Αυτό δεν είναι μια πίπα* ή αυτό δεν είναι Φεστιβάλ Αθηνών

Αυτό δεν είναι μια πίπα* ή αυτό δεν είναι Φεστιβάλ Αθηνών Facebook Twitter
“Είμαι καλλιτέχνης. Δεν γεννήθηκα για να διευθύνω. Δεν έχω καμία ικανότητα διευθυντή. Μπορώ να δίνω συμβουλές, να αναπτύσσω ιδέες, κατ'ουσίαν είμαι επιμελητής. Προτιμώ να βλέπω το Φεστιβάλ σαν μεγάλη εγκατάσταση”. Φωτό: Νίκος Παλαιολόγος / SOOC
8

“Αυτό δεν είναι μια πίπα” είναι ο τίτλος του σουρεαλιστικού πίνακα του Μαγκρίτ, του Βέλγου ζωγράφου και αγνωστικιστή- ένας τίτλος που θα μπορούσε κάλλιστα να εμπνεύσει τον τίτλο της σημερινής παρουσίασης του προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. “Αυτό δεν είναι ένα πρόγραμμα” λοιπόν ή “Αυτός δεν είναι ένας Διευθυντής Φεστιβάλ”, όπως παραδέχτηκε περιγράφοντας τον ρόλο του ο ανατρεπτικός καλλιτέχνης Γιαν Φαμπρ ο οποίος έχει αναλάβει πλέον τα ηνία του πολύπαθου θεσμού μετά την αποχώρηση του Γιώργου Λούκου .

Δίνοντας το στίγμα της βέλγικης σουρεαλιστικής ταυτότητας ο Γιαν Φαμπρ, στην πρώτη του συνάντηση με τους δημοσιογράφους, αυτοσυστήθηκε ως ένας άνθρωπος με όραμα μεν αλλά χωρίς φιλοδοξία να ηγηθεί κάποιου θεσμού. Τόνισε, άλλωστε ότι “Είμαι καλλιτέχνης. Δεν γεννήθηκα για να διευθύνω. Δεν έχω καμία ικανότητα διευθυντή. Μπορώ να δίνω συμβουλές, να αναπτύσσω ιδέες, κατ'ουσίαν είμαι επιμελητής. Προτιμώ να βλέπω το Φεστιβάλ σαν μεγάλη εγκατάσταση”. Αναμενόμενο ίσως από έναν καλλιτέχνη διεθνούς βεληνεκούς όπως ο Φαμπρ ο οποίος “προσγειώθηκε μάλλον στην Αεροπαγίτου”, όπως τόνισε ο Βέλτσος μετοικίζοντας το προσωπικό του όραμα αναγνωρίσιμο μεν αλλά κάπως δυσλειτουργικό, όσον αφορά τις πρακτικές υποδηλώσεις: ποιος θα αναλάβει το οργανωτικό μέρος και τι ακριβώς θα γίνει με την Επίδαυρο; Θα  λειτουργήσει φέτος το Ηρώδειο; Και ποια είναι η τύχη της Πειραιώς; Ερωτήματα που δεν απαντήθηκαν με σαφήνεια καθώς οι υπεύθυνοι δεσμεύτηκαν να το κάνουν επόμενη συνέντευξη τύπου.

Κανείς δεν ξέρει πως οι ιδέες του Φαμπρ θα γίνουν πράξη, ποιος ακριβώς θα είναι ο προϋπολογισμός του Φεστιβάλ και σε ποιο βαθμό θα εξαφανιστεί το ελληνικό στοιχείο- τι θα γίνει με τις ήδη εγκεκριμένες παραγωγές της Λυρικής Σκηνής ή του Εθνικού Θεάτρου. Άκρως αποδεκτός και θεμιτός ο ρόλος του Γιαν Φαμπρ σε μια κρίσιμη εποχή για τη χώρα-τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο- αλλά πως ακριβώς μπορεί το "Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου" να διατηρήσει τον στοιχειώδη ελληνικό χαρακτήρα του;

Η σημερινή πάντως συνάντηση-φιλοσοφική γιορτή-συμπόσιο ή οτιδήποτε άλλο ευφάνταστο, κατά τον πίνακα του Μαγκρίτ, μπορεί κανείς να δώσει ως τίτλο, εξαντλήθηκε στις θεωρητικές αποσαφηνίσεις και στη γνωριμία με τον κόσμο του Βέλγου εικαστικού. Εκτός όμως από τις αόριστες φιλοσοφικές θεωρίες, αυτό που πρωταγωνίστησε ήταν η.. μπάλα: “Πηγή έμπνευσης ήταν για μένα η εθνική ομάδα του Βελγίου-κι ας μην ξεχνάμε ότι το Βέλγιο είναι το καταφύγιο μου” είπε ο Φαμπρ στην αρχή του λόγου του. Στην καλύτερη ίσως στιγμή της συνέντευξης τύπου εμφανίστηκε σε τεράστια φωτογραφία η Εθνική Ομάδα του Βελγίου- οι “Κόκκινοι Διάβολοι”-που συνιστά τη βάση για τον Βέλγο δημιουργό για το τι ακριβώς μας συνδέει Ελλάδα και Βέλγιο και το πως μπορεί να συσταθεί η δημιουργική ταυτότητα σε ένα τόσο αντιφατικό περιβάλλον. “Στα τέσσερα χρόνια που θα επιμελούμαι το Φεστιβάλ ελπίζω να χτίσω γέφυρες και να αναπτύξω τον διάλογο. Ελπίζω να αναδείξω το φεστιβάλ ως ένα αντιπροσωπευτικό στοιχείο της πολυπολιτισμικότητας και να είναι ένα φεστιβάλ που θα μορφοποιεί ένα καθρέφτη του κόσμου, ένα εσωτερικευμένο παράλληλο σύμπαν” συμπλήρωσε χαρακτηριστικά. Για την ακρίβεια αυτό το σύμπαν θα είναι ακραιφνώς βελγικό, τουλάχιστον για φέτος καθώς θα παρουσιάσει βέλγικη τέχνη-εικαστικά, συγγραφείς έως και...βέλγικη ποπ (;) όπως ακούστηκε.

Φυσικά σε όλα αυτά σήμα κατατεθέν θα είναι ο ίδιος ο Γιάν Φαμπρ στο βαθμό που την ευθύνη για την χάραξη του προγράμματος θα έχουν ο ίδιος και οι στενοί συνεργάτες του: “Για φέτος η θεματική θα είναι η σύμπραξη -consilience- και θα επικεντρωθεί στους εικαστικούς, τους παραστατικούς καλλιτέχνες και συγγραφείς”. Το Βέλγιο, που γέννησε το φλαμανδικό κύμα τη δεκαετία του '80, θα είναι η βάση του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και αρχή θα έχουν, όπως είναι αναμενόμενο, τα εικαστικά: η παλιά συνεργάτις και φίλη του Φαμπρ Κατερίνα Κοσκινά, θα ανοίξει το μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ειδικά για τον Φαμπρ σε σύμπραξη με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας που θα φέρει τον τίτλο “Βελγικές Τέχνες”  Τα εγκαίνια αναμένονται να γίνουν στις 29 Ιουνίου στο ΕΜΣΤ. Άλλη μια έκθεση που θα κάνει εγκαίνια στο Μουσείο Μπενάκη, αυτή τη φορά, είναι τα Stigmata ενώ θα υπάρξουν και βραδιές λογοτεχνίας όπου θα εμφανιστούν συγγραφείς όπως ο Φλαμανδός Stefan Hertmans. Αυτά, όσον αφορά το φετινό πρόγραμμα ενώ για το επόμενο χρόνο στο επίκεντρο του Φεστιβάλ θα είναι οι συγγραφείς και οι ηθοποιοί -και κάποιοι Έλληνες (!)- ενώ θα έχουμε και αφίξεις: Ιπέρ, Καστελλούτσι και Μπαρίσνικοφ (κανείς ωστόσο δεν έχει ενημερώσει τον Φαμπρ ότι και οι τρεις έχουν επανειλημμένως δώσει παραστάσεις στη χώρα μας). Καλώς εχόντων το Φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί το 2019 με τη θεματική “ελληνικό matrix” με τον ίδιο τον Φαμπρ να δημιουργεί μια πρωτότυπη παράσταση εμπνευσμένη από ελληνικό θέμα- κάτι που συνηθίζει ούτως ή άλλως. Ολοκληρώνοντας την πορεία του θα περάσει τη σκυτάλη στους νέους καλλιτέχνες-ένα στοίχημα που όπως λέει έχει θέσει αυτός και οι συνεργάτες του.

Από τον Σπινόζα στον Τεν Τεν

Αυτό δεν είναι μια πίπα* ή αυτό δεν είναι Φεστιβάλ Αθηνών Facebook Twitter
O καθηγητής φιλοσοφίας Αριστείδης Μπαλτάς είχε σαν αφορμή τις ανοιχτές αντιλήψεις και θεωρία περί σωματικότητας του Μπαρούχ Σπινόζα, την ανοιχτοσύνη των 'Κάτω Χωρών” που έγιναν καταφύγιο για τους απανταχού λογοκριμένους φιλοσόφους και τους εκφραστές του ευρωπαϊκού διαφωτισμού. Φωτό: Νίκος Παλαιολόγος / SOOC

Μέχρι τότε ωστόσο κανείς δεν ξέρει πως οι ιδέες του Φαμπρ θα γίνουν πράξη, ποιος ακριβώς θα είναι ο προϋπολογισμός του Φεστιβάλ και σε ποιο βαθμό θα εξαφανιστεί το ελληνικό στοιχείο- τι θα γίνει με τις ήδη εγκεκριμένες παραγωγές της Λυρικής Σκηνής ή του Εθνικού Θεάτρου. Άκρως αποδεκτός και θεμιτός ο ρόλος του Γιαν Φαμπρ σε μια κρίσιμη εποχή για τη χώρα-τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο- αλλά πως ακριβώς μπορεί το “Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου” να διατηρήσει τον στοιχειώδη ελληνικό χαρακτήρα του;

Απάντηση υπήρξε μόνο σε θεωρητικό επίπεδο αλλά και εκεί παρατηρήθηκε μια διάχυση εννοιών και διαστρωματώσεων- αυτό που λαϊκά θα αποκαλούσε κανείς συνεννόηση “του γιατρού”. Το έναυσμα που δόθηκε από τον Υπουργό Πολιτισμού και καθηγητή φιλοσοφίας Αριστείδη Μπαλτά είχε σαν αφορμή τις ανοιχτές αντιλήψεις και θεωρία περί σωματικότητας του Μπαρούχ Σπινόζα, την ανοιχτοσύνη των 'Κάτω Χωρών” που έγιναν καταφύγιο για τους απανταχού λογοκριμένους φιλοσόφους και  τους εκφραστές του ευρωπαϊκού διαφωτισμού. Με τον τρόπο αυτό ο Μπαλτάς θέλησε να βρει την άκρη του νήματος στην σκέψη του Φαμπρ και τον ενωτικό κρίκο με την Ελλάδα- με τη μόνη διαφορά πως εκείνος είναι Βέλγος και όχι Ολλανδός, όπως ο Σπινόζα, και οι βάσεις της τέχνης του και της κοσμοαντίληψης του είναι το Μπαρόκ- και σε καμία περίπτωση ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός. Το έργο του αφορμάται από το υπερβατικό στον Μεσαίωνα, τα παλάτια, το χρυσό και τα βαθιά χαραγμένα τραύματα στο corpus της ενωμένης Ευρώπης.

Προσπαθώντας να αντισταθμίσει το θεωρητικό μέρος η Κοσκινά επέμενε, με τη σειρά της, και αυτή στη θεωρητική κουβέντα περί  ωραίου ενώ ο Βέλτσος αναρωτήθηκε με παρέμβασή του “Τι μπορεί να κάνει ένα σώμα ακριβώς δεν απαντιέται;” -κι όλα αυτά όχι σε μάθημα φιλοσοφίας αλλά σε μια ποταπή συνέντευξη τύπου. Ο βέλγικος αγνωστικισμός συνάντησε νοερά τον σπινοζικό σκεπτικισμό και αυτός με τη σειρά του τους Βέλγους μπαλαδόρους και τον περιπετειώδη Τεν Τεν-το ελληνικό φεστιβάλ δεν καταλάβαμε ακριβώς τι ρόλο έχει. Καλός ο αγνωστικισμός, όσον αφορά τη φιλοσοφία, αλλά ενδεχομένως κάπως δυσλειτουργικός όταν πρόκειται για φεστιβάλ. Σίγουρα πάντως “Αυτό δεν είναι ένα πρόγραμμα”.   

* Πίνακας του Βέλγου Μαγκρίτ

8

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ»: Μια έκθεση για τον «Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος»

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / «Μυστήριο 188 - ΤΟ ΦΩΣ»: Μια έκθεση για τον «Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος»

Ο Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με έναν εκ των ιδρυτικών μελών της, τον Θανάση Λεβέντη, μια ξεχωριστή και πολύπλευρη προσωπικότητα, άρρηκτα συνδεδεμένη με την πόλη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί παραιτήθηκε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου

Culture / Γιατί παραιτήθηκε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου;

Μια συνταρακτική υπόθεση συστηματικής κλοπής αρχαιοτήτων βρίσκεται μονάχα στην αρχή των αποκαλύψεων. Πώς έφτασαν να λείπουν μέχρι και 1,500 αντικείμενα από την συλλογή του Βρετανικού Μουσείου, πώς μερικά από αυτά κατέληξαν στο eBay, και το παρασκήνιο μιας παραίτησης που κρύβει πολλά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Ζαμέ Κορωπί: Λίγες αλήθειες για το μοχθηρό language barrier που κάποτε μας έχει τρολάρει όλους

Οπτική Γωνία / Ζαμέ Κορωπί: Λίγες αλήθειες για το μοχθηρό language barrier που κάποτε μας έχει τρολάρει όλους

Το πάθημα του συνηγόρου της Εύας Καϊλή, Μιχάλη Δημητρακόπουλου, ακριβώς, όπως παλαιότερα «τα αγγλικά του Τσίπρα», πέρα από τα ανέκδοτα και τα, δικαίως, μοχθηρά πειράγματα, έχουν πολλά να πουν για το γλωσσικό εμπόδιο και την υπερβολική αυτοπεποίθησή μας, όταν καλούμαστε να εκφραστούμε σε μία ξένη γλώσσα...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Αννα Ροκόφυλλου: «Στον ΟΠΑΝΔΑ θέλουμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα της Αθήνας»

Culture / Αννα Ροκόφυλλου: «Στον ΟΠΑΝΔΑ θέλουμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα της Αθήνας»

Η Άννα Ροκοφύλλου, πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, κάνει έναν απολογισμό των δύο πρώτων ετών της θητείας της και δεν κρύβει τον ενθουσιασμό της για το Φεστιβάλ Κολωνού (6-28/9) με το οποίο ο πολιτισμός γίνεται διαθέσιμος σε κάθε δημότη.
Το συγκινητικό βίντεο με τον Μικ Τζάγκερ για την επιστροφή του κοινού στο Άλμπερτ Χολ

Lifo Picks / Το συγκινητικό βίντεο με τον Μικ Τζάγκερ για την επιστροφή του κοινού στο Άλμπερτ Χολ

Your Room Will Be Ready: «Ανυπομονούμε να αρχίσουμε να δημιουργούμε αναμνήσεις μαζί σας με καλλιτέχνες παγκόσμιας κλάσης για άλλη μια φορά. Έχουμε περισσότερη ιστορία να γράψουμε».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κοντσέρτα του Μότσαρτ σε όργανα εποχής από τους μουσικούς της Καμεράτας

Culture / Κοντσέρτα του Μότσαρτ σε όργανα εποχής από τους μουσικούς της Καμεράτας

Η συναυλία του βραβευμένου αθηναϊκού συνόλου, το οποίο φημίζεται για τις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας του σε όργανα εποχής, αποτελεί συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και των Μουσικών της Καμεράτας.

σχόλια

8 σχόλια
Για να καταλαβω: θα πληρωθουν τοσα χρηματα, απο τον κρατικο προυπολογισμο, απ τους φορους μας δηλαδη, για ν απολαυσουμε τον ακμαζοντα πολιτισμο... οχι της Ιαπωνιας, της Γαλλιας ή της Γερμανιας αλλα ...του...Βελγίου, κατ αποκλειςτικοτητα;;;Ειναι βελγικο ανεκδοτο αυτο, ετσι;;; Δηλαδη ο κυριος αυτος θα παρει τους φορους τους δικους μας και θα τους μοιρασει σε φιλους του Βελγους;;; Με μονο κριτηριο το οτι ειναι ...Βελγοι, απ, ο,τι καταλαβαινω. Εμαθαν οτι γ...στε, πλακωσαν κι οι Βελγοι... Και μετα απο αυτη τη συνεντευξη παραμενει στη θεση του;;;;
Τι να πεις πια; Να είμαστε καλά να το θυμόμαστε το φεστιβάλ Αθηνών, γιατί απ' ότι κατάλαβα για τα επόμενα τέσσερα (!!!) χρόνια, θα έχουμε μόνο φεστιβάλ Γιαν Φαμπρ...
Σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα και τον κόσμο όπου όλοι αναρωτιούνται ΞΑΝΑ μετά τις αρχές του 20αιώνα για το ποιοι είμαστε και που παμε οργανώνουν ένα φεστιβάλ ό,τι να 'ναι ........ με έναν Βέλγο ό,τι να ναι Χωρίς καμία εθνικιστική διάθεση και στερεοτυπική για το τι είναι ελληνισμός, δε θα έπρεπε να έδιναν έμφαση στους σύγχρονους καλλιτέχνες της Ελλάδας-Έλληνες και ξένους-να μιλήσουν για το σήμερα σε αυτόν τον τόπο;;;τι ποιο αυτονόητο
Μα ο σουρεαλισμός υπάρχει σε αυτή την χώρα μια και έχουμε ένα μουσείο με Δ.Σ. και πρόεδρο που δεν θα λειτουργήσει ποτέ Τώρα θα έχουμε και ένα φεστιβάλ στα ίδια πρότυπα. Σημασία έχει κάποιοι να αμείβονται σαν πρόεδροι στο τίποτα.
..Και μετα τον θλιβερο αποηχο της αποχωρησης του Λουκου, κατι σαν αποικια η ελλαδα..το ελληνικο φεστιβαλ παραδΟμενο σε ανθρωπους που παραδεχονται λιγο η πολυ οτι αγνοουν τις ελληνικες καλλιτεχνικες δυναμεις. Μαλιστα..νεοι και ανερχομενοι ελληνες καλλιτεχνες στα αζητητα- ξανα οι "καθιερωμενοι"..ε, ναι..ξερουμε ποιοι..ο προγραμματισμος προβλεπει σπουδη στο βελγικο καλλιτεχνικο στερεωμα, αντε να μαθουμε και απο κοντα και με δικα μας εξοδα και στη χωρα μας τι κανουν οι βελγοι- δε λεω, ο Φαμπρ ειναι αξιολογος καλλιτεχνης- το ερωτημα μου το απλο ειναι γιατι σε ξενο καλλιτεχνη? Ποιοι και γιατι αποφασισαν οτι δεν υπαρχει ΚΑΝΕΙΣ μα ΚΑΝΕΙΣ ισαξιος η εστω ικανος ελληνας να διαχειριστει το ελληνικο-κατα τα αλλα -φεστιβαλ. Ποιοι και γιατι αισθανονται την αναγκη της εξωθεν βοηθειας της διαχειρησης του θεσμου? Μοιαζει σα να εχεις τη μανα σου στο σπιτι να σου μεγαλωνει τα παιδια και να μην την καλεις στα γεννεθλια των παιδιων σου...αλλα ομως να καλεις τον μακρινο σου ξαδερφο απο το εξωτερικο (μπας και σου φερει και την toblerone απο τα αφορολογητα.) Χωρις ιχνος εθνικισμου, χωρις ιχνος αφοριστικης διαθεσης και οντας καλλιτεχνης μακρια απο την ελλαδα για τα τελευταια 9 χρονια αναρωτιεμαι απλα εαν θα ηταν τωρα η καταλληλοτερη στιγμη να αποφασισουμε τελικα ποιοι ειμαστε, τι παραγουμε, πως σκεφτομαστε και πως επιθυμουμε να πορευομαστε στο τωρα και στο επεκεινα. Υπαρχει η κυριαρχη αποψη οτι οι καλλιτεχνες -κυριως στη ελλαδα -ειναι δεσμιοι των ανυπαρκτων θεσμων και μεσων. Αληθευει. Και ολοι υποφερουμε και εχουμε υποφερει απο αυτο. Φοβαμαι αλλη μια κινηση προς την ιδια κατευθυνση αποτελει και η αναθεση στον αγαπητο Φαμπρ. Μηπως ομως ειναι η ωρα να εφευρουμε τα δικα μας ¨φεστιβαλ¨, εκτιμωντας με ειλικρινεια τις δικες μας δυναμεις, διατυπωνοντας ευθαρσως και με παρρησια την καλλιτεχνικη μας αληθεια-απλα, χωρις γκρινιες, φανφαρες και απολαβες βραβειων και δαφνων απο την εκαστοτε εξουσια, χωρις το αγχος να δημιουργησουμε ρευματα και τασεις αλλα απενοχοποιημενα και αθωα? Μηπως ειναι η στιγμη να ξαναγραψουμε το μανιφεστο του ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ?