Έναν άγνωστο πίνακα του Ντιέγο Βελάθκεθ δώρισε στο Μουσείο Πράντο ο Αμερικανός ιστορικός τέχνης Ουίλιαμ Μπ. Τζόρνταν, με στόχο να εκτεθεί μαζί με τα υπόλοιπα διάσημα έργα του καλλιτέχνη που φιλοξενούνται στο συγκεκριμένο μουσείο στη Μαδρίτη. Το συγκεκριμένο πορτρέτο βρέθηκε στα χέρια του ιστορικού κατά τη διάρκεια δημοπρασίας το 1988, χωρίς ο ίδιος να γνωρίζει, παρά μόνο να υποψιάζεται ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με αυτό το έργο τέχνης.
Για την ακρίβεια, ο πίνακας που είχε αγοράσει σε δημοπρασία του οίκου Phillips, είχε κατηγοριοποιηθεί λάθος και λάθος είχε ονοματιστεί από τους υπεύθυνους: υποτίθεται ότι ο άντρας του πορτρέτου ήταν ο Δον Ροδρίγο Καλδερόν, αλλά όπως λέει ο ιστορικός «για 'μένα ήταν προφανές ότι είχε γίνει λάθος. Ο άντρας του πίνακα έμοιαζε περισσότερο με τον βασιλιά Φίλιππο τον 3ο».
Ο Τζόρνταν έπεσε έξω μόνο σε ό,τι αφορούσε την εκτίμηση του για το είδος του πίνακα, ότι δηλαδή ήταν μέρος μίας μεγαλύτερης απεικόνισης, ενώ τελικά ήταν μία προπαρασκευαστική άσκηση για έναν μεγαλύτερο πίνακα, την Απέλαση των Μορίσκος. Κατά τη διάρκεια αυτής της καλλιτεχνικής αποστολής, ο Βελάθκεθ είχε την ευκαιρία να φιλοτεχνήσει τα πορτρέτα αρκετών επιφανών ανδρών, μεταξύ των οποίων και ο Φίλιππος 3ος. Στο συγκεκριμένο πορτρέτο, ο Φίλιππος βρίσκεται στην ηλικία των 40 ετών, πίσω στα 1609, το έτος που τελικώς εκδιώχθηκαν οι Μορίσκος (σ.σ.: Ισπανοί με μουσουλμανικές ρίζες, οι οποίοι εκδιώχθηκαν ως εχθροί του καθολικισμού και του έθνους) και ποζάρει προφίλ -και όχι κοιτώντας ευθεία, όπως συνηθιζόταν τότε στα βασιλικά πορτρέτα. Εδώ εντοπίζεται άλλη μία καινοτομία της τέχνης του Βελάθκεθ.
Ο πίνακας άργησε να πάρει τη θέση του στο Πράντο, ακριβώς λόγω των αμφιβολιών του ιστορικού τέχνης, ο οποίος μόλις πριν από λίγο καιρό αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη ειδικών για την αυθεντικότητα και την πραγματική ταυτότητα του άνδρα που απεικονίζει. Μετά και την πιστοποίηση όλων των παραπάνω από τους ειδικούς, ο πίνακας θα συμπληρώσει τη συλλογή του Πράντο, που καθιστά τον καλλιτέχνη, ως τον μεγαλύτερο βασιλικό ζωγράφο της ισπανικής επικράτειας του 17ου αιώνα.
σχόλια