Η Chloé Lopes Gomes, η πρώτη μαύρη χορεύτρια στο κρατικό μπαλέτο του Βερολίνου κατηγορεί το ίδρυμα για φυλετικές διακρίσεις.
Ισχυρίζεται ότι της είχαν πει επανειλημμένα ότι δεν «ανήκει» εκεί, λόγω του χρώματος της επιδερμίδας της.
Η μπαλαρίνα, Γαλλίδα στην καταγωγή, που εντάχθηκε στο Staatsballett ως μέλος του σώματος του μπαλέτου το 2018, δήλωσε ότι έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένα φυλετικές διακρίσεις από την επικεφαλής δασκάλα μπαλέτου. Σε συνέντευξή της στον Guardian, κατηγορεί επίσης την εταιρεία για θεσμικό ρατσισμό, αφού οι διευθυντές απέτυχαν να δράσουν ακόμη και αφού τους ανέφερε διάφορα περιστατικά.
Η Lopes Gomes, 29 ετών, είπε ότι η δασκάλα χορού την ανάγκασε να φορέσει λευκό μακιγιάζ για να «ταιριάζει» με άλλους χορευτές στη Λίμνη των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι ενώ αρνήθηκε να της δώσει ένα λευκό πέπλο για την παράσταση της La Bayadére, «επειδή είναι μαύρη.»
Πρόσθεσε ότι η δασκάλα της είχε επανειλημμένα ότι το χρώμα του δέρματος της δεν ήταν αισθητικά αποδεκτό και την χρησιμοποίησε για να αναδημιουργήσει μια ζωγραφική ενός μαύρου χορευτή που περιβάλλεται από λευκούς χορευτές, λέγοντάς της ότι θα έδειχνε στους φίλους της ότι η εταιρεία «έχει επίσης έναν από αυτούς».
Τόνισε δε, ότι αν και οι συνάδελφοί της χορευτές ένιωθαν άσχημα, το κλίμα του φόβου που επικρατεί στην εταιρεία, τους εμπόδισε να επέμβουν και να μιλήσουν.
Το σκάνδαλο προκάλεσε αντιδράσεις στα social media, προκαλώντας την αντίδραση της Misty Copeland, βασικής χορεύτριας του American Ballet Theatre, καθώς και χορευτών από την Όπερα του Παρισιού, της Αγγλίας και την ένωση Blacks in Ballet.
Η σωματική και ψυχολογική κακοποίηση των μαθητών ήταν κοινή πρακτική και ανεξέλεγκτη για χρόνια στην κρατική σχολή μπαλέτου, όπως αποκαλύφθηκε από τα αποτελέσματα μιας σχετικής έρευνας.
Η προσωρινή καλλιτεχνική διευθύντρια του Staatsballett, Christiane Theobald, δήλωσε αυτή την εβδομάδα, ότι «η ρατσιστική συμπεριφορά που αποκαλύφθηκε στην εταιρεία μας, μάς θλίβει βαθιά. Πρέπει να υπάρξει διεξοδική δουλειά πάνω στην αντιμετώπιση αντιμετώπιση ζητημάτων, που αφορούν σε διακρίσεις».
Η Gomes, δήλωσε στον Guardian ότι αισθάνθηκε υπερηφάνεια όταν τον 2018 έγινε μέλλον του Staatsballett. «Ήταν η εκπλήρωση ενός παιδικού ονείρου. Δεν ήξερα ότι ήμουν η πρώτη μαύρη γυναίκα χορεύτρια του Staatsballett, έως ότου μου το είπαν ορισμένοι ντόπιοι δημοσιογράφοι που μου πήραν συνέντευξη».
Η ταμπλόιντ εφημερίδα του Βερολίνου, BZ, έγραψε την ιστορία της με τίτλο «Γιατί αυτός ο κύκνος είναι τόσο ξεχωριστός» και εξέφρασε τον θαυμασμό της ότι ως μαύρη χορεύτρια, τώρα θα «έπαιζε μια νιφάδα χιονιού» στον Καρυοθραύστη.
«Φυσικά, το Βερολίνο δεν είναι τόσο διαφορετικό όσο το Λονδίνο ή το Παρίσι», δήλωσε η Lopes Gomes «αλλά ήμουν χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να δείξω σε άλλα νεαρά μαύρα κορίτσια ότι θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο».
Η χαρά όμως μετατράπηκε γρήγορα σε άγχος όταν την έκαναν να αισθανθεί ότι δεν ανήκει εκεί. «Την επόμενη μέρα από την ακρόαση μου, η επικεφαλής δασκάλα είπε σε έναν συνάδελφο χορευτή, ότι πίστευε ότι ήταν λάθος να με προσλάβει επειδή μια μαύρη γυναίκα χαλάει την αισθητική. Η ίδια γυναίκα πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια κάνοντας διακρίσεις σε βάρος μου», είπε.
«Ήμουν υπό την επίβλεψή της τις περισσότερες φορές, έτσι δεν μπορούσα να την αποφύγω. Ξεκινήσαμε με την Λίμνη των Κύκνων. Πάντα με διόρθωνε, μου έλεγε ότι ήμουν εκτός γραμμής. Αλλά ξέρω ότι δεν ήμουν. Δεν είναι ότι δεν μπορώ να αποδεχτώ μία κριτική, αλλά μιλάμε για τα βασικά βήματα που μαθαίνει κάποιος όταν είναι τριών ετών».
Καθώς πλησίαζε η πρεμιέρα, η δασκάλα χορού είπε στην Lopes Gomes ότι θα έπρεπε να λευκάνει το δέρμα της.
«Μου είπε ότι ο καθένας πρέπει να λευκαίνει το δέρμα του για να μπορέσει να ταιριάξει. Της είπα ότι ποτέ δεν θα φαινόταν λευκό, είμαι μαύρη. Μου είπε απλώς ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσω περισσότερη πούδρα».
Η Lopes Gomes πλησίασε τον τότε καλλιτεχνικό διευθυντή της εταιρείας, Johannes Öhman, ο οποίος της είπε ότι δεν θα έπρεπε ποτέ να λευκαίνει το δέρμα της. «Η επικεφαλής δασκάλα ενοχλήθηκε που υπονόμευα αποτελεσματικά την εξουσία της. Ήταν θυμωμένη και έγινε όλο και πιο δυσάρεστη (η κατάσταση) για μένα».
Η δασκάλα αρνήθηκε να σχολιάσει και δεν το έχει κάνει από τότε που οι καταγγελίες αυτές είδαν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά στη Γερμανία.
Η Lopes Gomes, που εκπαιδεύτηκε στα μπαλέτα Μπολσόι στη Ρωσία, είπε ότι με τη δασκάλα επικοινωνούσαν στα ρωσικά καθώς εκείνη δεν ήξερε ούτε γαλλικά ούτε αγγλικά και η 29χρονη μπαλαρίνα δεν γνώριζε γερμανικά. «Αυτό σήμαινε ότι οι συνάδελφοί μου συχνά δεν κατάλαβαν τα σχόλιά της, όπως «Δεν είσαι στη σειρά και το βλέπουμε ότι ξεχωρίζεις επειδή είσαι μαύρη».
«Όταν έδινε τα πέπλα για την παράσταση La Bayadére και έφτασε σε μένα, γέλασε και μπροστά σε όλους είπε «Φυσικά δεν μπορώ να σου δώσω ένα. Το πέπλο είναι λευκό και εσύ είσαι μαύρη». Ένιωσα τόσο ταπεινωμένη», θυμάται η Lopes Gomes. Ο Guardian επιβεβαίωσε το συγκεκριμένο περιστατικό με έναν άλλον χορευτή που ήταν παρών.
Η Lopes Gomes ισχυρίστηκε ότι όταν πλησίασε ξανά τον υπεύθυνο, της είπε ότι δεν πρέπει να δεχτεί τέτοια συμπεριφορά απέναντί της. «Αλλά είπε ότι δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά, καθώς, ως δημόσιος υπάλληλος, η δασκάλα έχει συμβόλαιο για όλη τη διάρκεια της ζωής της, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί ποτέ να απολυθεί».
Η Lopes Gomes είπε ότι απέρριψε την προσφορά του να μιλήσει με τη δασκάλα: «φοβόμουν ότι το μόνο που θα έκανε ήταν να επιδεινώσει την κατάσταση». Όταν εκείνος ανακοίνωσε απροσδόκητα τον Ιανουάριο ότι θα έφευγε από την εταιρεία, τα πράγματα όντως επιδεινώθηκαν για εκείνη.
«Την ίδια ημέρα που ανακοίνωσε την αναχώρησή του, η δασκάλα μου είπε ότι από τώρα και στο εξής θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω λευκή πούδρα είτε μου άρεσε είτε όχι. Ήξερα ότι ήμουν μόνη μου. Ήταν φρικτό. Το δέρμα μου ήταν σαν αυτόν τον γκρίζο-πράσινο τόνο. Ένιωθα σαν το άσχημο παπάκι. Με εκπλήσσει απλώς ότι δεν μπορούσαν να δεχτούν την ιδέα να υπάρχει ένας μαύρος κύκνος», είπε.
Η Lopes Gomes είπε ότι η εταιρεία δεν έχει ασφαλή τρόπο για τους χορευτές να αναφέρουν διακρίσεις ή κακομεταχείριση και ότι ζούσαν φοβισμένοι πως θα απολυθούν αν διαμαρτυρηθούν. «Δείχνουν λίγη αίσθηση ευθύνης απέναντι στους χορευτές τους», είπε. Τον Οκτώβριο της είπε η Theobald ότι η εταιρεία δεν θα ανανεώσει το συμβόλαιό της.
«Είπαν, λόγω της πανδημίας Covid, ότι θα απολύσουν κάποιους χορευτές και ότι νόμιζαν πως θα ήμουν καλύτερη σε μια μικρότερη ομάδα. Επέμεινε ότι ο λόγος της απόλυσης δεν είναι φυλετικός καθώς και παραδέχτηκε ότι ήταν απαίσιο αυτό που μου είχε συμβεί».
Ωστόσο, είχε επιλεγεί για παραστάσεις μέσω της πανδημίας. «Αντί για 24 χορευτές, επέλεξαν 12. Αν ήμουν τόσο κακή, γιατί με είχαν επιλέξει;» διερωτάται.
Η Theobald είπε ότι έμαθε για την συμπεριφορά απέναντι στη Lopes Gomes μόνο αφού έστειλε επιστολή στη διοίκηση του Staatsballett τον Σεπτέμβριο, υπογεγραμμένη από αρκετούς συναδέλφους χορευτές, με λεπτομέρειες για τα ρατσιστικά περιστατικά. Είπε ότι οι αποκαλύψεις την συγκλόνισαν βαθιά.
Η δήλωσή της ανέφερε ότι η Staatsballett σχεδίασε μια σειρά σεμιναρίων για τους υπαλλήλους της, καθώς και μια αναδιάρθρωση της εταιρείας και επανεξέταση των μακροχρόνιων ρεπερτορίων της.
Εκπρόσωπος της Staatsballett είπε ότι δεν μπόρεσε να σχολιάσει θέματα προσωπικού, αλλά επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία διέρχεται πλέον μια «εκτεταμένη διαδικασία επανεκτίμησης».
Πρόσθεσε ότι δεν θα σχολιάσει ούτε για το ενδεχόμενο επαναπρόσληψης της Lopes Gomes ούτε την απόλυση της δασκάλας.
Ο υπουργός Πολιτισμού του Βερολίνου, Klaus Lederer, δήλωσε ότι οι κατηγορίες αυτές είναι «αποκρουστικές» αλλά εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι ενώ γνώριζε πλήρως την υπόθεση, «δεν ήταν σε θέση να παρέμβει σε ένα θέμα που αφορά το εργατικό δίκαιο».
Με πληροφορίες του Guardian
