Σε πτωτική τροχιά τόσο η παραγωγή όσο και οι εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου

Σε πτωτική τροχιά τόσο η παραγωγή όσο και οι εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου Facebook Twitter
8

cover

 

 

Ένα από τα προϊόντα που κάποιος, Έλληνας ή όχι, συνδέει (ή θα έπρεπε να συνδέει εάν είχε γίνει σωστή προώθηση αυτού στο εξωτερικό) με την Ελλάδα είναι το ελαιόλαδο.

 

Στο πνεύμα των υπερβολών στον δημόσιο λόγο που περισσεύουν στην εποχή μας, έχουμε ακούσει ότι η στροφή στην γεωργία αποτελεί την λύση για την Ελλάδα και διάφορους άλλους ισχυρισμούς στο ίδιο μήκος κύματος. Η Ελλάδα διαθέτει Αποκαλυπτόμενο Συγκριτικό Πλεονέκτημα (Revealed Comparative Advantage) σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα αλλά μεταξύ αυτού του γεγονότος και του ισχυρισμού ότι η στροφή στην γεωργία αποτελεί την λύση για την Ελλάδα υπάρχει μεγάλη διαφορά.

 

Φυσικά και εδώ ο διεθνής ανταγωνισμός είναι ιδιαίτερα έντονος και η Ελλάδα έχει χάσει πολύτιμο χρόνο δίνοντας χώρο και χρόνο στους ανταγωνιστές της να εδραιωθούν οπότε η προσπάθεια αύξησης των εξαγωγών ελληνικού ελαιολάδου δεν είναι καθόλου απλή.

 

Οι ελληνικές εξαγωγές ελαιολάδου

 

Λόγω μεγέθους δεν θα εξέπληττε κανέναν αν οι εξαγωγές ελαιολάδου της Ελλάδας είναι χαμηλότερες από εκείνες της Ισπανίας και της Ιταλίας. Βλέπουμε όμως ότι το 1995 οι ελληνικές εξαγωγές ήταν υψηλότερες εκείνων και των δυο χωρών. Έκτοτε η πορεία τους ήταν αντίστροφη, με τις ιταλικές και ισπανικές να αυξάνονται σημαντικά και τις ελληνικές να μειώνονται.

 

 

εξαγωγές ελαιολάδου

πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα

 

 

Η μερίδα του λέοντος των ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου κατευθύνονται στις χώρες της ΕΕ15*. Η αξία των εξαγωγών που κατευθύνονται στον υπόλοιπο κόσμο αυξάνεται σταθερά και είναι χαρακτηριστικό πως δεν έχει καταγράψει αρνητική μεταβολή το διάστημα 1995 – 2012, με τον ρυθμό μεταβολής όμως να βρίσκεται σε αρνητική τάση. Από την άλλη πλευρά η αξία των εξαγωγών στην ΕΕ15 βρίσκεται σε έντονα αρνητική τάση με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2010 ανήλθε σχεδόν στο 1/5 εκείνων του 1996, που ήταν το υψηλό των ετών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.

 

 

γεωγραφική κατανομή ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου

πηγή: Eurostat

 


Η σημασία της ιταλικής αγοράς

 

Αν "σκάψουμε" λίγο περισσότερο στα στατιστικά στοιχεία βλέπουμε πως το σύνολο σχεδόν των ελληνικών εξαγωγών που καταλήγουν στην ΕΕ15 απορροφώνται από την Ιταλία. Από ότι φαίνεται η Ιταλία αποτελεί μια πολύ σημαντική αγορά ελαιολάδου καθώς και το μεγαλύτερο μέρος των ισπανικών εξαγωγών καταλήγουν εκεί.

 

 

εξαγωγές Ελλάδας + Ισπανίας στην Ιταλία (%)

πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα

 

 

Οι ελληνικές και οι ισπανικές εξαγωγές ελαιολάδου στην Ιταλία επιδεικνύουν υψηλή αρνητική συσχέτιση με αυτή να διαμορφώνεται στο -0,73 το διάστημα 1995 – 2005 και στο -0,53 το διάστημα 2005 – 2012.

 

 

Εξαγωγές Ελλάδας + Ισπανίας σε Ιταλία (απόλυτα)

πηγή: Eurostat

 

 

Συνδυάζοντας τις εικόνες των δυο τελευταίων διαγραμμάτων και εφόσον το ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών στην Ιταλία παρέμενε σχετικά σταθερό το διάστημα 1996 – 2000 συμπεραίνουμε ότι οι ισπανικές εξαγωγές στην Ιταλία δεν εκτόπισαν τις ελληνικές, αλλά μάλλον η αύξησή τους εκείνο το διάστημα οφειλόταν σε αδυναμία της Ελλάδας να καλύψει την ζήτηση. Το σενάριο αυτό ενισχύεται και από το παρακάτω διάγραμμα στο οποίο φαίνεται πως η αξία της παραγωγής ελαιολάδου στην Ελλάδα, σε τιμές του 2005 (ώστε να μετριασθούν οι παραμορφωτικές επιπτώσεις του πληθωρισμού) , βαίνει μειούμενη σε σχέση με το 1995. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει σε Ισπανία και Πορτογαλία, ενώ παρόμοια είναι η πορεία της αξίας παραγωγής για την Ιταλία.

 

 

αξία παραγωγής ελαιολάδου

πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα

 

 

Οι εξαγωγές στις χώρες εκτός ΕΕ15

 

Έχει ενδιαφέρον να ρίξουμε μια ματιά στις εξαγωγές εκτός ΕΕ15 που, δεδομένης της στασιμότητας που παρουσιάζει η οικονομία της Ευρωζώνης, είναι το πιο υποσχόμενο μέρος της αγοράς ελαιολάδου για όλες τις παραγωγές χώρες.

 

 

εξαγωγές εκτός ΕΕ15

πηγή: Eurostat

 

 

Αδιαμφισβήτητη κυρίαρχος εδώ είναι η Ιταλία και επίσης αδιαμφισβήτητη ουραγός η Ελλάδα. Oι εξαγωγές όλων των χωρών βρίσκονται σε ανοδική τάση, με εκείνη της χώρας μας να είναι, δυστυχώς, η πλέον αναιμική.

 

 

εξαγωγές εκτός ΕΕ15 (%)

πηγή: Eurostat, υπολογισμοί συγγραφέα

 

 

Δημιουργείται η αίσθηση ότι η στόχευση της εκτός - ΕΕ15 αγοράς αποτελεί συνειδητή επιλογή της Ιταλίας.

 

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως ο διεθνής ανταγωνισμός στον κλάδο του ελαιολάδου είναι ιδιαίτερα έντονος. Νέοι εξαγωγείς όπως η Πορτογαλία μπαίνουν στο προσκήνιο ενώ οι περισσότερο εδραιωμένοι, όπως η Ισπανία, διαθέτουν δυνατότητες πολύ μεγαλύτερης παραγωγής και δυσκολεύουν ενδεχόμενη προσπάθεια αύξησης των ελληνικών εξαγωγών. Δεδομένης της έντονα πτωτικής πορείας της παραγωγής ελαιολάδου στην χώρα μας, οι όποιες προσπάθειες αύξησης των εξαγωγών ελαιολάδου αφενός δεν θα είναι εύκολες και αφετέρου προϋποθέτουν μια εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του κλάδου. Η ανάγκη διαφοροποίησης των εξαγωγικών αγορών της χώρας μας είναι δεδομένη και επιβεβλημένη καθώς η αγορά της Ιταλίας που αποτελούσε μια (φαινομενικά) εύκολη λύση για τους Έλληνες εξαγωγείς φαίνεται να μην παρουσιάζει περαιτέρω δυνατότητες ανάπτυξης με το νέο πεδίο όπου έχει μεταφερθεί ο ανταγωνισμός να είναι οι αγορές εκτός Ευρωζώνης.

 

 

Υ.Γ. Παρατηρήσατε πως ενώ η αξία παραγωγής ελαιολάδου στην Ιταλία μειώνεται από το 2004 και ένθεν, οι εξαγωγές της μετά από μια παρατεταμένη πτώση έως το 2009 ανέκαμψαν ξεπερνώντας τα προ-πτώσης επίπεδα ?

 

 

εισαγωγές - εξαγωγές Ιταλίας

πηγή: Eurostat

 

 

Επιπλέον:

  1. Οι ιταλικές εξαγωγές και εισαγωγές παρουσιάζουν αξιοσημείωτη συσχέτιση.
  2. Δεδομένης της έντονης εξαγωγικής δραστηριότητας της χώρας είναι λίγο περίεργο που είναι καθαρός εισαγωγέας (net importer) ελαιολάδου.

Όλα αυτά κάνουν κάποιον να αναρωτιέται αν ισχύει ο ισχυρισμός ότι η Ιταλία εισάγει και επανεξάγει ελαιόλαδο.

 

Υ.Γ.2. Ευχαριστώ για άλλη μια φορά τον Public Enemy για την βοήθεια.

 

Υ.Γ.3. Περισσότερα posts (στα αγγλικά) μπορείτε να βρείτε στο

http://macrotragedy.blogspot.gr/

 

* Οι χώρες της ΕΕ15 είναι οι: Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Γαλλία, Ελλάδα, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Φινλανδία.

8

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

3 σχόλια
H μόνη εξήγηση που μπορώ να δώσω στο γεγονός ότι η Ιταλία φαίνεται ως net importer είναι ότι χρησιμοποιεί το ελαιόλαδο σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες (πχ τόννος ΡιοΜαρε).
Η Ιταλία φυσικά και επανεξάγει το ελαιόλαδο, δεν είναι δυνατόν να το καταναλώνει η ίδια, απο την στιγμή που εξάγει κι αυτή. Το πρόβλημα έγκειται στο οτι δεν υπήρξε ποτέ σχεδιασμένο πλάνο εξαγωγών απο το κράτος (όπως σε όλο το εμπορικό φάσμα), και έριξαν τους αγρότες στο λούκι των επιδοτήσεων και του εύκολου χρήματος. Καμία υποστηρικτική τεχνογνωσία, ακόμα και τώρα με βέργες χτυπάνε τις ελιές οι περισσότεροι, καμία σύγχρονη γεοπωνική υποστήριξη, οτι νάναι όπως νάναι, κόπηκαν και οι επιδοτήσεις, και τέζα ο καμπούρης. Αν αποφασίσουν οι νέοι αγρότες να δουλέψουν (επιτέλους) με εξαγωγική συνείδηση, σε συνδοιασμό με επιστημονική υποστήριξη, και κρατική διευκόλυνση, (δημιουργία εξαγωγικού πλάνου, άνοιγμα προς την Κίνα κλπ) ως προς τον εξαγωγικό τομέα, πολύ γρήγορα θα αντιστραφεί το διάγραμμα, και θα βρεθούμε στην κορυφή. Το τυράκι των επιδοτήσεων τελείωσε, τώρα πρέπει να βγούμε απο την φάκα σαν λαός, κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με συνεργασία, δυστυχώς άγνωστη λέξη στους Έλληνες, αλλα για όλα υπάρχει η πρώτη φορά, ας ξεκινήσουμε.
Ακριβώς, η Ιταλία το εισάγει γιατί εμείς είμαστε στον 19ο αιώνα από άποψη υποδομών και δικτύων, και έτσι επεξεργάζεται και εξάγει και τα δικά της και τα δικά μας. ό,τι καλύτερο.Το τραγικό είναι πως αφ ενός η Ιταλία καρπώνεται και την ποιότητα και την υπεραξία του προϊόντος, αφ ετέρου τώρα που τελειώσαν οι επιδοτήσεις που σκορπίστηκαν χωρίς πλάνο εδώ, πρέπει να στηθούν τα δίκτυα που θα έπρεπε να είχαν γίνει εαν - κλπ κλπ. Αγορά υπάρχει πάντως, εντός και εκτός ΕΕ, και το προϊόν είναι εξαιρετικό - οπότε ιδού η Ρόδος..
@λυσιμάχεια Συμφωνούμεαπολύτως..Και για να στηθούν τα δίκτυα και οι σχέσεις με τους εισαγωγείς χρειάζεται κάποιος χρόνος οπότε θα περάσει κ κάποιο διάστημα μέχρι να δούμε μετρήσιμα οφέλη από τυχόν προσπάθεια..
Συμφωνούμε για την έλλειψη στήριξης σε εξαγωγείς, την απουσία σχεδιασμού κ την μη-αξιοποίση της τεχνογνωσίας..και φυσικά ως προς την ανάγκη συνεργασίας..έχει χαθεί χρόνος στις ξένες αγορές για το ελληνικό ελαιόλαδο βέβαια, αλλά μακάρι να ξεκινήσει μια προσπάθεια έστω κ τώρα...
ωραίο θέμα. Να σας πω κι ένα μυστικό, κοινό μυστικό σε όλη την Πελοπόννησο? το εξαιρετικό και παγκόσμια πρώτο πελοποννησιακό λάδι εξάγεται μαζικά χύμα στην Ιταλία για περίπου 2ευρώ/λίτρο. Όταν λέμε μαζικά, εννοούμε μαζικά.Εκεί δεν καταναλώνεται. Οι Ιταλοί καταναλώνουν πολύ λιγότερο ελαιόλαδο απ όσο οι Έλληνες. Αφού πρώτα αναμειχθεί με λάδια χαμηλότερης ποιότητας και νερωθεί, συσκευάζεται και εξάγεται σε όλο τον κόσμο ως ιταλικό. οι ιταλοί μάγκες στις πλάτες μας κοινώς, και επί χρόνια.
Οσοι ασχολουμαστε με το ελαιολαδο γνωριζουμε χρονια το πως λειτουργει η εξαγωγη ελαιολαδου στην Ιταλια και ειναι ακριβως οπως το περιγραφεις. Υπαρχει μεγαλεμπορος στη Μεσσηνια που κυκλοφορει με το πακετο στην κωλοτσεπη και αγοραζει χυμα με μετρητα και το μεταπωλει με πολυ μικρο κερδος ανα λιτρο στην Ιταλια. Μιλαμε ομως για μεγαλες ποσοτητες οποτε το συνολικο του κερδος ειναι πολυ μεγαλο.Ανεκαθεν η διαφορα του ελληνικου με το ιταλικο ελαιολαδο ηταν η δημιουργια υπεραξιας. Ελαχιστες ειναι οι σοβαρες προσπαθειες για να πωληθει branded ελληνικο ελαιολαδο στο εξωτερικο, ειτε λογω αγνοιας των παραγωγων ειτε γιατι το Ιταλικο κρατος εχει φροντισει χρονια τωρα να χτισει ενα πολυ καλο προφιλ στο εξωτερικο. Απο την αλλη, οι ελληνες παραγωγοι, προτιμησαν το ευκολο χρημα, την πωληση χυμα και το ροκανισμα των επιδοτησεων.Προσπαθουμε να υποστηριξουμε μια τιμη πωλησης στα επιπεδα του ιταλικου ελαιολαδου και συναντουμε τρομερες δυσκολιες γιατι στο μυαλο του ξενου λιανεμπορου και καταναλωτη το ελληνικο ελαιολαδο ειναι παντα αρκετα φθηνοτερο απο το ιταλικο (αν και κατα γενικη ομολογια πολυ καλυτερο).