Όταν οι μαθητές της Ιρίνα Τζεν, στη δυτική Ρωσία, ρώτησαν γιατί δεν μπορούσαν να μετάσχουν σε αθλητική διοργάνωση, η 55χρονη εκπαιδευτικός ξέσπασε κατά του πολέμου στην Ουκρανία.
«Όσο η Ρωσία δεν συμπεριφέρεται πολιτισμένα, αυτό θα συνεχιστεί για πάντα», είπε οργισμένη, προσθέτοντας ότι η ίδια ήταν υπέρ του αποκλεισμού από την αθλητική διοργάνωση. Η Ρωσία «ήθελε να φτάσει στο Κίεβο, να ανατρέψει τον Ζελένσκι και την κυβέρνηση. Αυτή είναι μια κυρίαρχη χώρα, υπάρχει εκεί μια κυρίαρχη κυβέρνηση», συνέχισε.
Αυτό που δεν ήξερε ήταν πως μαθητές της κατέγραφαν αυτό το ξέσπασμα και ότι ένα αντίγραφο θα έφτανε στις αρχές, που ξεκίνησαν έρευνα σε βάρος της στις 30 Μαρτίου, με βάση τον νέο νόμο που απαγορεύει τη διάδοση «ψευδών πληροφοριών» για τον στρατό.
Η Τζεν είναι μία από τους τουλάχιστον τέσσερις εκπαιδευτικούς που το τελευταίο διάστημα έχουν καταδώσει στις αρχές μαθητές ή γονείς, για την αντιπολεμική ρητορική τους. Μέχρι τη στιγμή που αναγκάστηκε να παραιτηθεί αυτό τον μήνα, λόγω των πιέσεων, δίδασκε αγγλικά σε μαθητές γυμνασίου στην πόλη Πένζα σύμφωνα με τον Πάβελ Τσίκοφ, επικεφαλής ένωσης δικηγόρων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που εκπροσωπεί την εκπαιδευτικό.
Η απάντηση στις ερωτήσεις των παιδιών για το γιατί δεν μπορούσαν να μετάσχουν στην αθλητική διοργάνωση ήταν «συναισθηματικά φορτισμένη», δήλωσε ο Τσίκοφ. «Κάποιος κατέγραψε αυτή τη συζήτηση και την ανέφερε στην αστυνομία», συμπλήρωσε.
Ένα αντίγραφο της ηχογράφησης γρήγορα κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο. Η εκπαιδευτικός ακούγεται να διαφωνεί με τους μαθητές της. Ένα κορίτσι φαίνεται να διαφωνεί με την κριτική της καθηγήτριας, λέγοντας «δεν ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες».
«Ακριβώς, δεν ξέρετε τίποτα. Δεν ξέρετε τίποτα απολύτως», της απαντά η Τζεν. «Κοιτάζω 100, 200 διαφορετικές ανεξάρτητες πηγές… έχουμε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Κάθε διαφωνία θεωρείται έγκλημα σκέψης. Είμαστε μια χώρα κάθαρμα. Είμαστε Νότια Κορέα. Δεν μας δέχονται πουθενά τώρα», συμπληρώνει.
Έρευνα και για 17χρονο
Πληροφοριοδότες στη Ρωσία έχουν καταδώσει στις αρχές διάφορους επικριτές του πολέμου, μεταξύ άλλων έναν διάκονο εκκλησίας που εξέφρασε τις απόψεις του σε πιστούς και συναδέλφους, σύμφωνα με ρωσικό δημοσίευμα.
Ένας 17χρονος στο Νοβοσιμπίρσκ είναι αντικείμενο έρευνας για δημοσίευμα σχετικά με τον πόλεμο που έστειλε σε chat group στο Telegram, σύμφωνα με τον δικηγόρο του, Στάνισλαβ Σελέζνεφ. Είναι πιθανό οι αρχές να παρακολουθούσαν την ομάδα ή να «κάρφωσε» τον 17χρονο ένα από τα 400 άτομα σε αυτή, συμπλήρωσε ο δικηγόρος.
Στο στόχαστρο έχουν μπει και άλλοι εκπαιδευτικοί, ανάμεσά τους λέκτορας πανεπιστημίου στο Άμουρ, στη Σιβηρία. Στη συγκεκριμένη επιβλήθηκε πρόστιμο γιατί διέδιδε στους φοιτητές της «ψευδείς πληροφορίες» για τις ενέργειες του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, σύμφωνα με τοπικό δικαστήριο.
Στη νήσο Σαχαλίνη, άλλη καθηγήτρια αγγλικών ηχογραφήθηκε κρυφά από μαθητή τον προηγούμενο μήνα. Απολύθηκε και της επιβλήθηκε πρόστιμο 30.000 ρουβλιών (περίπου 375 δολάρια), επειδή δικαστήριο έκρινε ότι δυσφήμησε τα ρωσικά στρατεύματα.
Η Μαρίνα Ντουμπρόβα, όπως είπε σε συνέντευξη, είπε κατά τη διάρκεια συζήτησης μετά το μάθημα ότι ο πόλεμος είναι λάθος. Η ηχογράφηση κατέληξε στην αστυνομία- πιθανότατα μέσω των γονιών του μαθητή σύμφωνα με την ίδια, αν και δεν ήταν σίγουρη για αυτό.
«Το πρωί της Δευτέρας, με υποδέχθηκαν στο σχολείο με τις λέξεις “η αστυνομία είναι εδώ για σένα”», δήλωσε. «Η δίκη έγινε την ίδια ημέρα. Εξήγησα τη θέση μου ότι ο πρόεδρος της χώρας μας είναι απλά ένας άνθρωπος και- όπως όλοι οι άλλοι- μπορεί να κάνει λάθη. Και πιστεύω ότι αυτή η απόφαση είναι λανθασμένη», συνέχισε.
«Μου είπαν ότι ως εκπαιδευτικός δεν μπορώ να λέω τέτοια πράγματα σε μαθητές, αλλά διαφωνώ. Η διδασκαλία είναι ανθρωπιστικό επάγγελμα, πάνω και πρώτα από όλα είναι να μαθαίνεις τους ανθρώπους να ακούνε διαφορετικές απόψεις, να διαμορφώνουν αντιλήψεις βασισμένες σε διαφορετικές απόψεις. Είναι αλήθεια κακό αυτό;», αναρωτήθηκε.
Οι «προδότες»
Τον προηγούμενο μήνα σε διάγγελμά του ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξήρε τους Ρώσους για την ικανότητά τους να εντοπίζουν «απατεώνες και προδότες». «Είμαι πεπεισμένος ότι αυτή η φυσική και απαραίτητη αυτοκάθαρση της κοινωνίας μόνο θα ενδυναμώσει τη χώρα μας», έλεγε στις 16 Μαρτίου.
Τις τελευταίες εβδομάδες μια λίστα «προδοτών και εχθρών» έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο, από την Επιτροπή για την Προστασία Εθνικών Συμφερόντων, μια οργάνωση που υποστηρίζει ότι καθήκον της είναι να αποκαλύψει δημόσια πρόσωπα που υποστηρίζουν τις «αντιρωσικές» κυρώσεις και την πολιτική πίεση.
Η τοπική κυβέρνηση του Καλίνιγκραντ έστειλε μηνύματα σε κατοίκους, καλώντας τους να αναφέρουν «προβοκάτορες και απατεώνες», οι οποίοι υπονομεύουν την «ειδική επιχείρηση στην Ουκρανία», σύμφωνα με την Novaya Gazeta. Και πολλοί ακτιβιστές, δημοσιογράφοι και πολιτικοί της αντιπολίτευσης έχουν βρει τη λέξη «προδότης» γραμμένη στην πόρτα του σπιτιού τους.
«Έπειτα από μία σχετικά σημαντική περίοδο ελευθερίας… ο φόβος επέστρεψε στη ρωσική κοινωνία και οι πληροφοριοδότες έχουν γίνει πιο δραστήριοι ενάντια σε εκείνους που εκφράζουν διαφωνία με τις αρχές», δήλωσε ο Νικίτα Πετρόφ, ιστορικός της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Memorial, η οποία διαλύθηκε με δικαστική απόφαση τον Δεκέμβριο.
Οι περιπτώσεις παιδιών που «καρφώνουν» εκπαιδευτικούς θυμίζουν την ιστορία του Πάβλικ Μορόζοφ ο οποίος, σύμφωνα με τον θρύλο, πρόδωσε τον πατέρα του και στον κατέδωσε στις αρχές, για αντι-σοβιετική δραστηριότητα. Γενιές παιδιών στη Σοβιετική Ένωση ενθαρρύνονταν να γίνουν σαν τον Πάβλικ, δείχνοντας αφοσίωση στο κράτος, πάνω από οτιδήποτε άλλο.
Η ρωσική προπαγάνδα σήμερα δίνει έμφαση σε ανάλογα μοτίβα. «Το να είσαι άνθρωπος, να είσαι καλός πολίτης, να είσαι ηθικός, σημαίνει να ταυτίζεσαι με το κράτος και ιδιαίτερα με τη ρητορική του κράτους. Αυτό ισχύει ειδικά όταν πρόκειται για νέους, τους οποίους το Κρεμλίνο ελπίζει να μετατρέψει σε υπάκουους πολίτες», επισήμανε ο Ίαν Γκάρνερ, ιστορικός επί της ρωσικής προπαγάνδας.
Τις πρώτες εβδομάδες μετά την εισβολή, τα ρωσικά ΜΜΕ πλημμύρισαν με φωτογραφίες μαθητών που παρακολουθούσαν ειδικά πατριωτικά μαθήματα, ή πόζαραν σχηματίζοντας το γράμμα Ζ, που έχει γίνει σύμβολο υποστήριξης του πολέμου στην Ουκρανία. Στις αρχές Μαρτίου ο υπουργός Παιδείας, Σεργκέι Κράβτσοφ, δήλωσε ότι πάνω από 5 εκατομμύρια παιδιά σε όλη τη Ρωσία είχαν παρακολουθήσει το μάθημα «Υπερασπιστές της ειρήνης», που προωθεί πολλά από τα επιχειρήματα του Κρεμλίνου για την εισβολή στην Ουκρανία.
Με πληροφορίες από Washington Post
