Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας τηλεοπτικών σειρών στον κόσμο – πίσω μόνο από την Αμερική και τη Βρετανία. Μεταξύ του 2020 και του 2023 η παγκόσμια ζήτηση για τουρκικές σειρές αυξήθηκε κατά 184%, σε σύγκριση με 73% για τα κορεατικά δράματα, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Parrot Analytics.
Οι τουρκικές σειρές είναι εξαιρετικά δημοφιλείς όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά και στην Ευρώπη και στη Λατινική Αμερική. Πέρυσι οι τρεις μεγαλύτεροι εισαγωγείς νέων τουρκικών σειρών ήταν η Ισπανία, η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος. Το Εμπορικό Επιμελητήριο της Κωνσταντινούπολης εκτιμά ότι οι τηλεοπτικές εξαγωγές της Τουρκίας απέφεραν 600 εκατ. δολάρια το 2022 – ορισμένοι αναλυτές προβλέπουν ότι οι πωλήσεις τους σύντομα θα ανέλθουν σε δισεκατομμύρια.
Τι είναι αυτό που κάνει τις τουρκικές σειρές τόσο δημοφιλείς; Πρώτον, είναι εύκολες στο μάτι. Διαθέτουν λαμπερά τοπία, πολυτελή κοστούμια και όμορφους ηθοποιούς. Οι περισσότερες είναι ερωτικές ιστορίες, ενώ ακόμα και οι αστυνομικές, νομικές ή σειρές εποχής αναμειγνύουν ρομαντισμό και εκδίκηση. Το 2023 η σειρά Yargi («Οικογενειακά μυστικά»), η οποία παρακολουθεί ανταγωνιστές δικηγόρους που ερωτεύονται, κέρδισε διεθνές βραβείο Emmy για την καλύτερη telenovela ή «σαπουνόπερα» που λέγαμε παλιά.
Οι Ισπανοί και οι Λατινοαμερικανοί έχουν μια μακρά σχέση με τις «τηλενουβέλες» και το ισπανόφωνο κοινό έλκεται από τα υψηλά στάνταρντ παραγωγής των τουρκικών σειρών σε σχέση με τις αντίστοιχες λατινοαμερικάνικες.
Το αραβικό κοινό εκτιμά το γεγονός ότι οι τουρκικές σειρές παρουσιάζουν τους μουσουλμάνους ως ήρωες και όχι ως τρομοκράτες ή οδηγούς ταξί, όπως συχνά κάνει το Χόλιγουντ. Συχνά επίσης, οι τουρκικές σειρές ικανοποιούν τις θρησκευτικές ευαισθησίες του μουσουλμανικού κοινού, «θολώνοντας» τα μπουκάλια με αλκοόλ και αποφεύγοντας ερωτικές περιπτύξεις κάθε είδους. Η δημοτικότητα των τουρκικών σειρών εξαπλώνεται όμως πολύ πιο πέρα από τον αραβικό κόσμο.
Το πρώτο εξάμηνο του 2023, οι τρεις πιο δημοφιλείς σειρές μυθοπλασίας στην Ισπανία ήταν τουρκικές, σύμφωνα με την Glance, μια εταιρεία τηλεοπτικών δεδομένων. Οι Ισπανοί και οι Λατινοαμερικανοί έχουν μια μακρά σχέση με τις «τηλενουβέλες» και το ισπανόφωνο κοινό έλκεται από τα υψηλά στάνταρντ παραγωγής των τουρκικών σειρών σε σχέση με τις αντίστοιχες λατινοαμερικάνικες.
Στην Τουρκία, οι σειρές αυτές προβάλλονται μία φορά την εβδομάδα και μπορεί να διαρκούν έως και τρεις ώρες, αλλά όταν πωλούνται σε ξένες χώρες τεμαχίζονται και προβάλλονται συχνότερα, μερικές φορές καθημερινά. Τα τηλεοπτικά κανάλια που εισάγουν τις σειρές μπορούν να τις επεκτείνουν σε εκατοντάδες επεισόδια. Τα κορεατικά δράματα είναι εξαιρετικής ποιότητας, λέει ο Izzet Pinto, ένας διανομέας τηλεοπτικών προγραμμάτων, αλλά διαρκούν μόνο 13 «εμπορικές» ώρες κατά κανόνα. Τα τουρκικά μπορούν να φτάσουν ή να ξεπεράσουν τις 200.
Οι τουρκικές σειρές έχουν επίσης συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της εικόνας της Τουρκίας, ιδίως στα πρώην οθωμανικά εδάφη. Η κυρία Celikkol μεγάλωσε στη Βουλγαρία, ακούγοντας ότι οι Τούρκοι ήταν «κακοί, βάρβαροι και τρομακτικοί», αλλά πιστεύει ότι τα τουρκικά δράματα έχουν βοηθήσει να αλλάξει αυτή η αντίληψη. Οι Βούλγαροι συνήθιζαν να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα, λέει, αλλά τώρα πηγαίνουν στην Τουρκία πιο συχνά από πριν.
Η τουρκική τηλεοπτική παραγωγή τα πάει περίφημα και σε ποιοτικές σειρές που προβάλλονται στις πλατφόρμες streaming, όπως η σειρά The Club (Kulup) στο Netflix, που διαδραματίζεται στην Κωνσταντινούπολη τη δεκαετία του 1950 και απεικονίζει τα πογκρόμ κατά των μειονοτήτων –Ελλήνων και άλλων– εκείνη την περίοδο, ένα θέμα ιδιαιτέρως ευαίσθητο στην Τουρκία.
Αντίθετα από χώρες όπως η Ισπανία (με το La Casa de Papel) ή η Νότια Κορέα (με το Squid Game), η Τουρκία δεν έχει καταφέρει ακόμα να κατακτήσει θεαματικά, με σειρά παραγωγής της, την Αμερική ή τη Βρετανία. Αλλά ο κόσμος είναι μεγάλος. Ακόμα και ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής δεν μπόρεσε να φτάσει τόσο μακριά.
Με στοιχεία από το The Economist