Μούσα του Γούντι Άλεν, σούπερ ηρωίδα, από τις πιο χαρακτηριστικές μπάσες φωνές και τα πιο όμορφα μάτια του Χόλιγουντ, γήινη και ταυτόχρονα απόκοσμα εξωγήινη, εξίσου αποτελεσματική σε χολιγουντιανά «ευκολάκια» και απαιτητικούς ρόλους, παιδί-θαύμα που κατόρθωσε σε πολύ μικρή ηλικία να ξεφύγει από τους teen ρόλους και να ενηλικιωθεί χωρίς να καεί, και η λίστα μακραίνει εντυπωσιακά για τα δεδομένα του μέινστριμ αμερικανικού σινεμά.
Η Σκάρλετ Τζοχάνσον (ή Γιόχανσον, Γιοχάνσον, Τζοχάνσεν, το σκανδιναβικής καταγωγής επώνυμό της έχει πολλάκις κακοποιηθεί) φέρει σταθερά, εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία, έναν αέρα ντίβας παλιού Χόλιγουντ και αυτό δεν προκύπτει βέβαια αποκλειστικά από μεμονωμένες στιγμές της φιλμογραφίας της, όπως ο πρωταγωνιστικός της ρόλος στην αποτυχημένη «Μαύρη Ντάλια» του Μπράιαν ΝτεΠάλμα, η συμμετοχή της στο προπέρσινο απολαυστικό «υπερηχογράφημα» της κινηματογραφικής βιομηχανίας «Hail, Caesar!» των Κοέν ή η ενσάρκωση της Τζάνετ Λι στο προ πενταετίας βιογραφικό φιλμ για τον Άλφρεντ Χίτσκοκ.
Εξάλλου, αυτός ο αέρας πλασάρεται στο πιο σύγχρονο και ενίοτε –πάντα διακριτικά, ποτέ απροκάλυπτα ή ενοχλητικά– slutty περιτύλιγμα που μόνο η ίδια μπορεί να καταφέρει: το απόλυτο θηλυκό με το ανεξάντλητο ταλέντο που δεν χορταίνεις να βλέπεις – ειδικά σε ταινίες όπου κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο.
Έχει βραβευθεί με Τόνι το 2010, έχει κυκλοφορήσει δύο δίσκους, ενώ είναι για τους παραγωγούς μία από τις μετρημένες στα δάχτυλα επιλογές αυτή τη στιγμή για πρωταγωνίστριες που μπορούν επάξια να πάρουν πάνω τους μια ταινία και από τις ελάχιστες ηθοποιούς που είναι γνωστές με το μικρό τους όνομα.
Η «αγοραστική» της δύναμη στη βιομηχανία είναι εξίσου υπολογίσιμη με αυτή άλλων συναδέλφων που ανήκουν στην ευρύτερη «γενιά» της, όπως η Τζένιφερ Λόρενς και η Έμα Στόουν, αλλά η Ακαδημία εξακολουθεί εδώ και χρόνια να αγνοεί επιδεικτικά την ύπαρξή της – άλλωστε οι επιλογές της είτε είναι εντελώς εμπορικές είτε δεν ενδείκνυνται καθόλου για τα γούστα των Όσκαρ.
Ωστόσο, η Σκάρλετ έχει βραβευθεί με Τόνι το 2010 για την αναβίωση στο Μπρόντγουεϊ του «Ψηλά από τη Γέφυρα» του Άρθουρ Μίλερ, έχει κυκλοφορήσει δύο δίσκους, ενώ είναι για τους παραγωγούς μία από τις μετρημένες στα δάχτυλα επιλογές αυτή τη στιγμή για πρωταγωνίστριες που μπορούν επάξια να πάρουν πάνω τους μια ταινία και από τις ελάχιστες ηθοποιούς που είναι γνωστές με το μικρό τους όνομα – άλλο ένα στοιχείο κλασικού Χόλιγουντ που φέρνει απευθείας στον νου τη Σκάρλετ Ο' Χάρα, τη θρυλική ηρωίδα του «Όσα Παίρνει ο Άνεμος».
Με αφορμή τα σημερινά της γενέθλια, θυμόμαστε 10 δυνατές στιγμές από την πολυσυλλεκτική φιλμογραφία της 33χρονης σταρ, σε προσωπική αξιολογική σειρά.
10.
The Horse Whisperer (Ο Γητευτής των Αλόγων, 1998)
Εδώ ξεκίνησαν όλα. Όταν ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ ανακάλυψε τη Σκάρλετ και της έδωσε τον βασικό ρόλο της έφηβης Γκρέις που τραυματίζεται σοβαρά με το άλογό της και η μητέρα της απευθύνεται σε έναν γητευτή με την ελπίδα να θεραπεύσει τόσο την ίδια όσο και το άλογο, η μόλις 14χρονη τότε πιτσιρίκα είχε στο ενεργητικό της μόνο συμμετοχές σε ξεχασμένες ταινίες β' διαλογής, όπως το ανεκδίηγητο «Home Alone 3». Η μελαγχολική της παρουσία ξεχώρισε αμέσως και ίσως είναι το μοναδικό αξιομνημόνευτο πράγμα από αυτή την τρίωρη αρτηριοσκληρωτικά αργή άσκηση ύφους και επίδειξη εντυπωσιακών τοπίων.
9.
The Prestige (2006)
Η συνεργασία της με τον Κρίστοφερ Νόλαν μπορεί να έγινε στην πιο «εύκολη» (αλλά για πολλούς φαν του σκηνοθέτη πολύ αγαπημένη) ταινία του, ωστόσο η παρουσία της στο «Prestige» ήταν καταλυτική. Εξάλλου, οι ρόλοι των φαμ φατάλ, των αινιγματικών γυναικών που δεν αποκαλύπτουν ποτέ τα χαρτιά τους και κινούν τα νήματα σε καταστάσεις επικίνδυνες, της πάνε γάντι, κι εδώ ο χαρακτήρας που παράπαιε ανάμεσα στους Κρίστιαν Μπέιλ και Χιου Τζάκμαν ήταν στην ουσία υπεύθυνος για τη σύσταση ενός αξέχαστου κινηματογραφικού τρίο.
8.
Vicky Cristina Barcelona (2008)
Η τρίτη της συνεργασία με τον Γούντι Άλεν ευτυχώς δεν ήταν φαρμακερή κι έπειτα από το ημι-αποτυχημένο «Scoop», ο πήχης επέστρεψε στα επίπεδα του «Match Point». Ωριμότερη, ταινία με την ταινία, η Σκάρλετ κουβάλησε το αμερικανικό της sexiness στη μεσογειακή Βαρκελώνη και το έβαλε να κοντραριστεί στα ίσα με το ασυμμάζευτο ταμπεραμέντο της Πενέλοπε Κρουζ. Μπορεί η δεύτερη να βραβεύτηκε με Όσκαρ για έναν σαφώς πιο αβανταδόρικο ρόλο, αλλά όλοι ξέρουμε ποια από τις δύο είναι πιο ταλαντούχα, σωστά;
7.
The Avengers (2012)
Σε αυτή τη θέση μπορείτε να τοποθετήσετε επίσης το σίκουελ των «Avengers», τον δεύτερο ή τρίτο «Captain America» ή τον δεύτερο «Iron Man», αν και η συμμετοχή της Σκάρλετ στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel νομίζω ότι ήταν πιο αξιομνημόνευτη στους πρώτους «Avengers» – αφού οι ιθύνοντες έχουν κάνει spinoffs με κάθε πιθανό υπερήρωα και ανεξήγητα εξακολουθούν να μην αποφασίζουν να της δώσουν δική της ταινία, παρά να της δίνουν σημαντικό κομμάτι στους Avengers, πράγμα που ίσως οφείλεται στον τρόπο που το Χόλιγουντ αντιλαμβάνεται αυτό που προείπαμε ως «αγοραστική της δύναμη». Η Ρωσίδα κοκκινομάλλα Μαύρη Χήρα της πάντως έχει πυγμή και ξεκάθαρη παρουσία στον ορυμαγδό τεστοστερόνης – κάπως όπως είχε κάνει η Χάλι Μπέρι στους πρώτους X-Men.
6.
Ghost World (2001)
Ο πρώτος πρωταγωνιστικός ρόλος της Σκάρλετ ήρθε σε αυτή τη μαύρη κομεντί του Τέρι Ζουίγκοφ, βασισμένη στο ομώνυμο κόμικ, που αξίζει να ξαναθυμηθούμε. Υποτιμημένη στην εποχή της, αλλά με cult status τα χρόνια που ακολούθησαν, η ταινία ακολουθεί τις Ρεμπέκα και Ίνιντ, δυο κλασικές περιπτώσεις όχι και τόσο δημοφιλών Αμερικανών εφήβων που δεν περνάνε και τόσο καλά στο σχολικό τους περιβάλλον, στο καταλυτικό καλοκαίρι μετά την αποφοίτηση που σηματοδοτεί την ενηλικίωσή τους. Δίπλα της η Θόρα Μπερτς, η «προβληματική» κόρη του Κέβιν Σπέισι από το «American Beauty» (πού χάθηκε αυτή η ψυχή;).
5.
Lucy (2014)
Θα μπορούσε σε αυτό το σημείο να βρίσκεται και το φετινό «Ghost in the Shell», η κινηματογραφική μεταφορά του θρυλικού ιαπωνικού anime, καθώς οι δύο ταινίες φέρουν την εξής απλή ομοιότητα: πρόκειται για sci-fi περιπέτειες καταιγιστικής δράσης, όπου η Σκάρλετ γ*μάει και δέρνει. Ωστόσο επιλέγω τη «Lucy» σίγουρα όχι για επειδή οι φαν του «Κελύφους» αποκήρυξαν εξαρχής την επιλογή της Σκάρλετ που δεν είναι Γιαπωνέζα, κατηγορώντας εκ νέου του Χόλιγουντ για #whitewashing, αλλά περισσότερο επειδή πρόκειται για τη μοναδική καλή ταινία που έχει κάνει ο Λικ Μπεσόν εδώ και αιώνες. Καθαρόαιμο, ψυχαγωγικό σινεμά, με την ομώνυμη ηρωίδα να δίνει άλλη διάσταση στο ειρωνικό και σεξιστικό «γκόμενα με (πολύ) μυαλό».
4.
Match Point (2005)
Πολλές γυναίκες έχουν ανθίσει υπηρετώντας το όραμα του Γούντι Άλεν, στα 50 χρόνια πορείας του σκηνοθέτη και η Σκάρλετ δεν θα μπορούσε παρά να είναι μία από αυτές, κατά την τετραετία που υπήρξε μούσα του. Η πρώτη της συμμετοχή σε ταινία του ακούραστου Άλεν έμελλε να γίνει σε ένα Λονδίνο που ποτέ δεν ήταν πιο ερωτεύσιμο και να στεφθεί μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες του σκηνοθέτη εδώ και χρόνια. Με το παράνομο ζευγάρι που έπλασε μαζί με τον Τζόναθαν Ρις Μέγιερς (και με εκείνη την αξέχαστη σκηνή στη βροχή), η καριέρα της έλαβε τεράστια ώθηση αφού, στην ουσία, στο «Match Point» καθιερώθηκε ως ηθοποιός με μεγάλες ερμηνευτικές δυνατότητες – και όχι μόνο εντυπωσιακή ομορφιά.
3.
Her (2013)
Αν η Ακαδημία ήταν λίγο πιο ανοιχτόμυαλη, θα είχε δώσει στη Σκάρλετ την πρώτη της υποψηφιότητα γι' αυτόν εδώ τον ρόλο. Στο «Her» του Σπάικ Τζόνζι η Σαμάνθα δεν έχει φυσική παρουσία, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι μια πιο προσωπική Siri. Είναι όμως τόσο μελετημένη η ερμηνεία της Τζοχάνσεν, τόσο ασύλληπτα δομημένη η συναισθηματική κλιμάκωση και το κρεσέντο που δίνει σε μια ψηφιακή φωνή (και ο ρόλος τόσο ισάξιας βαρύτητας με τον υπέροχο, σπαραχτικό συμπρωταγωνιστή της Γιοακίν Φίνιξ), που δεν μπορεί παρά να σου προκαλέσει δάκρυα και να καταταχθεί αυτόματα στις καλύτερες φωνητικές ερμηνείες όλων των εποχών.
2.
Lost In Translation (Χαμένοι στη Μετάφραση, 2003)
Να είσαι 18 χρονών, να έχεις δίπλα σου έναν ηθοποιό του διαμετρήματος του Μπιλ Μάρεϊ, ένα σενάριο-σπουδή στην ανθρώπινη απομόνωση και την ανάγκη για επικοινωνία, για σκηνικό την παράνοια του Τόκιο, και να καταφέρνεις όχι μόνο να αντεπεξέλθεις περίφημα, αλλά να αφήσεις μεμιάς κινηματογραφικό στίγμα. Η ταινία της Σοφία Κόπολα, της πιο ταλαντούχας εν ζωή Αμερικανής σκηνοθέτιδας (όχι, κυρία Μπίγκελοου, το Όσκαρ σας δεν σας χρίζει αυτόματα κάτοχο αυτής της θέσης) συγκαταλέγεται σε όλες τις κινηματογραφικές λίστες ανάμεσα στα μεγάλα αριστουργήματα της προηγούμενης δεκαετίας – και την επιτυχία της την οφείλει εν μέρει στη Σκάρλετ, στο αξιαγάπητο μουτράκι της, στις σιωπές και τα βλέμματά της, στο πρόσωπο που έδωσε στα αδιέξοδα μιας ολόκληρης γενιάς, άντε και στο μοβ κιλοτάκι – φετίχ της εναρκτήριας σκηνής.
1.
Under the Skin (2013)
Το 2013 η Σκάρλετ παρέδωσε δύο ερμηνείες που ο χαρακτηρισμός «εκ διαμέτρου αντίθετες» δεν είναι ικανός για να τις περιγράψει. Από τη μία η αποκλειστικά φωνητική της παρουσία στο «Her» και από την άλλη αυτό εδώ το αριστούργημα, όπου η απίστευτη παρουσία της ήταν κατά βάση σωματική και περιλάμβανε ελάχιστους διαλόγους. Η καλύτερη ως τώρα στιγμή της καριέρας της είναι ο ρόλος μιας εξωγήινης που προκαλεί σεξουαλικά και τελικά καταβροχθίζει τους άντρες-θύματά της, υπό την καθοδήγηση του Τζόναθαν Γκλέιζερ, ενός από τους πραγματικά άξιους σύγχρονους επιγόνους του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Μια ταινία γεμάτη με αξέχαστες εικόνες (που κοπιαρίστηκαν ξεδιάντροπα, μέχρι και από το «Stranger Things») τις οποίες ντύνει ιδανικά το στοιχειωμένο soundtrack της Μίκα Λέβι.
