Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ ανακοίνωσε πως δύο σημειωματάρια που ανήκαν στον Κάρολο Δαρβίνο, και αξίζουν πολλά εκατομμύρια λίρες, «λείπουν» εδώ και μία εικοσαετία.
Σε ένα από αυτά περιέχεται το διάσημο σκίτσο του «Δέντρου της Ζωής», στο οποίο ο Κάρολος Δαρβίνος προσεγγίζει την εξελικτική σχέση μεταξύ ειδών. Μετά από μια «εκτεταμένη αναζήτηση», οι επιμελητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα, τα σημειωματάρια, έχουν κλαπεί και πραγματοποιούν δημόσια έκκληση για βοήθεια ώστε να βρεθούν. Σύμφωνα με τη δρ. Τζέσικα Γκάρντνερ, βιβλιοθηκονόμο του πανεπιστημίου, πρόκειται για ένα θλιβερό γεγονός. «Ψάξαμε παντού», ανέφερε σχολιάζοντας τις προσπάθειες που κατέβαλε το πανεπιστήμιο για να αποκαλυφθεί τι έχει συμβεί.
Τα σημειωματάρια εμφανίστηκαν για τελευταία φορά τον Νοέμβριο του 2000 μετά από «εσωτερικό αίτημα» για την αφαίρεσή τους από μια ειδική κρύπτη με χειρόγραφα ώστε να φωτογραφηθούν και να ψηφιοποιηθούν. Μεταφέρθηκαν σε ένα προσωρινό στούντιο, το οποίο εκείνη την εποχή βρισκόταν σε ένα προσωρινό κτίριο στους χώρους της βιβλιοθήκης του πανεπιστημίου, καθώς οικοδομικές εργασίες ήταν σε εξέλιξη, αναφέρει το BBC. Κατά τη διάρκεια ενός «τακτικού ελέγχου», που πραγματοποιήθηκε δύο μήνες αργότερα, έγινε αντιληπτό ότι έλειπαν.
«Γνωρίζουμε ότι φωτογραφήθηκαν τον Νοέμβριο», αναφέρει η δρ. Γκάρντνερ. «Αλλά δεν ξέρουμε τι συνέβη από τότε έως τον Ιανουάριο του 2001, όταν έγινε αντιληπτό ότι δεν βρισκόταν στη σωστή τους θέση στα ράφια».
Αρχικά οι βιβλιοθηκονόμοι πίστεψαν πως τα σημειωματάρια μπορεί να επανατοποθετήθηκαν σε λάθος μέρος. «Οι προκάτοχοί μου πίστευαν πραγματικά ότι είχαν τοποθετηθεί σε λάθος σημεία και θα τα έβρισκαν», προσθέτει η Γκάρντνερ που ανέλαβε διευθυντική θέση το 2017. Υπήρξαν πολλές «σε βάθος» αναζητήσεις όλα αυτά τα χρόνια, οι οποίες όμως δεν οδήγησαν κάπου.
Το γεγονός ίσως δεν προκαλεί έκπληξη δεδομένου του τεράστιου μεγέθους της βιβλιοθήκης, τα ράφια της οποίας ξεπερνούν τα 200 χιλιόμετρα και φιλοξενεί πάνω από 10 εκατομμύρια χάρτες, χειρόγραφα και άλλα αντικείμενα. Στις αρχές του 2020 η Γκάρντνερ οργάνωσε νέα αναζήτηση. Εξειδικευμένο προσωπικό εξέτασε συγκεκριμένες περιοχές της βιβλιοθήκης και 189 κουτιά με βιβλία, σχέδια και γράμματα του Δαρβίνου. Αλλά τα σημειωματάρια δεν βρέθηκαν.
Χρειάστηκε μια νέα προσέγγιση, σύμφωνα τη δρ. Γκάρντνερ η οποία ήταν απρόθυμη να δεχθεί πως τα σημειωματάρια «απλά θα εμφανίζονταν». Έτσι, εκείνη και η ομάδα της εξέτασαν πλήρως τι συνέβη εκείνη τη στιγμή «και κριτικά κάναμε ένα μεγάλο βήμα πέρα από αυτό που είχε γίνει κοινή αντίληψη, ότι δηλαδή είχαν τοποθετηθεί σε λάθος σημείο».
«Απρόθυμα, αποφάσισα ότι δεν ήταν το σωστό συμπέρασμα», αναφέρει προσθέτοντας πως τα σημειωματάρια έχουν κλαπεί. Σύμφωνα με την ίδια οι διαδικασίες ασφαλείας, έχουν «αναθεωρηθεί επανειλημμένα» και «ενισχυθεί» κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. «Τώρα αν δεν βρεθεί κάτι τέτοιας σπουδαιότητας, θα απευθυνθούμε στην αστυνομία».
Η αστυνομία του Cambridgeshire έχει πλέον ενημερωθεί και η εξαφάνιση των σημειωματάριων έχει καταγραφεί στο ανάλογο μητρώο για την απώλεια πολιτιστικών αντικειμένων. Τα σημειωματάρια έχουν καταχωρηθεί και στη σχετική βάση δεδομένων της Interpol.
Τα σημειωματάρια είναι μικρά, το μέγεθός τους δεν ξεπερνάει αυτό μιας καρτ ποστάλ. Βρίσκονταν σε ένα μπλε κουτί. Η Γκάρντνερ εκτιμά ότι ακόμη ενδέχεται να βρεθούν. «Δεν θα σταματήσουμε να ψάχνουμε», αναφέρει, προσθέτοντας πως θα χρειαστούν άλλα πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί η πλήρης αναζήτηση στα υπόλοιπα ράφια και αποθήκες.
Παράλληλα, η βιβλιοθήκη ζητά βοήθεια από το κοινό. «Απευθύνω έκκληση σε πολίτες, πρώην προσωπικό, ερευνητές, και σε όποιον μπορεί να έχει πληροφορίες», λέει η δρ. Γκάρντνερ χωρίς ωστόσο να μπορεί να υποθέσει ποιος μπορεί να τα έχει στην κατοχή του.
Με πληροφορίες από BBC
