Στις 22 του μήνα οι GOMENES I –ένα καλλιτεχνικό project που διερευνά τα στερεότυπα του φύλου στην Ελλάδα, την Αυστρία αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες- παρουσιάστηκαν κατά την διάρκεια της Σύναψης 2, στα πλαίσια της Biennale Αθηνών 2015-2016, ενώ το φθινόπωρο θα βρεθούν στην Βιέννη της Αυστρίας για την δεύτερη παρουσίασή τους υπό τον τίτλο GOMENES II. Η Εύα Γιαννακοπούλου και η Rilène Markopoulou που βρίσκονται πίσω από το project μας εξήγησαν τι ακριβώς είναι και ποια σχεδιάζουν να είναι η πορεία του.
— Γιατί χρησιμοποιήσατε μια λέξη με τόσο αμφιλεγόμενη έννοια στα ελληνικά όπως οι γκόμενες; Και γιατί είναι γραμμένη με λατινικούς χαρακτήρες;
Θεωρούμε ότι ο όρος στα Ελληνικά συμπυκνώνει σε μια λέξη έννοιες που σχετίζονται με προκλητικό τρόπο με την διερεύνηση των Φύλων και την σεξουαλικότητα. Πρόκειται για ένα "μη πολιτικά ορθό" όρο, ο οποίος αν και οργανικό στοιχείο της καθομιλουμένης, προκαλεί ως επί το πλείστον αρνητικούς συνειρμούς. Αυτό το πλαίσιο σε συνδυασμό με μια έντονη δική μας διάθεση αυτοσαρκασμού και χιούμορ μας γοήτευε, οπότε αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε τον αμφιλεγόμενο αυτό τίτλο ως αφορμή για αμφιλεγόμενες εικαστικές και θεωρητικές προσεγγίσεις. Ο τίτλος, στην συγκεκριμένη γραπτή του εκδοχή όπου χρησιμοποιούνται κεφαλαίοι λατινικοί χαρακτήρες και αρίθμηση, θεωρούμε ότι αποσυντίθεται εννοιολογικά. Πιστεύουμε ότι το οπτικό αποτέλεσμα αποδυναμώνει την αρνητικά χροιά του όρου προσδίδοντάς του υπαινιγμούς και αφαιρώντας του οποιαδήποτε σαφήνεια.
Σκοπός του εγχειρήματος είναι μια διαδικασία διερεύνησης κατά την οποία αποκαλύπτονται ενδεχόμενες αλληλοεξαρτώμενες συνάφειες του Φύλου και των στερεοτύπων στην Ελλάδα και την Αυστρία υπό ένα εικαστικό πρίσμα.
— Στα αυστριακά υπάρχει λέξη με παρόμοια έννοια;
Στα Γερμανικά υπάρχουν δυο παρόμοιοι όροι (Tussi, Braut), οι οποίοι όμως δεν αποδίδουν επακριβώς την ελληνική έννοια. Αυτό είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί από νωρίς, όταν δηλαδή προτείναμε το concept στις/στους συμμετέχουσες/οντες, χρειάστηκε να εξηγήσουμε περιφραστικά περί τίνος επρόκειτο.
— Τι ακριβώς είναι το project GOMENES; Τι παρουσιάσατε στην Bienalle και τι θα παρουσιάσετε στη Βιέννη;
Οι GOMENES προκύπτουν τόσο από την διερεύνηση των στερεοτύπων του Φύλου έτσι όπως αυτά νοούνται σε κοινωνικό επίπεδο, όσο και από μοτίβα που σχετίζονται με τις κυρίαρχες δομές αφήγησης. Σκοπός του εγχειρήματος είναι μια διαδικασία διερεύνησης κατά την οποία αποκαλύπτονται ενδεχόμενες αλληλοεξαρτώμενες συνάφειες του Φύλου και των στερεοτύπων στην Ελλάδα και την Αυστρία υπό ένα εικαστικό πρίσμα. Σκοπός μας είναι η διερεύνηση της επίδρασης της πολύπλευρης Ευρωπαϊκής κρίσης στην ενσώματη διάσταση των Φύλων μέσω της πολιτικής, της σεξουαλικότητας και των κυρίαρχων κοινωνικών δομών.
Ως επίκεντρο της πειραματικής τους πρακτικής οι GOMENES I, μέρος της Σύναψης 2 της Αθηναϊκής Biennale, παρουσίασαν performances και Συμπόσια όπου τα όρια μεταξύ θεωρητικού λόγου και καλλιτεχνικής αναπαράστασης, ο ρόλος μεταξύ ομιλητή και καλλιτέχνη, τέθηκαν ως δυσδιάκριτα. Οι GOMENES I βρέθηκαν στις 19/4 στο Μπάγκειον της Ομόνοιας, ενώ στις 20 και 22/4 στο υπόγειο επίπεδο της στοάς στην οδό Πανεπιστημίου 64, καθώς και την πλατεία Ομονοίας, σε μια προσπάθεια να εισέλθουν στο αστικό τοπίο του περιβάλλοντα χώρου.
Στην δεύτερη εκδοχή του project που θα παρουσιαστεί στην Βιέννη, οι ίδιοι συμμετέχοντες θα δράσουν και πάλι από κοινού, έτσι ώστε να διερευνήσουν το Αυστριακό κοινωνικό πλαίσιο με γνώμονα τα ζητήματα Φύλου και στερεοτύπων, ανακαλύπτοντας ενδεχόμενες συνάφειες η διαφορές.
— Θα λέγατε ότι υπάρχει μια ευδιάκριτη διαφορά στα στερεότυπα και στην προσέγγιση του φύλου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αυστρία; Υπάρχουν κάποιες διαπιστώσεις από τις πρώτες συναντήσεις στην Ομόνοια;
Θα λέγαμε πως ναι και όχι παράλληλα. Μοιραζόμαστε σε μεγάλο βαθμό την ίδια διάθεση ερμηνείας των συνθηκών που περιβάλλουν τα Φύλα και τις μεταβαλλόμενες δυναμικές τους σε μία περίοδο έντονης και κριτικής θεωρητικής αναζήτησης. Από την άλλη η Αυστρία είναι μια χώρα στην οποία έχουν δοθεί λύσεις σχετικά με την ισότητα των Φύλων π.χ. Στην Ελλάδα νοιώθουμε πως πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά, ειδικά σε ό,τι αφορά στην Διεμφυλικότητα και την κοινωνικοπολιτική της διάσταση.
— Εκτός από την εικαστική προσέγγιση, τι άλλο σκοπεύει να διερευνήσει το project;
H προσέγγισή μας είχε διττό χαρακτήρα, αφενός μια αφηγηματικότητα που άπτεται ζητημάτων των Φύλων μέσω μιας εμπειρικής προσέγγισης και αφετέρου ζητήματα κονωνικοπολιτικής επιτελεστικότητας σε περιόδους κρίσης. Οι 23 καλεσμένες/οι μας, καλλιτέχνες και θεωρητικοί, κυρίως από την Αυστρία και την Ελλάδα αλλά και από την Γαλλία και την Γερμανία, κλήθηκαν να δράσουν από κοινού και να συνδιαμορφώσουν ένα πλαίσιο διερεύνησης, συνύπαρξης και διαλόγου που σχετίζονται με θέματα Φύλου στην σύγχρονη Αθηναϊκή πραγματικότητα. Θεωρήσαμε ότι για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα έπρεπε να εισάγουμε στην πρακτική μας την συνθήκη των Συμποσίων, ένα φαγοπότι δηλαδή που λειτούργησε καταλυτικά για την σύμπραξή μας, εφόσον κατά την διάρκεια των δυο εκ των τριών ημερών του project συμμετέχοντες και θεατές κλήθηκαν να παρακολουθήσουν τις παρουσιάσεις με ποτό και φαγητό.
— Τι είδους καταγραφή θα υπάρχει;
Υπάρχουν ήδη φωτογραφίες και videos όπου έχουν καταγραφεί όλες οι δράσεις των συμμετεχόντων. Οι μορφές καταγραφής της εικαστικής performance είναι κατά κύριο οπτικές, εμείς όμως αποφασίσαμε να εισάγουμε και την παράμετρο της "λεκτικής αποτύπωσης" στο project. Στην περίπτωση του GOMENES I θα υπάρξει και γραπτή καταγραφή από τον συγγραφέα Δούκα Καπάνταη ο οποίος παρευρέθη στις παρουσιάσεις με σκοπό να αποτυπώσει λογοτεχνικά τις εντυπώσεις του. Το Φθινόπωρο του 2016 σκοπεύουμε να εκδώσουμε ένα εικαστικό κατάλογο όπου θα συμπεριλαμβάνονται οι δράσεις όλων των συμμετεχόντων στην Ελλάδα και την Αυστρία.
— Το είναι το Netting The Work; Πώς προέκυψε ως ιδέα;
Το Netting the Work είναι μια πλατφόρμα που συστάθηκε με πρωτοβουλία της Rilène Markopoulou και της Εύας Γιαννακοπούλου. Πρόκειται για ένα μεταβαλλόμενο και ελισσόμενο "οργανισμό" ο οποίος με αφετηρία την Αθήνα ταξιδεύει σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες συμμετέχοντας συνήθως σε Φεστιβάλ ή διοργανώσεις εικαστικής performance. H ιδέα προέκυψε αρχικά γιατί και οι δύο βρισκόμαστε εδώ και πολλά χρόνια σε μια κατάσταση έντονης κινητικότητας και ταξιδιών μοιράζοντας τη προσωπική και επαγγελματική μας ζωή μεταξύ διαφορετικών χωρών. Σε αυτό προστέθηκαν σύντομα κάποιες σκέψεις περί μετάβασης, εικαστικής πρακτικής και καλλιτεχνικού νομαδισμού. Σκεφτήκαμε λοιπόν πως όλο αυτό μας αφορούσε και μας ενδιέφερε με πολλούς τρόπους, οπότε αποφασίσαμε να το υλοποιήσουμε. Συνήθως δουλεύουμε με κύκλους παρουσιάσεων που διαρκούν ένα έτος και παρουσιάζονται σπονδυλωτά σε διαφορετικές χώρες. Το concept, η μορφή παρουσίασης και ο αριθμός συμμετεχόντων ποικίλουν από παρουσίαση σε παρουσίαση και από χώρα σε χώρα.
— Στην Ελλάδα πώς μπορεί να παρακολουθήσει κάποιος τη συνέχεια του project;
Μπορεί κάποιος να ενημερώνεται μέσω της ιστοσελίδας του Netting the Work http://nettingthework.com και να ακολουθεί τις ενημερώσεις του facebook οι οποίες εμπλουτίζονται κάθε φορά που γίνονται οι παρουσιάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
σχόλια