Καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας, η τεχνολογία έσωσε τις δουλειές των ανθρώπων, αλλά στη Βαρκελώνη τα lockdown οδήγησαν στην αναβίωση μιας από τις απλούστερες και πιο ανθεκτικές εφευρέσεις της ανθρωπότητας: το βιβλίο.
Σε αυτή την «στροφή» στο βιβλίο αναφέρεται ο Guardian με ρεπορτάζ του και μάλιστα αναφέρει πως πωλητές βιβλίων της πόλης αναφέρουν αύξηση των πωλήσεων, αλλά και πως άνοιξαν νέα βιβλιοπωλεία.
Το πιο πρόσφατο από τα νέα καταστήματα είναι το Libreria Byron, από τον μικρό ακαδημαϊκό εκδότη Huygens, το οποίο άνοιξε τον Νοέμβριο στην περιοχή Sant Antoni της πόλης. «Το σχεδιάζαμε για τρία χρόνια και θα ανοίγαμε τον Απρίλιο, αλλά αυτό προφανώς δεν ήταν δυνατό», δήλωσε η Mariana Sarrias, συνιδιοκτήτρια του καταστήματος. «Μετά από εννέα μήνες αβεβαιότητας και με όλα όσα, ως μικρή επιχείρηση, είχαμε επενδύσει, ήταν πολύ ανησυχητικό», είπε, προσθέτοντας ότι επέλεξαν το όνομα του Βύρωνα «επειδή ήταν ρομαντικός και επίσης αρκετά υπερβατικός».
«Την ημέρα που ανοίξαμε τελικά τον Νοέμβριο, σχηματίστηκε ουρά έξω από το κατάστημα. Δεν υπήρχε χώρος για όλους. Ήταν πολύ συγκινητικό. Από τότε, πελάτες επιστρέφουν κάθε μέρα. Δεν ξέρω αν είναι από αλληλεγγύη ή επειδή το βιβλιοπωλείο είναι κάτι που έλειπε από την περιοχή», λέει.
«Η πανδημία έχει κάνει τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν την ανάγκη υποστήριξης του τοπικού βιβλιοπωλείου τους», δήλωσε η Maria Carme Ferrer, πρόεδρος της ένωσης πωλητών. «Τα βιβλιοπωλεία είναι σαν τοπικά πολιτιστικά κέντρα».
Η Sarrias λέει ότι ως εκδότες είχαν ήδη παρατηρήσει αύξηση των παραγγελιών κατά το lockdown. «Ίσως οι άνθρωποι δεν είχαν κάτι άλλο να παρακολουθήσουν στο Netflix», είπε, ή ίσως, καθώς αναγκάστηκαν να απομονωθούν, συνειδητοποίησαν ότι τα βιβλία είναι καλή παρέα.
Και όμως, μέχρι πρόσφατα ο κλάδος του βιβλίου φαινόταν καταδικασμένος. Το 2013, το βιβλιοπωλείο Catalania, ένας «μαγνήτης» για τους αναγνώστες της πόλης από το 1924, αναγκάστηκε να κλείσει και στη θέση του άνοιξε ένα McDonald's. Την ίδια χρονιά έκλεισε και το Canuda, ένα γνωστό μεγάλο βιβλιοπωλείο με μεταχειρισμένα βιβλία.
Ίσως αυτή η ξαφνική αναβίωση να αναμένεται μόνο σε μια πόλη που είναι η πρωτεύουσα του ισπανικού εκδοτικού εμπορίου και όπου η αγάπη των Καταλανών για τα βιβλία γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου, γενέθλια του προστάτη τους Sant Jordi, και μέρα που συμπτωματικά γιορτάζονται και τα γενέθλια του Σαίξπηρ. Εκείνη την ημέρα οι άνθρωποι ανταλλάσσουν βιβλία ως δώρα και οι δρόμοι είναι γεμάτοι με αυτοσχέδιες βιβλιοθήκες.
Η πανδημία σήμαινε ότι η γιορτή του Sant Jordi ακυρώθηκε φέτος και είναι πιθανότερο να επιστρέψει ως εκδήλωση μικρής κλίμακας το 2021, σύμφωνα με τον Lluís Morral, διευθυντή της Laie, που θεωρείται το πιο αγαπημένο βιβλιοπωλείο της πόλης.
Ο Morral λέει ότι οι πωλήσεις έχουν αυξηθεί κατά τη διάρκεια του lockdown, ειδικά μεταξύ των κλασικών έργων και όχι των πρόσφατων μπεστ-σέλερ. «Πολλοί άνθρωποι επέστρεψαν στην ανάγνωση και δεν ψάχνουν για την τελευταία έκδοση, αλλά αναζητούν βιβλία που σκόπευαν να διαβάσουν πριν από μερικά χρόνια», είπε. «Πολλοί αγοράζουν βιβλία στο Sant Jordi, αλλά δεν τα διαβάζουν. Τώρα συνειδητοποιούν ότι έχουν όλα αυτά τα βιβλία στο σπίτι και έχουν αρχίσει να τα διαβάζουν».
Συμφωνεί με την Sarrias ότι η απομόνωση οδήγησε τους ανθρώπους να ανακαλύψουν - ή να θυμηθούν - ότι τα βιβλία είναι ευχάριστη συντροφιά. «Δεν μπορώ να μιλήσω για όλους, αλλά μεταξύ των γνωστών μου πολλοί έφτασαν σε σημείο κορεσμού παρακολουθώντας τηλεοπτικές σειρές», δήλωσε.
Τόσο το Laie όσο και το Byron διατηρούν ήσυχους χώρους για ανάγνωση, ένα καταφύγιο που είναι πολύ απαραίτητο για τους βιβλιόφιλους, στην επισήμως πιο θορυβώδη πόλη της Ευρώπης. Δύο άλλα νέα καταστήματα, το Ona, το οποία πωλεί βιβλία μόνο στα Καταλανικά και το Finestres, που θα ανοίξει την άνοιξη, έχουν επίσης χώρους ανάγνωσης.
Και τα δύο χρηματοδοτήθηκαν από τοπικούς φιλάνθρωπους και ο Morral σημειώνει ότι, όπως όλα τα βιβλιοπωλεία, θα έχουν μπροστά τους μια μάχη: να ανταγωνιστούν την Amazon. «Αυτό που μπορούμε ως ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία να προσφέρουμε είναι μια προσωπική υπηρεσία και μια κατανόηση του βιβλίου που έχετε αγοράσει και το πώς μπορεί να το απολαύσετε, αντί να σας λέει ένας αλγόριθμος τι να διαβάσετε στη συνέχεια», είπε.