Γυρίζω τον χρόνο αρκετά χρόνια πίσω και θυμάμαι μια διαδρομή με το λεωφορείο Γ18, Αθήνα-Πέραμα. Στο ύψος των φυλακών Κορυδαλλού, ένας ψηλός ηλικιωμένος άνδρας, φαλακρός, με παχύ λευκό μουστάκι, μπήκε στο λεωφορείο. Φορούσε αθλητική φόρμα. Στεκόταν όρθιος, κρατιόταν απ' τη χειρολαβή για την ακρίβεια. Δεν άργησα να τον αναγνωρίσω. «Για δες, ο Μπάρκουλης», είπα μέσα μου, «ο βιολιστής στο "Μια τρελή-τρελή σαραντάρα", ο μουρντάρης ευεργέτης της Βλαχοπούλου στη "Θεία μου τη χίπισσα" χρησιμοποιεί το ίδιο λεωφορείο μ' εμένα για να πάει ποιος ξέρει πού». Μου ερχόταν κάπως που έβλεπα τον αλλοτινό ζεν-πρεμιέ στο δικό μου, «επίγειο» επίπεδο. Όσο για τη στάση όπου κατέβηκε, ενημερώθηκα από τους συνεπιβάτες, που κι εκείνοι τον αναγνώρισαν: «Εδώ απέναντι είναι ένα καφενείο όπου την αράζει και τα πίνει...».
Ας μην περάσει στον κόσμο η εικόνα του παρηκμασμένου, λούμπεν, πότη, αφημένου Μπάρκουλη. Ο Μπάρκουλης δεν πέθανε μόνος κι έρημος, όπως άλλοι κι άλλοι συνάδελφοί του. Δεν έσβησε σε γηροκομείο, σε τρώγλη ή, ακόμα χειρότερα, στον δρόμο. Είχε δίπλα του σύζυγο, παιδιά, εγγόνια και αγαπημένους φίλους. Ως το τέλος!
Την εικόνα του Μπάρκουλη δεν θα αμαυρώσει τίποτα. Κανένα ρεπορτάζ gossip εκπομπών και εντύπων. Θα είναι για πάντα ο ψηλός, σένιος γόης με την ωραία εκφορά του λόγου.
Και, ναι, σηματοδοτεί τέλος εποχής ο θάνατός του. Πόσοι έχουν απομείνει από τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο; Ο Βουτσάς, η Καραγιάννη, η Γιουλάκη και μερικοί άλλοι, ζωή να 'χουν. Σκέφτεσαι πως καθώς οι δεκαετίες θα περνούν και, μάλλον, οι ταινίες τους θα συνεχίσουν να παίζονται, οι συγκεκριμένοι άνθρωποι θα είναι τα απομεινάρια, οι σκιές μιας εποχής που ο λαός ήταν φοβισμένος, αλλά γελαστός, προτού το φλερτ γίνει στυγνό καμάκι, προτού τα μπακάλικα γίνουν σούπερ μάρκετ και οι μπομπίνες των συνοικιακών κινηματογράφων κυριλέ multiplex.
Ο Ανδρέας Μπάρκουλης θα υπάρχει πλέον ως φάσμα χαμένο του πόθου, για να παραφράσω λίγο τον ποιητή. Όσο κι αν δεν του άρεσε του ίδιου, δεν ξέρω καμία άλλη ατάκα που να επιζεί μισό αιώνα και βάλε. «Κορίτσια, ο Μπάρκουλης!». Ο συνάδελφός του, Κώστας Βουτσάς, είχε αφηγηθεί σχετικά στη LifO το 2009, όταν είχε γίνει «Αθηναίος της Εβδομάδας»: «Το "κορίτσια, ο Μπάρκουλης" βγήκε σε μια παρέλαση στο Καλλιμάρμαρο. Μια κοπέλα το φώναξε κι έμεινε. Χάλασε η παρέλαση, έτρεξαν όλα τα κορίτσια με τις ποδιές στον Μπάρκουλη. Είχαμε πολλές τέτοιες εκδηλώσεις θαυμασμού».
Το ντεμπούτο του ως ηθοποιού στον κινηματογράφο έγινε το 1957, στο βουκολικό δράμα «Μαρία η Πενταγιώτισσα» στο πλάι της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Νέοι κι οι δυο τους. Ακόμη ένα ντουέτο τους, το 1958, στο ερωτικό ιστορικό δράμα «Ο Μιμίκος και η Μαίρη». Ακολούθησαν οι συνεργασίες τους στο «Διακοπές στην Αίγινα», στη «Μουσίτσα». Το '59 παίζει στην ταινία με τον χαρακτηριστικότατο τίτλο «Πσιτ... κορίτσια» – ήταν ήδη ο υπ' αριθμ. 1 γόης του ελληνικού σινεμά, προκαλώντας φανατικές εκδηλώσεις θαυμασμού στον κοριτσόκοσμο. Συνεργασίες, επίσης, με σκηνοθέτες σαν τον Αλέκο Σακελλάριο, τον Γιάννη Δαλιανίδη, τον Γρηγόρη Γρηγορίου, τη Μαρία Πλυτά και πολλούς άλλους. Αρκετές ταινίες μαζί με τον Θανάση Βέγγο, τη Ρένα Βλαχοπούλου, τη Ζωή Λάσκαρη.
Ο Μπάρκουλης διατήρησε τη φινέτσα του ακόμη κι όταν πλησίαζε τα σαράντα. Δεν ήταν ο ζεν-πρεμιέ της πρώιμης νιότης αλλά ο ώριμος άνδρας με τους γκρίζους κροτάφους που εξακολουθούσε να θέλγει ερωτικά τις συμπρωταγωνίστριές του στον κινηματογράφο.
Κάπου εκεί, στα σαράντα του, ξέσπασε η γνωστή ιστορία με τα ναρκωτικά. Έφυγε στην Αμερική, στο Σικάγο, όπου κυκλοφόρησε και έναν προσωπικό δίσκο με λαϊκά ελληνικά τραγούδια. Διότι ο Μπάρκουλης, πέραν του υποκριτικού, διέθετε και τραγουδιστικό ταλέντο.
Αυτό ήταν και το προτέρημά του, κατά την ταπεινή μου γνώμη. Ένας πραγματικά ταλαντούχος ηθοποιός, που είχε ξεκινήσει στο θέατρο, με τις ευλογίες μάλιστα του Μάνου Κατράκη, που υπήρξε ακόμη ωραίος, που ασχολήθηκε με το τραγούδι, ταξίδεψε, έκανε τρεις γάμους, απόκτησε παιδιά κι εγγόνια, αγάπησε και αγαπήθηκε, πέρασε όλες τις δυσκολίες και τα ελέη «του Θεού». Μια ζωή πλούσια, πολυδιάστατη, έντονη.
Την εικόνα του Μπάρκουλη δεν θα αμαυρώσει τίποτα. Κανένα ρεπορτάζ gossip εκπομπών και εντύπων. Θα είναι για πάντα ο ψηλός, σένιος γόης με την ωραία εκφορά του λόγου. Τον αποχαιρετώ, ενθυμούμενος μια σκηνή από ταινία του με τον Θανάση Βέγγο: ο Μπάρκουλης υποτίθεται ότι έχει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Ο κολλητός του, ο Βέγγος, μαθαίνει τα νέα από τηλεφώνημα που κάνει από περίπτερο. «Το χάσαμε το παλικάρι» μονολογεί. Πάνω στον θρήνο του, φεύγει και ξεχνάει να πληρώσει το τηλεφώνημα. «Ε, φίλε, το δίφραγκο» φωνάζει ο περιπτεράς, οπότε γυρνάει ο Βέγγος και του απαντάει: «Εδώ χάσαμε κοτζάμ παλικάρι, χάσε κι εσύ κάνα δίφραγκο»...
Έτσι λένε πολλοί Έλληνες σήμερα, 23 Αυγούστου του 2016, που χάθηκε οριστικά ο Ανδρέας Μπάρκουλης. Το χάσαμε το παλικάρι...
