Δημιουργό του βεληνεκούς ενός Μπουνιουέλ, ενός Ερίθε ή ενός Αλμοδόβαρ δεν έβγαλε η Ισπανία την τελευταία εικοσαετία. Στο καλλιτεχνικό κύκλωμα το ενδιαφέρον εξακολουθεί να μονοπωλεί ο Πέδρο, ξεπετάγονται που και που ενδιαφέρουσες φωνές όπως ο Χούλιο Μέντεμ και ο Φερνάντο Λεόν Ντε Αρανόα, δίχως όμως να εκπληρώνουν τις υποσχέσεις που έδωσαν αρχικά. Κι όμως η κινηματογραφία της παραμένει μία από τις δημοφιλέστερες κι αυτό οφείλεται στην στροφή των νέων δημιουργών στο σινεμά είδους.
Ρώτα και τους φουκαράδες τους υπαλλήλους των βιντεοκλάμπ που καλούνται, εσχάτως, να ανταποκριθούν στις επίμονες απαιτήσεις τις πελατείας για «κανένα φοβερό ισπανικό σαν τον Αόρατο Επισκέπτη».
Αστυνομικά, ταινίες μυστηρίου, horror, είδη δηλαδή που άλλοτε βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της χολιγουντιανής παραγωγής και σταδιακά παραγκωνίστηκαν, άρχισαν να απασχολούν έντονα τους νεότερους σκηνοθέτες από την Ιβηρική Χερσόνησο. Το δομικό στοιχείο ενός θρίλερ, αυτό της αγωνίας και της εκκρεμότητας δηλαδή, είναι το κοινό σημείο ανάμεσα σε όλες αυτές τις ταινίες – στην χώρα μας ο περισσότερος κόσμος βάζει τα προαναφερθέντα είδη σε μια ευρύτερη κατηγορία που βαφτίζει θρίλερ, η οποία συμπεριλαμβάνει, φυσικά, και τις ταινίες αγωνίας-, η κατασκευαστική συνέπεια και η εξυπηρέτηση του είδους είναι η βασική τους προτεραιότητα, συνεπώς δεν είναι να απορείς που σταδιακά μέσα στην περασμένη δεκαετία το ισπανικό «θρίλερ» αύξησε ραγδαία τη δημοτικότητα του, για να φτάσει σήμερα να αποτελεί εγγύηση ποιότητας και κατά κάποιο τρόπο ένα υποείδος από μόνο του για μεγάλη μερίδα σινεφίλ. Ρώτα και τους φουκαράδες τους υπαλλήλους των βιντεοκλάμπ που καλούνται, εσχάτως, να ανταποκριθούν στις επίμονες απαιτήσεις τις πελατείας για «κανένα φοβερό ισπανικό σαν τον Αόρατο Επισκέπτη».
Ακολουθούν δέκα ενδιαφέρουσες ισπανικές προτάσεις στο σινεμά είδους που, αν δεν έχετε δει, αξίζει να ανακαλύψετε. Ανάμεσα τους και ο «Αόρατος Επισκέπτης» κατόπιν λαϊκής απαίτησης.
Τesis (1996)
Το υποείδος του gialo είχε περιέλθει σε παρακμή, όταν ο Αλεχάντρο Αμενάμπαρ, ένας ισπανός σκηνοθέτης μόλις είκοσι τριών χρονών αποφάσισε να ενσωματώσει στοιχεία του σε μια (μετα)μοντέρνα αφήγηση που θέλει φοιτήτρια κινηματογράφου που κάνει τη διατριβή της για τη βία στο σινεμά να μπλέκει σε μια ιστορία με σίριαλ κίλερ σαν εκείνες που μαγνητίζουν τους σινεφίλ σε ανάλογα φιλμ. Τέτοιο έλεγχο πάνω στο υλικό του έχει ο Αμενάμπαρ που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι το Tesis είναι η πρώτη του ταινία.
Άνοιξε τα Μάτια (Abre los ojos, 1997)
Ρομαντικό δράμα που σταδιακά περνά στη «Ζώνη του Λυκόφωτος» και παντρεύεται με το μυστήριο, τον τρόμο και την επιστημονική φαντασία, για να καταλήξει φιλόδοξα, αν και όχι πάντα με διαύγεια, να φιλοσοφεί πάνω στη νεότητα και την απώλεια της, την σχετικότητα της αλήθειας και τις δεύτερες ευκαιρίες. Ο Τομ Κρουζ λέγεται πως ήταν με το χέρι στο τηλέφωνο πριν καν τελειώσει η προβολή για να αγοράσει τα δικαιώματα του ριμέικ – το Vanilla Sky (2001) που όλοι ξέρουμε -, η μεγάλη ταινία του Αμενάμπαρ φαινόταν κοντά και όντως ήρθε τέσσερα χρόνια μετά με το The Others(2001). Κρίμα που από τότε αναζητά την έμπνευση.
Άθικτος (Intacto, 2001)
Fortune στην αγγλική γλώσσα μπορεί να σημαίνει τύχη, μοίρα αλλά και περιουσία. Αυτό είναι το κλειδί για να αποκωδικοποιήσεις τον υποβλητικό γρίφο που σκάρωσε ο Χουάν Κάρλος Φρεσναντίγιο με έναυσμα μια συχνή ανθρώπινη φαντασίωση – τί θα γινόταν αν μπορούσαμε να ελέγξουμε την τύχη μας;- και αιχμή του δόρατος μια πολύ ενδιαφέρουσα προσθήκη στη μυθολογία του φανταστικού – ας το πούμε βαμπιρισμό τύχης. Πάντα ευπρόσδεκτο bonus η συμμετοχή του Μαξ Φον Σίντοφ.
Το Δωμάτιο του Παιδιού (La Habitacion Del Nino, 2006)
H τηλεοπτική ανθολογία «Peliculas para no dormir» - ταινίες για να χάσεις τον ύπνο σου, δηλαδή- συγκέντρωσε την αφρόκρεμα νέων Ισπανών σκηνοθετών είδους, με ανάμεικτα αποτελέσματα. Καλύτερη όλων, παραδόξως, η συμμετοχή του παλαβού Άλεξ Ντε Λα Ιγκλέσια. Ο Ντε Λα Ιγκλέσια εδώ παραμερίζει την κακογουστιά και την υπερβολή του σινεμά του για να χτίσει ατμοσφαιρική ταινία τρόμου, όπου απόκοσμη παρουσία παίζει με τον φόβο εξημέρωσης ενός αρσενικού που έγινε πρόσφατα πατέρας και μετακόμισε σε νέο σπίτι με τη σύζυγό του. Έχει ένα jump scare που θα θυμάσαι για καιρό.
REC (2007)
H πρόταση της Ισπανίας στο δημοφιλέστατο, τότε, είδος του found footage περιορίζει την δράση σε ένα κτίριο σε καραντίνα και δανείζεται τα υπερκινητικά ζόμπι του Ντάνι Μπόιλ για να τρομοκρατήσει τηλεοπτικό συνεργείο που ατυχώς βρέθηκε εκεί ώστε να καταγράψει μια νυχτερινή βάρδια πυροσβεστών για λογαριασμό reality εκπομπής. Ξαναβλέποντάς το σήμερα θα το ήθελες λιγότερο «κουνημένο», ακόμα βρισκόμασταν στην εποχή που οι σκηνοθέτες του εν λόγω υποείδους πριμοδοτούσαν την αληθοφάνεια του «υλικού» έναντι της κινηματογραφικότητας, το τελευταίο εικοσάλεπτο, όμως, θέλοντας και μη το παρακολουθείς από τις χαραμάδες των δαχτύλων.
To Δωμάτιο του Φερμά (La Habitacion de Fermat, 2007)
Τέσσερις μαθηματικοί βρίσκονται εσώκλειστοι σε δωμάτιο που προκύπτει μακάβριο escape room και καλούνται να λύσουν μια σειρά από μαθηματικά προβλήματα για να επιβιώσουν. Η αφήγηση τύπου Cube (1997) και το φλερτ με τους Δέκα Μικρούς Νέγρους της Αγκάθα Κρίστι καθιστούν αυτό το εντιμότατο, ελαφρύ σαν πούπουλο θριλεράκι κλειστού χώρου μια απολαυστική προβολή, ιδιαίτερα για τους φαν των μαθηματικών γρίφων.
Το Ορφανοτροφείο (El Orfanato, 2007)
Με όχημα το μοτίβο της γονεϊκής ανησυχίας ο πρωτοεμφανιζόμενος Χουάν Αντόνια Μπαγιόνα στήνει υπό τις ευλογίες του παραγωγού Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο μια ωραιότατη φαντασματική ιστορία που κλείνει με μια συγκινητική νύξη στον Πίτερ Παν του Τζέιμς Μπάρι, αφού πρώτα μας έχει κόψει την χολή με ατμοσφαιρικές σεκάνς, όπως εκείνη του κρυφτού. Πρωταγωνιστεί η Μπελέν Ρουέντα που μέσα στα επόμενα χρόνια εξελίχθηκε σε βασική πρωταγωνίστρια του ισπανικού σινεμά είδους.
O Θυρωρός (Μientras Duermas, 2011)
Ο Χάουμε Μπαλαγκουέρο αρέσκεται να φέρνει το κοινό του σε δυσάρεστη θέση. Από αυτή την άποψη εδώ φλερτάρει με το magnum opus του, καθώς στήνει το φιλμ του γύρω από έναν τρομερά αρνητικό χαρακτήρα, τον θυρωρό του τίτλου, που θέλει να στερήσει την χαρά από τους ανθρώπους γύρω του. Στο φινάλε καταφεύγει στη συνήθη επωδό του σινεμά του περί αναπόφευκτης επικράτησης του Κακού με τρόπο που οριακά φλερτάρει με τη γελοιότητα, στο μεταξύ όμως έχει ενορχηστρώσει με δεξιοτεχνία μερικές εξαίρετες σεκάνς αγωνίας.
Το Μικρό Νησί (La Isla Minima, 2014)
Bραδυφλεγές, με τον τρόπο του συναρπαστικό αστυνομικό θρίλερ, που αναφέρεται ευθέως στο σινεμά του Ντέιβιντ Φίντσερ -στα Seven (1995) και Zodiac (2007) ιδιαίτερα-, μέσα από συχνά πλάνα από ψηλά που μαρτυρούν έναν αδιάφορο Θεό που παρατηρεί χωρίς ποτέ να παρεμβαίνει. Ξεχωρίζει και αποκτά λόγο ύπαρξης, πλην της καλής εξυπηρέτησης του είδους, επειδή ενσωματώνει στην ευρύτερη θεματική του το ταραγμένο πολιτικό παρελθόν της Ισπανίας και τα βίαια κατάλοιπά του.
Aόρατος Επισκέπτης (Contratiempo, 2016)
Ιδιαίτερα δημοφιλές στην χώρα μας θρίλερ από τον Οριόλ Πάουλο, ο οποίος μοιάζει κατά το στάδιο συγγραφής σεναρίου να σκέφτεται εισαγωγή και φινάλε και στην συνέχεια να προσπαθεί να υφάνει δράμα και πλοκή για να γεμίσει τα κενά και να του βγει μεγάλου μήκους, καταλήγοντας να καταφεύγει σε απιθανότητες. Τουλάχιστον εδώ η ομολογουμένως ωραία ανατροπή του φινάλε δεν καταλύει την εσωτερική λογική του υπόλοιπου φιλμ, όπως στο «Σώμα».
σχόλια