Καλλιτέχνες της Documenta καταγγέλουν την «εμπορευματοποίηση» της έκθεσης

Πάνω από 200 καλλιτέχνες και επιμελητές υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή για την αναδιαμόρφωση της εποπτικής δομής της Documenta, η οποία όπως ισχυρίζονται οδηγεί στην εμπορευματοποίηση της γερμανικής έκθεσης σύγχρονης τέχνης.

Δημοσιευμένη στο GoPetition, η επιστολή υπογραμμίζει πέντε μέτρα για την προστασία της μελλοντικής καλλιτεχνικής και πολιτικής αυτονομίας της Documenta.

Αυτά κυμαίνονται, από μια συγκεκριμένη πρόταση για την αναδιοργάνωση του τρέχοντος συμβουλίου μέχρι μία ευρεία πρόσκληση για αποχρωματισμό όλων των καλλιτεχνικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Στους υπογράφοντες συμπεριλαμβάνονται οι Hans Haacke, Sanja Ivekovic, Amar Kanwar, Walid Raad, Annette Messager, Rene Gabri και Ayreen Anastas καθώς και πολλοί άλλοι που συμμετείχαν σε παλαιότερες εκδόσεις της Documenta, φθάνοντας πίσω μέχρι και την Documenta 5, το 1972. Η επιστολή είναι η τρίτη σε σειρά από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες της έκθεσης τους τελευταίους τέσσερις μήνες. Οι καλλιτέχνες της Documenta 14 υπερασπίστηκαν επίσης το όραμα της έκθεσης σε επιστολές τους την 1η Δεκεμβρίου και στις 15 Σεπτεμβρίου, οι οποίες ακολούθησαν τις ειδήσεις ότι η 14η έκδοση άφησε τους διοργανωτές αντιμέτωπους με έλλειμμα 5,44 εκατ. ευρώ.

Απαντώντας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η επιστολή του Σεπτεμβρίου σημείωνε εντόνως ότι «ρίχνοντας ψευδή σκιά κριτικής και σκανδάλου στην documenta 14 ζημιώνεται η δουλειά που ο καλλιτεχνικός διευθυντής και η ομάδα του αφιέρωσαν σε αυτή την έκθεση».

Στην επιστολή, οι καλλιτέχνες αναφέρουν μεταξύ άλλων:

Ως συμμετέχοντες και επισκέπτες σε διάφορες εκδόσεις της διεθνούς έκθεσης τέχνης documenta X, 11, 12, (13) και 14, ανησυχούμε βαθύτατα από τη δημόσια διαμάχη ανάμεσα στο συμβούλιο εποπτών της documenta gGmbH και σε αυτούς που δημιούργησαν και συμμετείχαν στην documenta 14. Η συνεχιζόμενη σύγκρουση θέτει σε κίνδυνο τη μελλοντική αυτονομία της documenta ως ριζοσπαστικής έκθεσης, ωθώντας την προς το κίνητρο του «κέρδους πάνω από όλα», το οποίο έχει διαβρώσει την πολιτική δυναμική και την δυνατότητα χειραφέτησης των σύγχρονων τεχνών.

Τα μέτρα που προτείνουν οι καλλιτέχνες στην επιστολή είναι τα παρακάτω:

1. Επιβεβαίωση της δέσμευσης για τη δομή της Documenta και την εφαρμογή συγκεκριμένων βημάτων προς την κατεύθυνση του τέλους του ευρωκεντρισμού, του επαναπροσανατολισμού προς τον παγκόσμιο νότο, του αποχρωματισμού όλων των καλλιτεχνικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και την αντίθεση στη βιομηχανία του πολέμου, του θεσμικού ρατσισμού και την αναζωπύρωση του φασισμού.
2. Σχεδιασμό νέας εποπτικής δομής της Documenta, στην οποία συμμετέχουν εκλεγμένοι δημόσιοι αξιωματούχοι σε συνδυασμό με εκπροσώπους του σύγχρονου πολιτισμού, της εκπαίδευσης και διεθνών επισκεπτών μουσείων.
3. Δεν θα πρέπει να οριστούν προϋπάρχουσες συνθήκες ώστε να αποτραπεί η συμπερίληψη άλλων γεωγραφικών τοποθεσιών εκτός της Γερμανίας. Ο πειραματισμός με τη μορφή και τη δομή της έκθεσης πρέπει να παραμείνει μια από τις βασικές ελευθερίες της Documenta.
4. Η Documenta θα πρέπει να χρηματοδοτεί πλήρως την ανάπτυξη του Documenta archive, του ινστιτούτου Documenta, του δημόσιου προγράμματος τέχνης και να οργανώνει αυτά τα ιδρύματα με βάση το πλαίσιο που έχει τεθεί από τις documenta X, 11, 12, (13) και 14, οι οποίες συνέβαλαν σε βαθιές αλλαγές που επηρέασαν την κατανόηση της τέχνης στην εποχή μας
5. Θα πρέπει να διατηρηθεί το στάτους μη κεροδοσκοπικού χαρακτήρα της Documenta gGmbH