«Κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ, οι χώρες του Βορρά έδειξαν αλληλεγγύη στις χώρες που επηρεάστηκαν από την κρίση. Ως σοσιαλδημοκράτης, αποδίδω εξαιρετική σημασία στην αλληλεγγύη. Αλλά και αυτοί έχουν υποχρεώσεις. Δεν μπορούν να ξοδεύουν όλα τα χρήματα σε ποτά και γυναίκες και μετά να ζητούν βοήθεια», δήλωνε προ ημερών ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάιζελμπλουμ ξεσηκώνοντας δικαιολογημένα τσουνάμι αντιδράσεων σε Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία και καταφέρνοντας να ευτελίσει μέσα σε λίγες αλλά τίγκα στον ρατσισμό, τον σεξισμό και το μεταμοντέρνο αποικιοκρατικό σκεπτικό αράδες τόσο την έννοια της σοσιαλδημοκρατίας, όσο και εκείνη της αλληλεγγύης. Ακόμα κι αν οι έντονες αντιδράσεις των Ισπανών κυρίως οφείλονταν, καθώς λέγεται, στο ότι θέλουν τον «δικό τους» υπουργό Οικονομικών στη θέση του Ολλανδού (πράγμα που, μαζί με τη «μετριοπάθεια» που επεδείκνυε εσχάτως ο τελευταίος στο ελληνικό ζήτημα, εξηγεί υποτίθεται τη «μουγγαμάρα» των συνήθως λαλίστατων δικών μας κυβερνώντων, την «τιμή» των οποίων επιχείρησε να σώσει η Σία με εκείνες τις «πουτάνες του Νότου» που παρότι κλήθηκαν ως «σύμμαχες», παραμένουν έωλες νομικά στην Ελλάδα), η κόντρα που ξέσπασε επιβεβαιώνει για πολλοστή φορά πόσο βαθύς παραμένει ο Ευρωδιχασμός. «Λυπάμαι αν κάποιος προσβλήθηκε από αυτό το σχόλιο. Ήταν άμεσο και μπορεί να εξηγηθεί (αν ιδωθεί) από μια αυστηρή ολλανδική, καλβινιστική κουλτούρα, με ολλανδική αμεσότητα», ήταν η διευκρινιστική δήλωση του Γερούν που, αρνούμενος ταυτόχρονα να παραιτηθεί όπως του ζητήθηκε έστω να ανακαλέσει, όχι μόνο έριξε περισσότερο λάδι στη φωτιά αλλά και ομολόγησε εν αγνοία του, ίσως, το γιατί η «Πάνω» Ευρώπη διαφέρει τόσο από την «Κάτω».
Κάτι που, ναι, είναι και θέμα θρησκείας ή μάλλον οφειλόμενων σε αυτή πολιτισμικών καταβολών. Μπορεί η θρησκεία να επηρεάζει σήμερα πολύ λιγότερο τα μυαλά και τις ζωές των ανθρώπων, ιδίως στον κοσμικότερο ευρωπαϊκό βορρά, μπορεί ένα 70% των σύγχρονων Ολλανδών να δηλώνει αδιάφορο θρησκευτικά και οι καλβινιστές, στους οποίους αναφέρθηκε ο Ντάιζελμπλουμ, να μην ξεπερνούν σήμερα το 8%. Όπως όμως συμβαίνει σε πολλές από αυτές τις φαινομενικά «άθεες» χώρες, τα θρησκευτικά δόγματα στα οποία όμνυαν παλαιότερα οι άρχουσες τάξεις τους έχουν απλώς μετουσιωθεί στα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά αντίστοιχά τους, «εξηγώντας» έτσι και την εμμονή με την οποία παρουσιάζονται ως απόλυτες αλήθειες – λέγε με ΤΙΝΑ. Αν και ο καθολικισμός επίσης ευνόησε την ελεύθερη αγορά, «μήτρα» του καπιταλισμού και ειδικά της νεοφιλελεύθερης εκδοχής του υπήρξε βασικά, όπως έγραφε ήδη από τον 19ο αιώνα ο Μαξ Βέμπερ ο προτεσταντισμός. Ήταν μάλιστα η ομολογία που εναγκαλίστηκαν τα πιο δυναμικά, τα πιο «εκσυγχρονιστικά» κομμάτια της αστικής τάξης αφού απενοχοποιούσε πλήρως τη συσσώρευση κέρδους (και τον τόκο), προβάλλοντάς τη ως θεάρεστο έργο, ανέδειξε σε ύψιστες αρετές την ηθική της εργασίας και της στερημένης αυτοπειθαρχίας και – στην καλβινιστική του εκδοχή – προέβαλε το δόγμα του προορισμού, η άποψη πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι ως προς την ανικανότητά τους να αποκτήσουν την σωτηρία τους με τα δικά τους έργα και δυνάμεις. Κοντολογίς, δε πα να χτυπιέσαι στις προσευχές και τις ελεημοσύνες, η σωτηρία της ψυχής είναι αποκλειστικό επακόλουθο της Θείας Χάρης, ο δε Ύψιστος όντας Παντοδύναμος γνωρίζει από πριν ποιοι είναι προορισμένοι να σωθούν και ποιοι όχι. Το εν λόγω ελιτίστικο, κάργα ρατσιστικό «δόγμα του προκαθορισμού» χρησιμοποιήθηκε μάλιστα από τους Μπόερς στη Νότια Αφρική αλλά και στις ολλανδικές αποικίες στην Ασία ώστε να έχουν και θεωρητικό «πάτημα» ο αυταρχισμός, η βάρβαρη εκμετάλλευση και οι φυλετικές διακρίσεις. Ο ίδιος ο Νέλσον Μαντέλα είχε κατηγορήσει την ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Καλβινιστική Εκκλησία ως συνυπεύθυνη για τα δεινά των Αφρικανών, αναγκάζοντας την τελευταία να προβεί το 1986 σε δημόσια συγνώμη για τη στήριξη που παρείχε στο απαρτχάιντ.
Οι άνθρωποι έχουμε τις ίδιες αδυναμίες, τα ίδια πάθη, τα ίδια μεράκια είτε είμαστε «Βόρειοι», είτε «Νότιοι», είτε «Ανατολικοί», είτε «Δυτικοί»: η βασική διαφορά δεν είναι καν σε κάποιο DNA αλλά στην έκφραση, το βίωμα, την ένταση αλλά και το γεωγραφικό τους στίγμα.
Τα παραπάνω δεν γράφτηκαν φυσικά με σκοπό να φανεί πόσο... κακοί είναι οι «αιρετικοί» προτεστάντες, άλλωστε τόσο στον καθολικισμό (που, σημειωτέον, παίρνει πλέον ανοικτά ολοένα μεγαλύτερες αποστάσεις από τον νεοφιλελευθερισμό) όσο και στην «καθ' ημάς» Ορθοδοξία περισσεύουν ο ψυχαναγκασμός, η μισαλλοδοξία και η υποκρισία. Γεγονός είναι όμως πως ο θρησκευτικός δογματισμός μεταλλαγμένος σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό πρόταγμα παραμένει μια υπολογίσιμη παράμετρος που συχνά αγνοούμε. Επιστρέφοντας, τώρα, στην «κοσμική» διάσταση του θέματος και καταγγέλλοντας προκαταβολικά αντιδράσεις τύπου «χασικλήδες, τσίπηδες, τσιγκούνηδες Ολλανδοί» ως εξίσου καγκούρικες και ρατσιστικές, τι ακριβώς μας είπε ο ποιητής; Ότι αντί να είμαστε καλά Ευρώπαιδα και να αποταμιεύουμε φασούλι το φασούλι, τα τρώγαμε στα τσιγάρα, τα ποτά και τα ξενύχτια – και στις γυναίκες, βεβαίως, οι οποίες προφανώς ούτε εργάζονται ούτε και δικαιούνται να κάνουν τέτοια ζωή – κι όλα αυτά με «ξένα δανεικά» (αυτό το τελευταίο είναι το μόνο που είχε δίκιο, άσχετα που και τα δανεικά αυτά μόνο τυχαία ή αφελώς δεν δίνονταν). Και αναρωτιέσαι πόσα κοινά είχε με τη γενιά στην οποία θεωρητικά ανήκει, τη γενιά του κινήματος των Provos, των καταλήψεων, του ελεύθερου έρωτα, της ελεύθερης κάνναβης, του σεβασμού κάθε διαφορετικότητας και όλων εκείνων των κοινωνικών κινημάτων και στοιχημάτων χάρη στα οποία η Ολλανδία έγινε από τις πιο φιλελεύθερες ευρωπαϊκές χώρες προτού «υποκύψει» κι εκείνη στη γοητεία του νεοσυντηρητισμού και του νεοεθνικισμού, εκλέγοντας παραλίγο ακροδεξιό πρωθυπουργό αρχές Μαρτίου (εκλογές όπου οι Εργατικοί του κ. Ντάιζελμπλουμ καταποντίστηκαν κιόλας στο 5% από 25%).
Αυτά και άλλα καμώματα του 51χρονου υπουργού Οικονομικών της Ολλανδίας και προέδρου του Eurogroup (όπως π.χ. οι καταγγελίες ότι χρησιμοποίησε πλαστό πτυχίο κι ότι οι σπουδές του ελάχιστη σχέση είχαν με το αντικείμενό του) είναι εξάλλου απολύτως ενδεικτικά της «κρίσης ταυτότητας» της σημερινής ΕΕ: ένας υδροκέφαλος, δύστροπος, αυταρχικός, αδιαφανής γραφειοκρατικός οργανισμός όπου διαφεντεύει μια νομενκλατούρα άνευρων, ασπόνδυλων πολιτικών «του σωλήνα» που δεν βλέπουν την ώρα να μεταπηδήσουν άμα τη λήξει της θητείας τους σε εκείνο το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή την πολυεθνική τα συμφέροντα της οποίας έχουν εξυπηρετήσει καλύτερα. Αυτή ακριβώς την «κρίση ταυτότητας» ανέδειξε και ο τρόπος που η ΕΕ μεταχειρίστηκε το λεγόμενο ελληνικό ζήτημα (αλλά επίσης το ισπανικό, το πορτογαλικό, το ιταλικό κ.λπ., έστω σε μικρότερο βαθμό), άσχετα με τις αναμφισβήτητες ευθύνες του εγχώριου πολιτικού συστήματος αλλά και της κοινωνικής νοοτροπίας που είχε διαμορφώσει για την κρίση. Για τη βορειοευρωπαϊκή ελίτ, οι «Νότιοι» παραμένουν τα άτακτα κακά παιδιά, χώρες εξωτικές, παραδομένες στη διαφθορά, τη σπατάλη και τις ηδονές που θα έπρεπε κανονικά να είναι αποικίες - και όχι μόνο τα καλοκαίρια. Εκείνο που τους χρειάζεται είναι ένα ορθολογικό, δεσποτικό, αμείλικτο "A Male" γκουβέρνο να τους βάλει σε τάξη, με το αζημίωτο φυσικά. «Η ανάληψη θέσεων "ισχύος" στο Eurogroup και στην τρόικα προϋποθέτει χαμηλό επίπεδο ήθους και τεχνογνωσίας», σχολίασε για τον πρώην ομόλογό του στο twitter ο Γιάνης Βαρουφάκης, που ό,τι και να του καταλογίσεις όχι μόνο «είδε» ότι ο βασιλιάς, δηλαδή το ευρωπαϊκό «Διευθυντήριο» είναι τσίτσιδος αλλά τόλμησε πρώτος απ' όλους να του το φωνάξει και κατάμουτρα μέσα στο ίδιο του το «σπίτι» (στην Κομισιόν - στην πορεία είχαμε βέβαια κι άλλα «στριπτίζ», εγχώρια αυτά, όμως δεν είναι του παρόντος...). Γελοιωδέστεροι βέβαια όλων είναι οι διάφοροι βασιλικότεροι του βασιλέως "His Master's Voice" που στήνουν ολόκληρες καριέρες παπαγαλίζοντας τα καλά και συμφέροντα των μεγάλων αφεντικών με την ίδια πάντοτε «καρμπόν» φρασεολογία – το «μαζί τα φάγαμε στα ουίσκια και τις πουτάνες» ήταν, θυμάμαι, και παραμένει το βασικό επιχειρηματολογικό «μάντρα» όχι μόνο ξένων αλλά και εγχώριων συστημικών πολιτικών, διανοητών και δημοσιογράφων.
Ακόμα τέλος κι αν θέσουμε το «ξόδι» για το οποίο μας κατηγόρησε ο συνονόματος του διάσημου αρχαίου Τυράννου των Συρακουσών σε πολιτικά ορθή βάση, ξανά δε στέκει: Οι άνθρωποι έχουμε τις ίδιες αδυναμίες, τα ίδια πάθη, τα ίδια μεράκια είτε είμαστε «Βόρειοι», είτε «Νότιοι», είτε «Ανατολικοί», είτε «Δυτικοί»: η βασική διαφορά δεν είναι καν σε κάποιο DNA αλλά στην έκφραση, το βίωμα, την ένταση αλλά και το γεωγραφικό τους στίγμα. Αυτό είναι που κάνει αδύνατο για έναν Γερμανό π.χ. να συμπεριφερθεί σαν Έλληνας στη Γερμανία και αντιστρόφως, μπορεί μια χαρά όμως οι ρόλοι να αντιστραφούν ξανά αν ο ένας κληθεί να ζήσει στον τόπο του άλλου (σε τέτοιες ομοιότητες θα έπρεπε να «ποντάρει» το κοινοτικό όραμα, όχι σε κάτι άλλες «προκάτ»). Και από όσο ξέρω, κοινοτική ντιρεκτίβα που να λέει ότι το πώς γουστάρει να τη βρίσκει ο μεν είναι πιο σωστό ή «υγιές» από του δε, δεν έχει μέχρι τούδε εκδοθεί!
