O απερχόμενος δήμαρχος του δεύτερου μεγαλύτερου καταυλισμού προσφύγων στο κόσμο, του καταυλισμού Zaatari στην Ιορδανία σημειώνει: «Η μέση διάρκεια παραμονής σ' ένα καταυλισμό προσφύγων είναι 17 χρόνια. Δηλαδή, μια ολόκληρη γενιά».
Οι καταυλισμοί προσφύγων θα πρέπει να αναγνωριστούν σαν αυτό που, δυστυχώς, πραγματικά είναι: Οι πόλεις του αύριο και όχι οι προσωρινοί χώροι παραμονής που έχουμε στο μυαλό μας. «Στη Μέση Ανατολή, εμείς χτίζαμε καταυλισμούς. Αποθηκευτικούς χώρους για ανθρώπους. Οι πρόσφυγες πάλι έχτιζαν μία πόλη», λέει ο ανθρωπιστής Kilian Kleinschmidt, σε μία συνέντευξη που παραχώρησε στο αρχιτεκτονικό περιοδικό Dezeen. Ένα από τα πιο δημοφιλή και επιδραστικά περιοδικά στο είδος του.
Σκεπτόμενοι βραχυπρόθεσμα και βασιζόμενοι σε ένα είδος «μυωπικού οπτιμισμού» για τη διάρκεια τους, φτιάχνουμε υποδομές που αναγκάζουν τους ανθρώπους αυτούς να ζουν σε πολύ φτωχές συνθήκες. O Kleinschmidt υποστηρίζει ότι υπάρχει έλλειψη θέλησης στο να αναγνωρίσουμε πως αυτοί οι καταυλισμοί δεν είναι προσωρινοί μα μόνιμοι, αλλά και στο πως έχουμε αποτύχει στην προσπάθεια να παρέχουμε τις κατάλληλες υποδομές. Γεγονός που οδηγήσει σε καταυλισμούς με πολύ κακές συνθήκες και κατοίκους έρμαια σε επιτήδειους και κακοποιούς.
Πολλοί πρόσφυγες μπορεί να μην καταφέρουν ποτέ να γυρίσουν σπίτι τους και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε και να το μετασχηματίσουμε σε λύσεις. Αντιμετωπίζοντας την κατάσταση των προσφύγων ως προσωρινή ή αναστρέψιμη, βάζουμε τους ανθρώπους αυτούς σε μία αβέβαιη κατάσταση. Σ' ένα υπαρξιακό limbo. Οι κάτοικοι των καταυλισμών μπορούν είτε να επιστρέψουν στην καθημερινή τους ρουτίνα, είτε να προχωρήσουν μπροστά. Από την άλλη, ειδικοί επί των θεμάτων αυτών όπως ο Kleinschmidt, επιθυμούν να χτίσουν καταυλισμούς που θα έχουν διάρκεια μέσα στο χρόνο και επαρκείς χώρους για όλους.
Πέρα από το να εξασφαλίσουν την παροχή βασικών αγαθών, ο Kleinschmidt βλέπει ταυτόχρονα και την ευκαιρία για την εφαρμογή νέων, επαναστατικών τεχνολογιών: «Με έναν 3D εκτυπωτή οι άνθρωποι του Fab Lab μπορούν πλέον να φτιάξουν τα πάντα - ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, ένα ποδήλατο, ακόμη και να παράξουν τη δική τους ενέργεια». Δυστυχώς, η κρατική γραφειοκρατία και οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί είναι διστακτικοί στο ν' ανακαλύψουν τα όρια τους και να δοκιμάσουν νέες τακτικές και προσεγγίσεις. Συχνά αποτυγχάνουν να αντιληφθούν την ανάγκη για ριζοσπαστικές λύσεις που θα βοηθήσουν στη στέγαση των προσφύγων, οι οποίοι προσπαθούν σκληρά για να φτιάξουν σπίτια που θα μπορούν να ζήσουν τις ζωές τους κανονικά.
«Νομίζω ότι έχουμε φτάσει σε αδιέξοδο μιας και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις δεν μπορούν πλέον ν' ανταποκριθούν στην κρίση των προσφύγων», ομολογεί ο Kleinschmidt. «Παρέχουμε ανθρωπιστική βοήθεια με τον τρόπο που το κάναμε πριν από 70 χρόνια, μετά το τέλους του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τίποτα δεν έχει αλλάξει», λέει ο Kleinschmidt που εργαζόταν για τα Ηνωμένα Έθνη και την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες για περισσότερα από 25 χρόνια πριν ιδρύσει μία ανεξάρτητη συμβουλευτική εταιρεία που συνεχίζει να ανταποκρίνεται σε ανθρωπιστικές κρίσεις σε όλο τον κόσμο.
σχόλια