"Πάντα ήθελα να αλλάξω τον κόσμο", δήλωσε η Carmen Callil στο Hay Festival αυτό το καλοκαίρι, εξηγώντας γιατί ίδρυσε τον φεμινιστικό εκδοτικό οίκο Virago Press. "Απλώς δεν πίστευα ότι ήταν αρκετά καλό". Η ντόμπρα Αυστραλή υπήρξε πρωτοπόρος κατά την είσοδό της στον στεγανό κόσμο των βρετανικών εκδόσεων τη δεκαετία του 1960. Υπερασπιζόμενη την παράδοση σπουδαίων γυναικών συγγραφέων, η Virago άλλαξε πράγματι τις συνήθειες και τις προτιμήσεις πολλών γενεών αναγνωστών.
Στους συγγραφείς που εκτιμούσε -ανάμεσά τους η Ανίτα Μπρούκνερ, η μεγάλη της φίλη Άντζελα Κάρτερ, η Τόνι Μόρισον και η Άιρις Μέρντοχ- ήταν παθιασμένα πιστή- στους συναδέλφους και τους κριτικούς μπορούσε να είναι καυστική, μαχητική και επιθετική. Αλλά, όπως εκμυστηρεύτηκε το 2020, "μερικές φορές πρέπει να είσαι δυσάρεστος αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο".
Η Κάλιλ γεννήθηκε στη Μελβούρνη της Αυστραλίας το 1938, το τρίτο από τέσσερα αδέλφια. Ο βιβλιόφιλος πατέρας της - δικηγόρος και καθηγητής γαλλικών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης - πέθανε όταν ήταν εννέα ετών, "το πρώτο τραύμα" της παιδικής της ηλικίας. "Σημαδεύτηκε" από την εκπαίδευσή της στο σχολείο του μοναστηριού Star of the Sea, ένα μέρος "αυστηρών κανόνων, λογοκρισίας και σιωπής".
Το 1960 έφθασε στην Αγγλία, με μια ομάδα Αυστραλών μεταναστών που περιελάμβανε τους Germaine Greer, Robert Hughes, Barry Humphries και Clive James. Έφεραν νέο πνευματικό σφρίγος σε μια χώρα που εξακολουθούσε να είναι καταπονημένη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Callil εργάστηκε στη διαφήμιση βιβλίων - "παραδοσιακή γυναικεία δουλειά στις εκδόσεις", όπως εξήγησε, αν και όξυνε την ευφυΐα της για το μάρκετινγκ- και περνούσε τα βράδια στην παμπ John Snow στην Carnaby Street.
Στην παμπ της ήρθε η ιδέα για έναν νέο εκδοτικό οίκο, ο οποίος θα ήταν "ο πρώτος εκδοτικός οίκος για το 52% του πληθυσμού - τις γυναίκες". Θα χρηματοδοτούνταν από "2.000 λίρες σε ένα κουτί παπουτσιών", μια κληρονομιά που η Callil είπε ότι έλαβε μέσω των μετοχών του εκλιπόντος πατέρα της στην Tripoli Electricity Company, και πήρε σάρκα και οστά το 1972, όταν ένωσε τις δυνάμεις της με τη Rosie Boycott και τη Marsha Rowe για να ιδρύσουν την Spare Rib Books. Ένα χρόνο αργότερα έγινε η Virago Press. "Ασέβεια και ηρωισμός, αυτό θέλαμε", δήλωσε η Callil για το όνομα. Στην Callil προστέθηκαν η Ursula Owen και η Harriet Spicer, μια τρομερή τριάδα που έχτισε την εταιρεία από ένα γραφείο του τέταρτου ορόφου στο Soho.
Από την αρχή, η Callil επέμενε ότι έπρεπε να βγάζει χρήματα, πράγμα όχι αυτονόητο στην εποχή των ριζοσπαστικών φεμινιστικών συνεταιρισμών. Η δημιουργία της Virago Modern Classics το 1978 δημιούργησε μια σειρά από μπεστ σέλερ, των οποίων οι κομψές σκουροπράσινες ράχες έκρυβαν την εικονοκλαστική τους πρόθεση: να ταρακουνήσουν τον λογοτεχνικό κανόνα και να αποκαταστήσουν τη φήμη ξεχασμένων γυναικών συγγραφέων. Ανάμεσά τους ήταν η Antonia White (το Frost in May ήταν το πρώτο βιβλίο της σειράς), η Vera Brittain, η Stevie Smith και η Rosamond Lehmann. "Συναντώ συνεχώς ανθρώπους που με ευχαριστούν για τους κλασικούς μου συγγραφείς", δήλωσε η Callil στους FT. "Τους έμαθα ότι είχαμε τη δική μας κουλτούρα, οι γυναίκες".
Τα απομνημονεύματα των πρώην συναδέλφων της Callil στη Virago δίνουν μια λιγότερο ρόδινη εικόνα της ζωής στον εκδοτικό οίκο- ο Owen έγραψε για την επιμονή της Callil να χρησιμοποιεί τη λέξη "εγώ" και όχι "εμείς". Η Lennie Goodings, η οποία εντάχθηκε στο γραφείο το 1978, παρομοίασε στα απομνημονεύματά της A Bite of the Apple την κατάσταση με το να είσαι σε "ένα πολύ αυστηρό σχολείο" - αλλά πρόσθεσε ότι ήταν η "έντονη ορμή του Callil που ενέπνευσε τους υπόλοιπους από εμάς και το κράτησε ζωντανό". Η Virago εξαγοράστηκε το 1982 από τον όμιλο Chatto, Bodley Head και Cape, με την Callil να γίνεται διευθύνουσα σύμβουλος της Chatto και να εκδίδει τα πρώτα μυθιστορήματα των Alan Hollinghurst και Hilary Mantel.
Αυτές ήταν οι μέρες των μεγάλων προκαταβολών και των μεγάλων εξαγορών - μια μεθυστική εποχή κατά τη διάρκεια της οποίας η Callil βοήθησε στην ίδρυση του Groucho Club - αλλά αργότερα κατηγόρησε την άνοδο των εκδοτικών ομίλων για το θάνατο του ρομαντισμού της επιχείρησης. Συμμετείχε στη διοικητική εξαγορά που κατέστησε τη Virago ανεξάρτητη το 1987 και τελικά έφυγε οκτώ χρόνια αργότερα.
Μοιράζοντας το χρόνο της μεταξύ Λονδίνου και Γαλλίας, η Callil εξακολούθησε να ασκεί επιρροή στη λογοτεχνική σκηνή. Κρίνοντας το International Booker το 2011, υπέστη αυτό που η ίδια περιέγραψε ως "κλονισμό ", παραιτούμενη από την επιτροπή αφού οι άλλοι δύο κριτές απένειμαν το βραβείο στον Philip Roth. Η νίκη του Ροθ μάλλον ξεχάστηκε στην καταιγίδα που ακολούθησε και η οποία έφερε στο προσκήνιο περισσότερα οργισμένα αποκόμματα και επιστολές για το φάκελο της Callil με την ένδειξη "Mad Men".
Πέρασε οκτώ χρόνια γράφοντας το Bad Faith, μια συναρπαστική μελέτη για τον συνεργάτη των Ναζί Λουί Νταρκίερ- το Oh Happy Day, που εκδόθηκε το 2020, αντλούσε από τη φτωχή ζωή των Άγγλων προγόνων της για να περιγράψει τη βαρβαρότητα της Βρετανίας του 19ου αιώνα. Εκείνο το βιβλίο γεννήθηκε από την οργή της κατά της αδικίας: την ίδια ποιότητα που, όπως έγραψε ο Γκούντινγκς, "τροφοδοτούσε την Κάρμεν, την έκανε τυφλή σε ορισμένα εμπόδια και της έδωσε το θάρρος και το σχεδόν μονομανές τσαγανό να τα ξεπεράσει".
