Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Ο τάφος της Νεφερτάρι είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην αρχαιολογικού ενδιαφέροντος περιοχή της Κοιλάδας των Βασιλέων, με το περίτεχνα διακοσμημένο εσωτερικό του, να κάνει πολλούς να το αποκαλούν «Καπέλα Σιστίνα της Αιγύπτου»
0

Στην βασίλισσα Νεφερτάρι φαίνεται ότι ανήκουν τα πόδια διαμελισμένης μούμιας που είχαν βρεθεί στον τάφο της συγκεκριμένης στην περιοχή της Κοιλάδας των Βασιλέων στην Αρχαία Αίγυπτο.  

H Νεφερτάρι ήταν η δεύτερη και αγαπημένη σύζυγος του Μεγάλου Φαράω Ραμσή του Β’ (1279 – 1213 π.Χ), ο οποίος για χάρη της έχτισε ένα ιερό ακριβώς δίπλα στο δικό του, στο Αμπού Σιμπέλ. Τα κολοσσιαία αγάλματα της εκεί είναι ισομεγέθη με τα δικά του, ως σύμβολα του απέραντου σεβασμού που ο Φαραώ έτρεφε για τη δεύτερη σύζυγο του. Η αγάπη του για εκείνην έχει κυριολεκτικά διακοσμήσει τους τοίχους του τάφου της, μέσα από τα ποιήματα λατρείας και πένθους που συνέθεσε, όταν εκείνη έφυγε από τη ζωή: «Η αγάπη μου είναι μοναδική – κανείς δεν μπορεί να την ανταγωνιστεί, γιατί είναι η ομορφότερη γυναίκα που υπάρχει. Μόνο με ένα πέρασμα της έκλεψε την καρδιά μου». Αυτοί είναι μερικοί από τους στίχους που εμφανίζονται στο εσωτερικό του τάφου μαζί με σκηνές από το Βιβλίο των Νεκρών, με τη Νεφερτάρι σε σκηνές από την καθημερινότητα της, αλλά και τη μετά θάνατον ζωή της.

Mε τη βοήθεια της τεχνολογίας, οι ακτίνες Χ, η οστεολογική ανάλυση και μια σειρά ακόμη ελέγχων μπορούν να πιστοποιήσουν ποια ήταν η πραγματική ιδιοκτήτρια των ποδιών.

Ο τάφος της Βασίλισσας Νεφερτάρι ανακαλύφθηκε το 1904 από τον διακεκριμένο Ιταλό αιγυπτιολόγο Ερνέστο Σκιαπαρέλι. (Αν το όνομα του θυμίζει κάτι είναι γιατί ανήκε στη διάσημη οικογένεια των Σκιαπαρέλι που διακρίθηκε στις τέχνες, τα γράμματα και τις επιστήμες. Μέλος της ίδιας οικογένειας ήταν και ο ξάδελφος του αιγυπτιολόγου και γνωστός αστρονόμος Τζοβάνι Σκιαπαρέλι που πρώτος παρατήρησε τα φημισμένα «κανάλια» του Άρη. Της ιδίας οικογένειας και η Έλσα Σκιαπαρέλι, η ευρηματική σχεδιάστρια μόδας, καινοτομίες της οποίας επιβιώνουν στο γυναικείο ντύσιμο έως τις μέρες μας).

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Τα μουμιοποιημένα πόδια της Νεφερτάρι στο Μουσείο Egizio στο Τορίνο

Πέρα από αυτά, ο τάφος της Νεφερτάρι είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην αρχαιολογικού ενδιαφέροντος περιοχή της Κοιλάδας των Βασιλέων, με μοναδικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του, το οποίο βρίσκεται σε άριστη κατάσταση και κατά το παρελθόν είχε κάνει πολλούς να το αποκαλούν «Καπέλα Σιστίνα της Αιγύπτου». Ωστόσο, το περιεχόμενο του τάφου είχε ήδη λεηλατηθεί κατά την αρχαιότητα. Ό,τι απέμεινε μέσα σ’ αυτόν ήταν μικροαντικείμενα (σπασμένα αγγεία, 34 ξύλινα ομοιώματα shabtis, κουμπιά με ανάγλυφο το όνομα του βασιλιά, κ.α), καθώς και ένα θραύσμα της σαρκοφάγου της από ροζ γρανίτη, ένα ζευγάρι από περίτεχνα ξύλινα σανδάλια και δύο μουμιοποιημένα πόδια σπασμένα σε κομμάτια.   

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Πρόσοψη του επιβλητικού προς τιμήν της Ναού στο Αμπού Σιμπέλ

Τα ευρήματα χωρίζονται σε τρία τμήματα: ένα μεγάλο μέρος του ποδιού που αποτελείται από την επιγονατίδα, τμήμα του μηρού και της κνήμης, ένα μεσαίου μεγέθους κομμάτι επίσης από το γόνατο και ένα μικρότερο από το μηριαίο οστό. Επειδή ο Σκιαπαρέλι υπήρξε διευθυντής του Μουσείου Egizio στο Τορίνο από το 1894 μέχρι και τον θάνατο του το 1928, τα ευρήματα των ανασκαφών του πριν από 20 χρόνια προστέθηκαν στη συλλογή του Μουσείου. Μεταξύ αυτών πλέον θα βρίσκονται και τα πόδια της μούμιας. Στο συγκεκριμένο Μουσείο, ας σημειωθεί ότι φιλοξενούνται περισσότερα από 300.000 αντικείμενα, γεγονός που καθιστά το Egizio το δεύτερο μεγαλύτερο και πλήρες, σε αιγυπτιακές αρχαιότητες, Μουσείο στον κόσμο.  Πρώτο, είναι εκείνο του Καΐρου.

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Ένα από τα ανάγλυφα κουμπιά που βρέθηκαν στο εσωτερικό του τάφου της Νεφερτάρι
 

Όσο για τα πόδια της Βασίλισσας, αυτά έχουν τη δική τους ιστορία: επειδή βρέθηκαν στον τάφο της Νεφερτάρι, ο οποίος έχει αναγνωριστεί ως δικός της ακριβώς λόγω των επιγραφών και των τοιχογραφιών που κρύβονται στο εσωτερικό του, από τότε θεωρείτο  ότι ανήκαν σ’ εκείνη. Όμως, κάτι τέτοιο, τουλάχιστον μέχρι σήμερα δεν ήταν εφικτό να τεκμηριωθεί επιστημονικά. Πλέον με τη βοήθεια της τεχνολογίας, οι ακτίνες Χ, η οστεολογική ανάλυση και μια σειρά ακόμη ελέγχων μπορούν να πιστοποιήσουν ποια ήταν η πραγματική ιδιοκτήτρια των ποδιών. Η ανθρωπομετρική ανασύσταση και ανασυγκρότηση του πραγματικού μεγέθους των γόνατων που βρέθηκαν αποκάλυψαν ότι αυτά ανήκαν σε γυναίκα με ύψος γύρω στο 1,65-1,68, σύμφωνα και με την επικεφαλής της συγκεκριμένης έρευνας, τον καθηγητή Maciej Henneberg, από το Πανεπιστήμιο της Αδελαϊδας στην Αυστραλία.

Κατά τον ίδιο, η Νεφερτάρι φαίνεται πως ήταν κατά 84% (!) ψηλότερη από τις γυναίκες της εποχής της, κατά τη διάρκεια της 3ης Ενδιάμεσης Περιόδου του Νέου Βασιλείου της Αιγύπτου. Η ανάλυση των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την ταρίχευση της βασίλισσας φαίνεται να διαφέρουν από εκείνα που χρησιμοποιήθηκαν για τον σύζυγο της, ενώ η οστεολογική και ανθρωπολογικές αναλύσεις δείχνουν ότι τα πόδια ανήκαν σε άτομο που κατά πάσα πιθανότητα έπασχε από αρτηριοσκλήρωση και όταν πέθανε η ηλικία του κυμαινόταν μεταξύ των 40 και των 60 ετών της ζωής του. Η απόκλιση σε ό,τι αφορά την ηλικία είναι μεγάλη, κυρίως λόγω της καταπόνησης των οστών που βρέθηκαν.

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Ένα από τα τρία σωζόμενα τμήμα των ποδιών της Βασίλισσας

Βάσει και των συγκριτικών ερευνών των αιγυπτιολόγων που αφιερώθηκαν στα ευρήματα του τάφου της Νεφερτάρι, όταν πέθανε εκείνη, ο σύζυγος της πρέπει να βρισκόταν στο 25ο έτος της μακροχρόνιας μοναρχίας του. Το μέγεθος των σανδαλιών που βρέθηκαν στον τάφο ταιριάζει επίσης με τις διαστάσεις που λογικά θα είχαν το σώμα και τα πόδια της, ενώ η ποιότητα τους μαρτυρά επίσης τη βασιλική καταγωγή της ιδιοκτήτριας. Δυστυχώς, δεν υπήρχε διαθέσιμο DNA που θα μπορούσε να ρίξει περαιτέρω φως στις έρευνες.

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Τα σανδάλια που βρέθηκαν στο εσωτερικό του τάφου

«Μία διαφορά ανάμεσα στη ραδιοχρονολόγηση και το Αιγυπτιακό μοντέλο χρονολόγησης ήταν για καιρό σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των ειδικών. Έτσι και τώρα προκύπτουν ερωτήματα για το πότε ακριβώς ανέτειλε το Νέο Βασίλειο της Αιγύπτου. Στο μέλλον, έχουμε κάθε λόγο να ελπίζουμε ότι η ραδιοχρονολόγηση –και μέσω των εξεταζόμενων ευρημάτων, βασιλικών ή μη- θα μπορέσει να επικυρώσει ή να διαψεύσει τις εκτιμήσεις μας»,  καταλήγει ο Henneberg.

Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Τα πόδια αυτής της μούμιας ανήκουν στη βασίλισσα Νεφερτάρι Facebook Twitter
Η ακτινογραφία σε γόνατο και μηριαίο οστό, που αποδεικνύει την "ιδιοκτήτρια" των ευρημάτων
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φυλαχτό που απεικονίζει τον Σολομώντα σε μάχη με τον διάβολο βρέθηκε στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αρχαίο φυλαχτό που απεικονίζει τον Σολομώντα σε μάχη με τον διάβολο βρέθηκε στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας

Το σπάνιο τεχνούργημα βρέθηκε κατά τη διάρκεια ενός συνεχιζόμενου ανασκαφικού έργου στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας στη Μικρά Ασία και χρονολογείται στον πέμπτο αιώνα
THE LIFO TEAM
Μικρά Ασία: Αποκρυπτογραφήθηκε αρχαία φρυγική επιγραφή - Τα ελληνικά γράμματα και το «μήνυμά» της

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μικρά Ασία: Αποκρυπτογραφήθηκε αρχαία φρυγική επιγραφή - Τα ελληνικά γράμματα και το «μήνυμά» της

Το μνημείο Ασλάν Καγιά (Βράχος του Λέοντος), ένα μνημείο 2.600 ετών που παρουσιάζει μορφές σφίγγας και μια εικόνα θηλυκής θεότητας που πλαισιώνεται από λιοντάρια
THE LIFO TEAM
Ναυάγιο Αντικυθήρων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων, ένας θησαυρός της ενάλιας αρχαιολογίας

Η έκθεση «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων: 124 χρόνια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας» παρουσιάζει τις πιο σύγχρονες αποκαλύψεις και ευρήματα για το θρυλικό ναυάγιο, προσφέροντας την πληρέστερη μέχρι σήμερα καταγραφή της ιστορίας του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Υπήρχαν χωριά στην Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν χωριά στην Αθήνα;

Ποιοι ήταν οι οικισμοί που αναπτύχθηκαν στην αθηναϊκή πεδιάδα επί Οθωμανών; Ποιες είναι οι πηγές, τα σωζόμενα μνημεία, τα χωριά και τα μοναστήρια που απλώνονται στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Γιώργο Πάλλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Warwick δείχνει ότι η άνοδος του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας ξεκίνησε τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε
THE LIFO TEAM
Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM