Η ώρα του Νόμπελ Λογοτεχνίας

Σε λίγες ώρες, ένας συγγραφέας θα λάβει την σημαντικότερη διάκριση για την καριέρα του και θα δει το όνομά του να γράφεται στην ιστορία, δίπλα σε αυτό των κατόχων Νόμπελ.Όμως ποιος θα είναι ο φετινός νικητής;

Το Νόμπελ για τη λογοτεχνία δεν ανακοινώνει τους υποψηφίους του ούτε παρουσιάζει τελικές λίστες για τους επικρατέστερους διεκδικητές, όπως συνηθίζεται με πολλά διεθνή λογοτεχνικά βραβεία.

Τα ονόματα των υποψηφίων κλείνουν τον Φεβρουάριο (αυτή είναι τελευταία προθεσμία για την υποβολή υποψηφιότητας) ενώ τον Μάιο η αρμόδια επιτροπή αποφασίζει ποιοι είναι οι πέντε συγγραφείς που θα αναμετρηθούν σε τελικό στάδιο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τα μέλη της επιτροπής μελετούν ενδελεχώς το έργο της πεντάδας για να το συζητήσουν εξαντλητικά τον Σεπτέμβριο και να καταλήξουν στην απόφασή τους στις αρχές Οκτωβρίου.

Η επιτροπή δεν επιτρέπει μέχρι τότε να διαρρεύσει καμία πληροφορία προς τα έξω. Κάθε χρόνο, παρόλα αυτά, τέτοιες ημέρες, ξεκινάει μια ατέρμονη εικοτολογία για το ποιος θα είναι ο νικητής. Οι προβλέψεις δεν έχουν παρά σπανίως ευτυχήσει. Πολλά ονόματα της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής έχουν θεωρηθεί επί χρόνια ισχυροί υποψήφιοι, αλλά δεν κέρδισαν ποτέ κάτι παραπάνω από την πιθανολογούμενη δόξα τους.

Σταχυολογώντας από τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, ορισμένοι δίνουν φέτος προτεραιότητα στους Αμερικανούς συγγραφείς, λαμβάνοντας υπόψη πως το λογοτεχνικό Νόμπελ έχει εδώ και δεκαετίες να δοθεί στις ΗΠΑ. Από αυτή την άποψη συζητιούνται οι μυθιστοριογράφοι Μέριλιν Ρόμπινσον, Ντον Ντελλίλο και Τόμας Πύντσον, η διηγηματογράφος Λύντια Ντέιβις και ο ποιητής Τζον 'Ασμπερι. Κάποιοι, όμως, από αυτούς θεωρούνται είτε ιδιαιτέρως στιλίστες και περίπλοκοι είτε εξόχως ανατρεπτικοί, ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούνται απλώς λογοτεχνικά και βιολογικά γερασμένοι.

Πολλές πιθανότητες δίνονται για συγγραφείς εκτός Αμερικής: για τον Σύρο ποιητή 'Αδωνι, για τον Κενυάτη μυθιστοριογράφο και θεατρικό συγγραφέα Ngugi Wa Thiong'o, για τον Νορβηγό μυθιστοριογράφο Jon Fosse και για τον Νοτιοκορεάτη ποιητή Ko Un. Οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν υπερασπιστεί τα δικαιώματα του Ανθρώπου ή έχουν ζήσει πολλά χρόνια εξόριστοι - και όλοι ξέρουν πως η επιτροπή του Νόμπελ αρέσκεται να τιμά τέτοια κριτήρια. Δεν θα πρέπει επίσης να αποκλείονται και μυθιστοριογράφοι όπως η Αμερικανίδα Τζόυς Κάρολ Όουτς, ο Αλβανός Ισμαήλ Κανταρέ, ο Ισπανός Χαβιέρ Μαρίας, που έχει αποκληθεί και δεύτερος Μάρκες, ο Ιρλανδός Τζων Μπάλβιλ και ο Ούγγρος Λάζλο Κρασναχορκάι.

Περιέργως, μικρότερες πιθανότητες δίνονται σε συγγραφικές διασημότητες που έχουν διαβαστεί πολύ και στην Ελλάδα, όπως ο Ιάπωνας Χαρούκι Μουρακάμι, ο Ινδός Σάλμαν Ράσντι, η Καναδή Μάργκαρετ 'Ατγουντ, ο Τσέχος (γράφει στα γαλλικά) Μίλαν Κούντερα και οι Βρετανοί Τομ Στόπαραντ, Τζούλιαν Μπαρνς και Χίλαρυ Μαντέλ. Κλείνοντας, κανείς πλέον δεν πιστεύει πως έχει οποιαδήποτε πιθανότητα να διεκδικήσει το φετινό Νόμπελ ο πολύς Φίλιπ Ροθ (ΗΠΑ), που έμεινε πολλά χρόνια ανενεργός στις λίστες των υποψήφιων και έχει δηλώσει εδώ και καιρό πως έχει σταματήσει να γράφει.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ/ΜΠΕ