Η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η οικονομία και η κλιματική αλλαγή ήταν ανάμεσα στα θέματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο, στη συζήτηση των ευρωβουλευτών με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην ετήσια συζήτηση στην ευρωβουλή για την κατάσταση της ΕΕ.
Το παρών στη συζήτηση έδωσε η Πρώτη Κυρία της Ουκρανίας, η Ολένα Ζελένσκα. «Είναι ιδιαίτερη τιμή να έχουμε μαζί μας την Ολένα Ζελένσκα αυτή τη σημαντική ημέρα», επεσήμανε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, κηρύσσοντας την έναρξη της συζήτησης.
«Βρισκόμαστε εδώ σήμερα σε ένα ανησυχητικό σκηνικό, με την παράνομη και αδικαιολόγητη εισβολή σε ένα κυρίαρχο κράτος, την Ουκρανία, με υψηλό πληθωρισμό, με αυξήσεις των τιμών ενέργειας, με την κλιματική καταστροφή, με αυξημένη επισιτιστική ανασφάλεια και αύξηση του κόστους διαβίωσης. Σήμερα, το μήνυμά μας πρέπει να είναι ότι η Ευρώπη θα τα καταφέρει», συμπλήρωσε.
🇪🇺🇺🇦 @ZelenskaUA, we are with you and with the people of Ukraine.#SOTEU pic.twitter.com/rVlz53fddn
— Roberta Metsola (@EP_President) September 14, 2022
«Ο Πούτιν θα αποτύχει και η Ευρώπη θα νικήσει», υπογράμμισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφερόμενη στον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας «ήρθαν για να μείνουν», επεσήμανε η πρόεδρος της Κομισιόν και ανακοίνωσε τη διάθεση 100 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων ουκρανικών σχολείων, καθώς και για την ένταξη της χώρας στην ελεύθερη ζώνη περιαγωγής της ΕΕ και στην ενιαία αγορά.
Αναφορικά με την ενεργειακή κρίση, η Κομισιόν θα προτείνει μέτρα προκειμένου τα κράτη- μέλη να μειώσουν την κατανάλωση. Επίσης, θα προτείνει να μπει πλαφόν στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλό κόστος, ώστε να αντληθούν περισσότερα από 140 δισ. ευρώ για να μετριαστεί το βάρος για τους πολίτες. Επίσης, η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και κατέστησε σαφές ότι ο Ρώσος πρόεδρος φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την τρέχουσα ενεργειακή κρίση και την αύξηση των τιμών.
Russia keeps on manipulating our energy market.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 14, 2022
We are helping cushion the blow of high energy prices on consumers and businesses.
Looking forward, we will reform our electricity market so consumers benefit from the low cost of renewables.#SOTEU pic.twitter.com/jaI7YMQ9bv
Άλλα θέματα που έθιξε η πρόεδρος της Κομισιόν είναι η καταπολέμηση των ξένων παρεμβάσεων για την προστασία των δημοκρατιών, η στενότερη συνεργασία με χώρες όπως η Χιλή, το Μεξικό, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία και η Ινδία, καθώς και προτάσεις για ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας, έναν ευρωπαϊκό νόμο για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, μια Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου και μια δέσμη μέτρων αρωγής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Οι παρεμβάσεις των ηγετών των πολιτικών ομάδων
Ο Μάνφρεντ Βέμπερτ του ΕΛΚ απηύθυνε έκκληση για έναν «χειμώνα αλληλεγγύης». «Μπορούμε να κερδίσουμε τον Πούτιν και να χαμηλώσουμε το κόστος των λογαριασμών ρεύματος», τόνισε.
Όσον αφορά τις νέες προτάσεις για την ενέργεια, εξέφρασε τη λύπη του για τον μειωμένο ρόλο του κοινοβουλίου και την έλλειψη ηγεσίας από τη μεριά του Συμβουλίου. Ζήτησε επίσης να επιβληθεί μορατόριουμ στη νέα νομοθεσία προκειμένου να αποφευχθεί πρόσθετη επιβάρυνση για τους γεωργούς και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Δεν καταβάλλεται καμία προσπάθεια για τον συντονισμό των αμυντικών δραστηριοτήτων της ΕΕ», επεσήμανε ακόμη και κάλεσε την Επιτροπή «να δρομολογήσει, πριν από τον Δεκέμβριο, σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή άμυνα».
We need a winter of solidarity, to support Ukraine & our citizens. Millions of people have lost their home, their future, their livelihoods. It's the brutal reality of Putin’s war. At the same time in our countries, businesses are closing because of the high energy prices. #SOTEU pic.twitter.com/tORUdmmxhw
— Manfred Weber (@ManfredWeber) September 14, 2022
Η δέσμευση της ΕΕ για την ελευθερία και την ακεραιότητα της Ουκρανίας πρέπει να είναι σταθερή, αλλά πέρα από το να πανηγυρίζουμε για τις νίκες, οφείλουμε να στηρίξουμε και όσους υποφέρουν από τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του πολέμου, δήλωσε η Ιράτσε Γκαρσία των Σοσιαλιστών.
«Εάν δεν το κάνουμε, θα ενισχύσουμε τον λαϊκισμό», προειδοποίησε. Ακόμη, εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις προτάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της ενέργειας, ιδίως για τη χρήση των απροσδόκητων κερδών που αποκομίζουν οι επιχειρήσεις ενέργειας, διότι «δεν είναι αποδεκτό να γίνουν κάποιοι εκατομμυριούχοι πατώντας στον πόνο των οικογενειών».
Ο Στεφάν Σεζουρνέ του Renew δήλωσε ότι ο αγώνας της Ουκρανίας είναι «για τις αξίες της Ευρώπης, είναι δικός μας αγώνας, αγώνας για το κράτος δικαίου εναντίον του δικαίου του ισχυρότερου». Εξέφρασε τη στήριξή του στα μέτρα μείωσης των τιμών της ενέργειας και ζήτησε να ελαττωθούν «όλες οι εξαρτήσεις μας [από τρίτες χώρες] για τα τρόφιμα, τις πρώτες ύλες, την υγεία, τις ψηφιακές και αμυντικές υποδομές».
«Πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία και μάλιστα να κλιμακώσουμε τις προσπάθειες αυτές», τόνισε η Σκα Κέλερ των Πρασίνων. Ωστόσο, η αλληλεγγύη εντός της ΕΕ πρέπει επίσης να αυξηθεί, δήλωσε, υπογραμμίζοντας ακόμη ότι πρέπει να διασφαλιστεί πως το κόστος αυτής της περιόδου θα βαρύνει όσους μπορούν να το σηκώσουν.
«Τελικά, ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστεί αυτή η κρίση είναι να χρησιμοποιηθεί λιγότερη ενέργεια συνολικά και περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές», υπογράμμισε. Τέλος, κάλεσε την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι «δεν θα καταβάλλονται χρήματα στην Πολωνία και την Ουγγαρία εάν δεν επιστρέψουν στην πορεία του κράτους δικαίου».
Ο Μάρκο Ζάνι του ID εκτίμησε ότι τα προτεινόμενα μέτρα «δεν φτάνουν καν κοντά στο να προσφέρουν απτή βοήθεια σε όσους υποφέρουν σήμερα». «Το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου, το μόνο μέτρο που θα βοηθήσει με κάποιον τρόπο τους πολίτες και τις επιχειρήσεις (...), εξακολουθεί να βρίσκεται υπό συζήτηση», συμπλήρωσε.
Παρότρυνε την Επιτροπή να καταλάβει ότι «ο κόσμος έχει αλλάξει από το 2019» και ότι ορισμένες πολιτικές δεν είναι πλέον βιώσιμες, καθώς δεν έχουν συμβάλει ούτε στην προστασία του κλίματος, ούτε στην επίτευξη βιομηχανικής και κοινωνικοοικονομικής μετάβασης.
Ο Ραφαέλο Σίτο των Συντηρητικών ζήτησε να συνεχιστεί η ενίσχυση του ΝΑΤΟ και να διατηρηθούν οι κυρώσεις, οι οποίες αποτελούν το μόνο αποτελεσματικό μέσο αντίδρασης της ΕΕ. Ωστόσο, τόνισε την ανάγκη «εξασφάλισης πραγματικής ενότητας» στην ΕΕ, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει «δύο μεγάλα ζητήματα: της ενέργειας και της στήριξης των οικογενειών και των επιχειρήσεων». Χρειάζονται σαφείς απαντήσεις σχετικά με την «ανώτατη τιμή του φυσικού αερίου και την αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου και ενέργειας», υπογράμμισε.
Η Μανόν Ομπρί της Αριστεράς τόνισε ότι οι πολίτες δεν μπορούν πλέον να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους. Αν και οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι, παρότι οι τιμές αυξάνονται με τον πληθωρισμό και το ενεργειακό κόστος, τα μερίσματα αυξάνονται και οι δισεκατομμυριούχοι χρησιμοποιούν τα ιδιωτικά τους τζετ, υπογράμμισε. Τέλος, εξέφρασε την ικανοποίησή της για τον εξαγγελθέντα φόρο επί των πλεοναζόντων κερδών για τις εταιρείες ενέργειας. Σημείωσε ότι η πολιτική της ομάδα ήταν πάντα η μόνη που ζητούσε τέτοιο φόρο, ο οποίος πρέπει να καταβληθεί από όλες τις επιχειρήσεις που επωφελούνται από τις τρέχουσες κρίσεις.