευασμένη με γεωμετρικά στένσιλ και όχι με το χέρι;Όποιος έχει όρεξη για τεχνικά άρθρα, ας δει εδώhttp://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=5413987&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fxpls%2Fabs_all.jsp%3Farnumber%3D5413987http://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=5740922&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fxpls%2Fabs_all.jsp%3Farnumber%3D5740922
Έχετε δίκιο, η Μυκηναία έχει κι άλλα μυστικά. Ο καλός φίλος αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Κώστας Πασχαλίδης μου θύμισε την δική του παρατήρηση ότι η Μυκηναία είναι η μόνη μειδιώσα μορφή της αιγαιακής εικονογραφίας. Σας ευχαριστώ που προσθέσατε τις παραπομπές. Το φαινόμενο της χρήσης εργαλείων σταθερού γεωμετρικού σχήματος είναι ιδιαιτέρως σαφές στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης. Σας παραπέμπω σε σχετικό άρθρο των Μπίρταχα-Ζαχαριουδάκη ευτυχώς διαθέσιμο στο διαδίκτυο http://msaz.net/geo/theraweb/thera-c.html