— Ποιο ήταν αυτό το στοιχείο που κατά τη γνώμη σας ξεχώριζε τον Καποδίστρια από τους υπόλοιπους πολιτικούς της εποχής του και ποια θεωρείτε πως είναι η πολιτική του κληρονομιά;
Αν έπρεπε να δώσω μια ιστορική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, θα ερχόταν σίγουρα από την επιστολή που έγραψε ο Μέτερνιχ στην Dorothea Lieven, στην οποία λέει χαρακτηριστικά τα εξής: «Τότε μονάχα θα μπορέσω να κοιμηθώ ήσυχα, όταν ο Καποδίστριας θα έχει θανατωθεί! Ενόσω ζει, θα είναι πάντοτε επικίνδυνος. Όμως, για να ειπώ την αλήθεια, αυτός είναι ένας έντιμος και πολύ χρήσιμος άνθρωπος, ενώ εγώ;... Ο μόνος αντίπαλος που δύσκολα ηττάται είναι ο απόλυτα έντιμος άνθρωπος, και τέτοιος είναι ο Καποδίστριας». Αυτό ήταν το χαρακτηριστικό στοιχείο που ξεχώριζε τον Καποδίστρια από τους υπόλοιπους πολιτικούς της εποχής του. Η δίψα του για δικαιοσύνη και αλήθεια. Και οι άνθρωποι που διαπνέονταν από αυτές τις αξίες στην ανθρώπινη Ιστορία ξεδιψούσαν πάντοτε με ένα ποτήρι κώνειο. Ως προς το τελευταίο ερώτημά σας, πιστεύω ότι την 27η Σεπτεμβρίου του 1831 (ημέρα της δολοφονίας του) υπεγράφη, από ελληνικά χέρια, ρητώς και κατηγορηματικώς η πράξη αποποίησης της κληρονομιάς του Ι. Καποδίστρια.
— Πιστεύετε ότι η δολοφονία του Καποδίστρια διαπράχθηκε αποκλειστικά από ελληνικά χέρια;
Πιστεύω πως πρέπει να σταματήσουμε να εξετάζουμε τη σχέση διαφθορέα - διεφθαρμένου μοναχά από την οπτική γωνία του διαφθορέα. Είναι καιρός να αναλογιστούμε και την ευθύνη που φέρει ο διεφθαρμένος. Αν δεν το πράξουμε αυτό, θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε φαντασιακούς εχθρούς που θα αποτελούν τη λύση για κάθε μας πρόβλημα. Και, τελικά, ποιος φταίει; Φταίει το ζαβό το ριζικό μας; Φταίει ο Θεός που μας μισεί;
Η προσέγγιση του Καποδίστρια στο θέμα της επεμβάσεως των Μεγάλων Δυνάμεων στα επαναστατικά κινήματα των μικρών και καταπιεζόμενων λαών υπήρξε ριζικά αντίθετη ως προς αυτήν του Μέτερνιχ, όχι μόνο ως προς τους τρόπους αλλά κυρίως ως προς τα μέσα καταστολής τους.
— Ο Μέτερνιχ ήταν ο μεγαλύτερος αντίπαλός του σε μια αναλογία που θυμίζει λίγο και σημερινές καταστάσεις με τη σχέση Γερμανίας-Ελλάδας. Τι πιστεύετε πως χώριζε τελικά τους δύο άνδρες;
Η ιστορική διαμάχη μεταξύ των δύο αυτών ανδρών ήταν διαμάχη μεταξύ δύο κόσμων. Ο Μέτερνιχ υπήρξε ένας πολιτικός πάντοτε πιστός στις αρχές της Ιεράς Συμμαχίας και της διατήρησης της νομιμότητας στην Ευρώπη. Ένας ακραιφνής οπαδός της πολιτικής, της κοινωνικής καταπίεσης και της επιβολής της βίας έναντι όποιου απελευθερωτικού κινήματος. Από την άλλη μεριά, η προσέγγιση του Καποδίστρια στο θέμα της επεμβάσεως των Μεγάλων Δυνάμεων στα επαναστατικά κινήματα των μικρών και καταπιεζόμενων λαών υπήρξε ριζικά αντίθετη ως προς αυτήν του Μέτερνιχ, όχι μόνο ως προς τους τρόπους αλλά κυρίως ως προς τα μέσα καταστολής τους. Ο Καποδίστριας, χωρίς να επικροτεί τις επαναστάσεις, εντούτοις τασσόταν υπέρ της αρχής της μη ένοπλης επεμβάσεως και εξέφραζε την άποψή του πως αυτές οι επαναστάσεις έπρεπε να αντιμετωπιστούν με σταδιακές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα λάμβαναν υπ' όψιν κυρίως την παραχώρηση Συντάγματος και συνταγματικών ελευθεριών, τη λαϊκή κυριαρχία και την πολιτική και εθνική ανεξαρτησία των λαών. Ένα τέτοιο ιστορικό παράδειγμα συναντά κανείς στο ζήτημα της Νεάπολης, όπου εκεί ο Καποδίστριας πρότεινε ως λύση την αλλαγή κυβερνητικού συστήματος, εν αντιθέσει προς τον Μέτερνιχ, ο οποίος έβλεπε ως μοναδική λύση την ένοπλη επέμβαση.
— Είστε ο εμπνευστής του συνεδρίου για τα 240 χρόνια από τη γέννηση του Ι. Καποδίστρια. Πείτε μας δύο λόγια γι' αυτό.
Το συνέδριο εορτάστηκε με λαμπρό τρόπο την 11η Φεβρουαρίου, ημέρα γέννησης του πρώτου κυβερνήτη της χώρας. Μάλιστα, πρότεινα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την καθιέρωσή της συγκεκριμένης ημερομηνίας ως ημέρα αφιερωμένη στον Έλληνα διπλωματικό υπάλληλο του υπουργείου των Εξωτερικών. Το συνέδριο ήταν και μια έκφραση πολιτιστικής διπλωματίας. Έγινε αναφορά στις ιστορικές και πολιτιστικές αξίες του έθνους αλλά και στη μουσική και λόγια παράδοσή του. Συμμετείχαν οι λυρικοί τραγουδιστές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Διονύσιος Τσαντίνης, Δημήτρη Σιγαλός και Αρκάδιος Ρακόπουλος, με ελληνικά τραγούδια όπως ο «Γέρο Δήμος» του Καρρέρ σε ποίηση Α. Βαλαωρίτη, η «Εξομολόγησις» του Σαμάρα σε ποίηση του Ι. Πολέμη, το «Μα, τι τα θέλει η μάνα σου» του Γιάννη Κωνσταντινίδη, τα «Μάτια του Δήμου» του Ν. Λάβδα ή το «Δεν μ' αγαπάς» του Θ. Σπάθη σε ποίηση του Δ. Σολωμού. Μίλησαν για το έργο του Καποδίστρια σημαντικές προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων οι πρέσβεις της Ρωσίας, της Σλοβενίας και της Ελβετίας.
σχόλια