Ο χαρακτηρισμός των έργων αυτής της έκθεσης ως «τοπία» είναι ταυτόχρονα εύστοχος και παραπλανητικός. Οι επτά πίνακες περιλαμβάνουν μορφές που συναντώνται στη φύση, όπως σύννεφα, δέντρα ή ακτίνες φωτός, και παραπέμπουν σε φυσικά φαινόμενα, όπως το λυκόφως, η ομίχλη ή οι ηφαιστειακές εκρήξεις. Ωστόσο, ο όρος «τοπία» δεν αποδίδει πλήρως την ουσία τους, καθώς οι πίνακες αυτοί δεν διαθέτουν σαφή χωρικό προσανατολισμό, ούτε απεικονίζουν κάποιο συγκεκριμένο μέρος που θα μπορούσε κανείς να επισκεφθεί. Αντίθετα, δημιουργούν τον δικό τους, αυτόνομο χώρο, όπου το χρώμα και το φως πρωταγωνιστούν.

 

Οι τίτλοι των έργων – όπως Volcano Love, Murky Sunset και The Cave – λειτουργούν περισσότερο ως ανοιχτές προτάσεις και τρόποι θέασης, παρά ως ακριβείς περιγραφές ή επεξηγήσεις. Μέσω μιας αφαιρετικής προσέγγισης, ο καλλιτέχνης αναγνωρίζει ότι κάθε περιγραφή αφήνει κάτι ανείπωτο και επιλέγει να αποφύγει την ακρίβεια, διατηρώντας μια αμφίσημη σχέση με τη γλώσσα.

 

Την προηγούμενη δεκαετία, ο Παπαδόπουλος δημιούργησε μια σειρά έργων, τα λεγόμενα text paintings, στα οποία χρησιμοποιεί λέξεις και φράσεις εμπνευσμένες από την καθημερινότητα. Το κείμενο εφαρμόζεται στον καμβά με τόσο πυκνό τρόπο που χάνει τη σημασία του ως γλωσσικό μήνυμα – το ζητούμενο είναι η οπτική του επίδραση. Στη τρέχουσα σειρά έργων, η γλώσσα έχει σχεδόν σιγήσει. Αντί για λέξεις, υπάρχουν σκαριφήματα και σύμβολα που μοιάζουν με γράμματα ή σημάδια. Ωστόσο, πιο σημαντική είναι η ίδια η «γραφή» της χειρονομίας – οι τελείες, οι σπειροειδείς κινήσεις και οι άλλες μορφές στίξης που διαμορφώνονται μέσω του χρώματος.

 

Αν και οι πίνακες συνολικά δίνουν την εντύπωση ενός μάλλον σκοτεινού συνόλου, καθένας από αυτούς ξεκινά από το φως, με την εφαρμογή μιας ζωντανής και «ηχηρής» στρώσης χρώματος – κίτρινου, κόκκινου ή πράσινου. Σταδιακά, πιο σκούρες στρώσεις – μπλε και βιολετί, αλλά ποτέ καθαρό μαύρο – έρχονται να επικαλύψουν ή να σιγήσουν τα φωτεινά χρώματα που βρίσκονται από κάτω.

 

Έτσι δημιουργείται ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς, αλλά και εναλλαγές ανάμεσα σε προσεκτικά δουλεμένες και πιο χαλαρές, ασαφείς περιοχές. Αυτές οι διακυμάνσεις προσδίδουν στα έργα μια αίσθηση ρευστότητας και αέρα. Το φως διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο και λειτουργεί, όπως στο θέατρο, ως εργαλείο που καθοδηγεί την προσοχή, αναδεικνύοντας τα σημεία όπου εκτυλίσσεται η «δράση». Ο καλλιτέχνης γίνεται ο σκηνοθέτης του φωτός, ρυθμίζοντας και προσαρμόζοντας τη θερμοκρασία των έργων του.

 

Κατά τη δημιουργία αυτών των έργων, ο Παπαδόπουλος εμπνεύστηκε από τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, που ενσωματώνουν το δράμα της ζωής, συνδυάζοντας την απόγνωση με μια ελαφρότητα και μια δόση παραδοξότητας. Αυτή η ισορροπία είναι που τις καθιστά διαχρονικές. Αντίστοιχα, στις ζωγραφικές του επιρροές, εμπνέεται από διαφορετικές εποχές και ρεύματα. Σαρωτικές χειρονομίες θυμίζουν τους αφηρημένους εξπρεσιονιστές, ενώ, λιγότερο προφανώς, ανιχνεύεται μια εκτίμηση προς τη ζωγραφική του ύστερου μπαρόκ και του ροκοκό, όπου η υπερφόρτωση της οπτικής πληροφορίας συνυπάρχει με μια αίσθηση ελαφρότητας στο φόντο. Η ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις αντιθέσεις καθορίζει αν ένας πίνακας μοιάζει σωστός ή αληθινός. Ίσως, τελικά, ο πυρήνας αυτών των έργων δεν είναι ούτε μια συγκεκριμένη διάθεση ούτε η αναπαράσταση ενός τοπίου, αλλά η δημιουργία μιας ζωντανής, δυναμικής ισορροπίας.                  

Jurriaan Benschop

 

Ο Πάνος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1975 στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται. Είναι συνιδρυτής του Dadada Academy, μιας εικαστικής κολεκτίβας με βάση τη Βιέννη. Σπούδασε στο Σχολή Καλών Τεχνών της Βιέννης (Prof. Marcus Prachensky), όπου του απονεμήθηκε το βραβείο «Meisterschülerpreis» της Ακαδημίας. Στις ατομικές του εκθέσεις συμπεριλαμβάνονται οι: “Soft teeth hard gaze”, Gallerie Zeller Van Almsick, Βιέννη (2023); “Purple Rain”, Γκαλερί Ελένη Κορωναίου, Αθήνα (2023); “Liebes Δrama”, Büro Weltausstellung, Βιέννη (2022); “26:53 a.m.”, Γκαλερί Ελένη Κορωναίου, Αθήνα (2019); “Drawing yourself into corners”, Martinetz Gallery, Κολωνία (2018); “Painting yourself into corners”, Irene Laub Gallery, Βρυξέλλες (2018).

 

Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις όπως: The Condition of (Im)-Possibility: The Invaders”, Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, Αθήνα (2024); “Fragile Geometries”, La Maison du Tibet, Παρίσι (2022); “PTSD”, AMP, Αθήνα, “Five on Paper”, Γκαλερί Ελένη Κορωναίου, Αθήνα (2021); “5 Artists”, Γκαλερί Ελένη Κορωναίου, Αθήνα (2020); “Landlord Colors: On Art, Economy, and Materiality”, Cranbrook Museum, Ντετρόϊτ, USA, “Achrome”, Irene Laub Gallery, Βρυξέλλες, “WE NEVER THOUGHT ABOUT DOCUMENTATION”, Martinetz Gallery, Κολωνία (2019); “Gold und Liebe”, Haus N, Αθήνα (2018); "moi non-moi", Wiener Art Foundation, Αθήνα (2017); Galerie Kunstbüro, Βιέννη (2016); Galerie Crone, Βερολίνο (2015); 4η Μπιενάλε της Αθήνας (2013); Family Business Gallery, Νέα Υόρκη (2013); Palais de Tokyo, Παρίσι (2012). Το 2015 συμμετείχε στο πρόγραμμα φιλοξενίας Hooper Projects, στο Λος Άντζελες.