Χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου εδώ και πολύ – πολύ καιρό που κυλούσε αργά και βασανιστικά για τους οπαδούς της ομάδας, υπήρξε η αποχώρηση / απόλυση του Ζοζέ Μουρίνιο από την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που θα του καταβάλλει ως αποζημίωση ποσό «όχι μεγαλύτερο των 15 εκατομμυρίων λιρών» σύμφωνα με τη γλαφυρή διατύπωση της ανακοίνωσης.
Πάντα ήταν εξίσου (αν όχι περισσότερο) διάσημος για τις εξωαγωνιστικές και συχνά εξωφρενικές παραστάσεις του εντός και εκτός γηπέδου όσο και για τις (αδιαμφισβήτητες, μέχρι και πρόσφατα τουλάχιστον) ικανότητες του να κερδίζει αποτελέσματα και μεγάλους τίτλους, τα δυόμιση τελευταία χρόνια όμως στο Μάντσεστερ έμοιαζε όλο και πιο έντονα με κακομαθημένο προέφηβο που επιπλέον πάσχει από σύνδρομο διάσπασης προσοχής και κατοικεί όλο και περισσότερο στο μυαλό του (ή στον πρωκτό του, σύμφωνα με την σχετική έκφραση) και στις εμμονές του, που χρήζουν ψυχιατρικής εποπτείας.
Ξινός, εριστικός, μικροπρεπής συχνά, μεθοδικός προβοκάτορας, αθεράπευτα αντιδραστικός, δήθεν στεγνός πραγματιστής, επιτελεστικά ημιπαράφρων, ερωτευμένος με τη μίρλα και τον αδιάκριτο σαρκασμό, υπερήφανα ματαιόδοξος και εγωπαθής, με μόνιμα καρφωμένο στην έκφραση ένα μειδίαμα ειρωνείας και αφ' υψηλού συγκατάβασης.
Ξινός, εριστικός, μικροπρεπής συχνά, μεθοδικός προβοκάτορας, αθεράπευτα αντιδραστικός, δήθεν στεγνός πραγματιστής, επιτελεστικά ημιπαράφρων, ερωτευμένος με τη μίρλα και τον αδιάκριτο σαρκασμό, υπερήφανα ματαιόδοξος και εγωπαθής, εμμονικός στους ετεροπροσδιορισμούς του (ιδίως με την Μπαρτσελόνα και τον Γκουαρντιόλα), σταθερά αμφιλεγόμενος, με μόνιμα καρφωμένο στην έκφραση ένα μειδίαμα ειρωνείας και αφ' υψηλού συγκατάβασης.
Δεν κέρδισε βεβαίως την αγάπη του κοινού με τέτοια χαρακτηριστικά ο Πορτογάλος τεχνικός, ήταν όμως αδύνατον να μη του αναγνωρίσεις τον κάματο μιας τόσο πολυσύνθετης και διαρκούς performance. Τουλάχιστον, με τον Μουρίνιο σταθερό παράγοντα στην ελίτ του σύγχρονου ποδοσφαίρου κατά τον 21ο αιώνα, δεν κινδύνευες να πλήξεις ποτέ.
Πάει κι αυτό όμως. Η πορεία του στη Γιουνάιτεντ υπήρξε ένα κουραστικό ρεσιτάλ μιζέριας, άστοχης γκρίνιας, παιδαριωδών και παράξενων ξεσπασμάτων, κραυγών απόγνωσης, εκκλήσεων για βοήθεια, αφόρητου θεατρινισμού. Ώρες- ώρες, παρακολουθώντας τις αντιδράσεις του, σου ερχόταν να του απευθυνθείς με τον τρόπο που μόνο οι γκέι άντρες επιτρέπεται να αναφέρονται σε άλλους (γκέι και στρέιτ) άντρες: «Άσε μας μωρή μουρλοκακομοίρα με τις κόνξες και τις υπεκφυγές σου, γκώσαμε πια!».
Ο Ζοζέ Μουρίνιο ψοφάει επίσης για μελόδραμα (άλλο ένα στοιχείο που τον έκανε διαστροφικά γοητευτικό κατά καιρούς), κι αυτό σημαίνει ότι το timing της απόλυσης θα του επιτρέψει να θυμηθεί και να αφηγηθεί για πολλοστή φορά εκείνη τη μέρα που ήταν «εννιά – δέκα χρόνων παιδάκι» και κατά τη διάρκεια του οικογενειακού τραπεζιού ανήμερα τα Χριστούγεννα χτύπησε το τηλέφωνο και από την άλλη γραμμή ανακοινώθηκε στον πατέρα του ότι απολύεται από προπονητής από την ομάδα της Ρίο Άβε στην Πορτογαλία.
Στην πραγματικότητα, αυτό συνέβη το 1984, που σημαίνει ότι ο Ζοζέ ήταν ήδη 21 χρονών μαντράχαλος, αλλά ποτέ ο Μουρίνιο (μάστορας επίσης στο χτίσιμο της προσωπικής του μυθολογίας) δεν άφησε την πεζή αλήθεια να μπει στη μέση μιας ωραίας παραβολής.
Μπορεί πάντως να επικαλεστεί το εντροπικό αξίωμα του Μπέλα Γκούτμαν, του μεγάλου Μαγυάρου προπονητή της ένδοξης ουγγρικής σχολής των μέσων του 20ου αιώνα, ο οποίος είχε πει χαρακτηριστικά κάποτε: «Η τρίτη σεζόν στην ίδια ομάδα είναι μοιραία».
Έχει πει τόσα πολλά (μέχρι και Χέγκελ τσιτάρισε πρόσφατα) και έχει κάνει άλλα τόσα ο Μουρίνιο που χρειάζονται τόμοι ολόκληροι (υπάρχουν ήδη καμιά δεκαριά βιογραφίες, εγκεκριμένες και μη από τον ίδιο) για να ανθολογηθεί το έργο του, όχι ως προπονητή, αλλά ως πνεύμα αντίδρασης. Υπήρξε όμως κάποτε, πρόσφατα σχετικά, μια εποχή που ήταν κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενος ως αντίβαρο στο ισοπεδωτικό «τίκι-τάκα» στυλ παιχνιδιού της Μπαρτσελόνα με τις αμέτρητες πάσες και την αφόρητη κατοχή της μπάλας.
«Ο κόσμος μιλά για το στυλ και τη φαντασία στο παιχνίδι, αλλά τι εννοούμε μ' αυτές τις έννοιες ακριβώς;», αναρωτιόταν (μόνος του) πριν από μερικά χρόνια. «Καμιά φορά ρωτάω τον εαυτό μου τι θα γίνει στο μέλλον, κι εκείνος μου απαντά ότι ίσως το μέλλον του ποδοσφαίρου είναι ένας πανέμορφος καταπράσινος χλοοτάπητας χωρίς τέρματα, όπου η ομάδα με την περισσότερη κατοχή της μπάλας, κερδίζει το παιχνίδι. Όταν ακούω ανθρώπους να μιλάνε για στυλ και φαντασία είναι σα να λένε ότι πρέπει να καταργήσουμε τα τέρματα και να περιφέρουμε την μπάλα σ' ένα ωραίο, μεγάλο λιβάδι...».
σχόλια