Η συναρπαστική ιστορία των ανασκαφών στην Αρχαία Αγορά
Από το 1931 εκατοντάδες μελετητές, εργαζόμενοι, ειδικοί και μαθητές έχουν συμμετάσχει σ' ένα από τα πιο παραγωγικά αρχαιολογικά έργα σε όλη τη Μεσόγειο
Οι ανασκαφές στην Αθηναϊκή Αγορά από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα ξεκίνησαν το 1931 υπό την επίβλεψη του T. Leslie Shear.
Η συστηματική ανασκαφή αυτού του σημαντικού χώρου ανατέθηκε από το Ελληνικό Κράτος στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1881.
Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 1925, αμέσως μετά το ψήφισμα του ελληνικού κοινοβουλίου να μην αναλάβει το ίδιο το έργο, κυρίως λόγω του τεράστιου κόστους για την απαλλοτρίωση.
Η εν λόγω περιοχή κάλυπτε περίπου 24 στρέμματα που ήταν κατειλημμένα από 365 σύγχρονα σπίτια, τα οποία έπρεπε να αγοραστούν και να κατεδαφιστούν.
Ο Edward Capps, πρόεδρος της Διευθύνουσας Επιτροπής του Αμερικανικού Σχολείου, ήταν το καθοδηγητικό πνεύμα πίσω από το έργο και ο T. L. Shear διορίστηκε διευθυντής.
Μετά από τον απαραίτητο αγιασμό από τον παπά της γειτονικής εκκλησίας (Παναγία Βλασσαρού) ξεκίνησαν οι ανασκαφές τις 7:30 το πρωί. Το σκάψιμο περιορίζεται στην περιοχή που καταλαμβάνεται από το Σπίτι 22 μέχρι να ισοπεδωθεί. 28 άντρες/ 135 βαγόνια
Ο Shear συγκέντρωσε μια ομάδα που περιελάμβανε μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα της ελληνικής αρχαιολογίας: Homer A. Thompson, Eugene Vanderpool, Benjamin Meritt, Dorothy Burr (Thompson), Virginia Grace, Lucy Talcott, Alison Frantz, Piet de Jong, και Ιωάννης Τραυλός, μεταξύ άλλων.
Οι εργασίες ανασκαφής ξεκίνησαν στην πραγματικότητα τον Μάιο του 1931 με χρηματοδότηση, σε μεγάλο βαθμό, από τον John D. Rockefeller.
Από τότε, έχουν εκκαθαρίστηκαν πολλά περισσότερα σπίτια, φθάνοντας στο σύνολο περισσότερα από 400. Η επιχείρηση ήταν τεράστια, τόσο από άποψη χρημάτων όσο και χρόνου.
Όπως συμβαίνει συχνά με τα αμερικανικά πολιτιστικά προγράμματα, η χρηματοδότηση έγινε σχεδόν αποκλειστικά από ιδιωτικά ιδρύματα και ιδιώτες: το Ίδρυμα Rockefeller, το Ίδρυμα Ford, το Ίδρυμα Mellon, το Ίδρυμα Kress και το Εθνικό Ταμείο για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Τα τελευταία χρόνια των ανασκαφών οι εργασίες υποστηρίχθηκαν από το Ίδρυμα David και Lucile Packard και το Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών Packard.
Από το 1931 εκατοντάδες μελετητές, εργαζόμενοι, ειδικοί και μαθητές έχουν συμμετάσχει στην ανασκαφή, τη συντήρηση, την έρευνα και τη δημοσίευση του τόπου και των συναφών ευρημάτων του.
Συλλογικά, είναι υπεύθυνοι για ένα από τα πιο παραγωγικά αρχαιολογικά έργα σε όλη τη Μεσόγειο.
Πάνω από σαράντα τόμοι και εκατοντάδες επιστημονικά άρθρα έχουν δημοσιευθεί, προσθέτοντας πολλά στην κατανόησή μας για όλες τις πτυχές της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και κοινωνίας.
Σπύρος Σπυρόπουλος
Το πνεύμα του Σπύρου Σπυρόπουλου εξακολουθεί να παραμένει στην στοά πολλά χρόνια μετά το θάνατό του. Ήταν ο «άνθρωπος για όλες τις δουλειές» και βοήθησε όλους όσους ήρθαν στις εκσκαφές της Αγοράς για έρευνα και μελέτη.
Ο Σπύρος ήταν το άτομο που εργάστηκε ακούραστα σε οποιαδήποτε εργασία του ζητήθηκε. Πολλοί θυμούνται με χαρά τα τραπέζια που οργάνωνε όταν είχε χρόνο, συνήθως στην ταβέρνα "Ήπειρος" που βρισκόταν εκεί κοντά.
Μια ριζική αλλαγή στις ανασκαφές
Το 1980, υπήρξε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο θα γίνονταν οι ανασκαφές στην Αγορά. Ενώ διατηρήθηκε ένα επαγγελματικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένης μιας κεντρικής ομάδας έμπειρων Ελλήνων εργαζομένων, η πραγματική εκσκαφή θα γινόταν για πρώτη φορά από φοιτητές εθελοντές.