Καθώς η ώρα της κάλπης πλησιάζει στις 27 χώρες της Ένωσης, εκατομμύρια νέοι θα ψηφίσουν για πρώτη φορά σε αυτές τις Ευρωεκλογές, οι δημοσκοπήσεις όμως προβλέπουν άνοδο των κομμάτων της ακροδεξιάς.
Σε αρκετά κράτη η ηλικία ψήφου έχει μειωθεί με αποτέλεσμα ανήλικοι σε χώρες όπως η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Αυστρία, και η Μάλτα, να έχουν δικαίωμα ψήφου σε αυτές τις Ευρωεκλογές. «Είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για εμάς, γιατί μας δίνει μια φωνή που δεν είχαμε ποτέ πριν», λέει η Μαρί Βερλίντ, μια 17χρονη μαθήτρια από το Βέλγιο.
«Νομίζω ότι η Ευρώπη πρέπει να βγει μπροστά και να γίνει ισχυρότερη - δεν μπορούμε να βασιζόμαστε πάντα στο ΝΑΤΟ», είπε η φίλη της Ογκούστ Ντουσέν. Για πολλούς νέους ψηφοφόρους, αυτές οι ευρωεκλογές έχουν τεράστια σημασία εις ό,τι αφορά την ασφάλεια. Μεγάλωσαν με την πεποίθηση ότι η Ευρώπη είναι ασφαλής αλλά τα τελευταία δύο χρόνια, αυτή η πεποίθηση έχει κλονιστεί.
«Οι καθηγητές ιστορίας μου λένε ότι δεν θα εκπλαγούν αν συμβεί ένας παγκόσμιος πόλεμος στο μέλλον», είπε στο BBC η 17χρονη Λορ Σλιξ με τους φίλους της να γνέφουν καταφατικά. «Αυτό με φοβίζει πραγματικά».
Τα δεδομένα για τις ψήφους των νέων στις Ευρωεκλογές
Στις ευρωεκλογές του 2019, η συμμετοχή των νέων στην εκλογική διαδικασία ήταν ιδιαίτερα υψηλή με την ψήφο τους να πηγαίνει σε συντριπτικό ποσοστό στα πράσινα κόμματα. Εκείνη την εποχή, οι αναλυτές έκαναν λόγο για ένα «πράσινο κύμα». Σύμφωνα ωστόσο με το BBC αυτά τα πέντε χρόνια είναι μεγάλο χρονικό διάστημα που πολλά άλλαξαν στην πολιτική.
Αν οι δημοσκοπήσεις είναι σωστές, ένας πρωτοφανής αριθμός νέων ψηφοφόρων σκέφτεται να δώσει την ψήφο του σε κόμματα της δεξιάς και της άκρας δεξιάς, πολλά από τα οποία είναι ξεκάθαρα ευρωσκεπτικιστικά.
«Θέλουμε να καταργήσουμε το status quo, και γι' αυτό πολλοί από τους φίλους μου ψηφίζουν τη Δεξιά», μου λέει ο Μπενς Ζαμπό, σε μια διαμαρτυρία των αγροτών στις Βρυξέλλες καταγγέλοντας τις ευρωπαϊκές ελίτ. «Ό,τι προέρχεται από τη δεξιά δαιμονοποιείται», είπε στο BBC ένας 25χρονος από την Ουγγαρία, «αλλά εμείς μπορούμε στην πραγματικότητα να λύσουμε τα ζητήματα που προσπάθησε να λύσει η αριστερά και απέτυχε».
Τα θέματα για τα οποία ενδιαφέρονται οι νέοι Ευρωπαίοι μπορεί να ποικίλλουν από χώρα σε χώρα ωστόσο αναλυτές κάνουν λόγο για μια γενιά που διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid και τώρα αισθάνεται ανασφάλεια σε πολλαπλά μέτωπα όπως ο πόλεμος στην Ευρώπη, η κλιματική αλλαγή, η αβέβαιη αγορά εργασίας και το στεγαστικό ζήτημα.
«Δεν είμαστε εξτρεμιστές. Είμαστε απλώς θυμωμένοι», εξήγησε ο Λαζάρ Ποτρέμπικ, ένας 25χρονος από την ουγγρική μειονότητα στη Σερβία.
Αυτός αλλά και πολλοί νέοι Ευρωπαίοι αισθάνονται ότι τα πιο παραδοσιακά κόμματα δεν ακούνε τις ανησυχίες τους. «Νιώθουμε ότι οι ανάγκες μας δεν ικανοποιούνται. Οι άνθρωποι της ηλικίας μας κάνουν πολύ σημαντικά βήματα στη ζωή τους. Παίρνουμε τις πρώτες μας δουλειές, σκεφτόμαστε να κάνουμε οικογένεια... αλλά αν κοιτάξετε στην Ευρώπη, οι τιμές των ενοικίων έχουν φτάσει στα ύψη - και είναι δύσκολο να βρεις δουλειά», συμπλήρωσε.
Πολλά από τα κόμματα της άκρας δεξιάς προσελκύουν νέους ψηφοφόρους, σύμφωνα με τον Ντέιβ Σιναρντέτ, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.
«Η ριζοσπαστική δεξιά διοχετεύει τα αντικαθεστωτικά συναισθήματα», δήλωσε στο BBC. «Έχουν μια επαναστατική αύρα - ιδιαίτερα σε σχέση με την anti-woke ατζέντα - και αυτό έχει ανταπόκριση στους νέους».
Για τον ηγέτη του ισπανικού κόμματος Vox, Σαντιάγο Αμπασκάλ, τα φλέγοντα ζητήματα τις εκλογικής αναμέτρησης είναι αυτά των δικαιωμάτων των τρανς και οι αμβλώσεις.
Το μεταναστευτικό είναι ένα άλλο ζήτημα που οδηγεί τους νέους ψηφοφόρους προς τα δεξιά. Πέρυσι περίπου 380.000 άνθρωποι διέσχισαν παράνομα τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημειώνοντας τον μεγαλύτερο αριθμό που έχει καταγραφεί από το 2016.
«Η στάση της ΕΕ στο μεταναστευτικό ήταν υπερβολικά επιεικής», πιστεύει ο Τζόρτζιο, ένας 28χρονος Ιταλός. Θα ψηφίσει τους «Αδελφούς της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι, το μεγαλύτερο success story της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, που εκτιμάται ότι ενδέχεται να διπλασιάσει τον αριθμό των ευρωβουλευτών της στο νέο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο των 720 εδρών.
Η ακροδεξιά και τα social media
Οι ακροδεξιοί πολιτικοί κάνουν επίσης καλύτερη δουλειά στο να τραβούν την προσοχή της νεολαίας στο internet καθώς η στρατηγική τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ιδιαίτερα επιτυχημένη.
Το τέλειο παράδειγμα είναι ο Γάλλος πολιτικός Ζορντάν Μπαρντελά, ο 28χρονος ηγέτης του Εθνικού Συναγερμού της Λεπέν για τις ευρωεκλογές. Με 1,2 εκατ. followers στο TikTok, κάνει το κόμμα του ελκυστικό στη νεολαία της Γαλλίας. Σύμφωνα με έρευνα, το 36% των Γάλλων που είναι ηλικίας κάτω από τα 24, τον υποστηρίζει.
«Το TikTok και το Instagram προσφέρονται για το είδος των μηνυμάτων που θέλει να διαδώσει η ριζοσπαστική δεξιά», εξήγησε ο καθηγητής ο Ντέιβ Σιναρντέτ. «Απλουστευτικά, ανιστόρητα βίντεο για θέματα όπως η μετανάστευση, η ασφάλεια και το φύλο».
«Αυτά τα μηνύματα πυροδοτούν μια συναισθηματική αντίδραση και γι' αυτό ενισχύονται από τον αλγόριθμο, ειδικά στο TikTok», συμπλήρωσε ο καθηγητής. «Η ακροδεξιά επένδυσε πολύ νωρίς στα social media και τώρα, καρπώνεται τα οφέλη».
Περισσότεροι από έξι στους δέκα νέους πολίτες της Ευωπαΐκής Ένωσης δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν στις ευρωεκλογές με πολλούς να αναρωτιούνται αν το λεγόμενο «πράσινο κύμα» θα αντικατασταθεί με την μεγαλύτερη στροφή προς τα δεξιά που έχει σημειωθεί από την ίδρυση της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει ριζικά την ατζέντα της Ευρώπης σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση και η υποστήριξη της Ουκρανίας.
Με πληροφορίες από BBC
