Δέσμη 10 προτάσεων φέρνει στο επίκεντρο των στρατηγικών δημόσιας υγείας τη μείωση της βλάβης από τον καπνό
Στο επίκεντρο της στρατηγικής για τη μείωση της βλάβης βρίσκεται φυσικά η πρόληψη, σε κάθε ηλικιακό φάσμα και σε κάθε στάδιο.
ADVERTORIAL
Τρία χρόνια μετά την ίδρυση της Διεθνούς ένωσης για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης (SCOHRE), τα αντικαπνιστικά μέτρα που έχει θεσπίσει η πολιτεία αποδεικνύονται αναποτελεσματικά στην αναχαίτιση της παγκόσμιας επιδημίας του καπνίσματος. Η διάδοσή του παραμένει πολύ υψηλή και κάθε χρόνο διεθνώς καταγράφονται 8 εκατ. θάνατοι από νοσήματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα. Προκειμένου να αλλάξουν τα δεδομένα, στο επίκεντρο όλων των θεσμικών παρεμβάσεων πρέπει να τοποθετηθεί η μείωση της βλάβης από τον καπνό, η οποία εν τέλει αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας προς τους πολίτες.
Στο 7ο Επιστημονικό συνέδριο για τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα, τα νεότερα προϊόντα, την έρευνα και τις πολιτικές που διοργάνωσε η SCOHRE, κλείνοντας 3 χρόνια ζωής, οι δεκάδες συμμετέχοντες επιστήμονες από 39 χώρες υπογράμμισαν την ανάγκη να καταστεί κυρίαρχη στρατηγική στη δημόσια υγεία η μείωση της βλάβης από τον καπνό. Το συμπέρασμα αυτό διέπει τις 10 προτάσεις της SCOHRE, που έχουν στόχο να διαμορφώσουν μια ισχυρή και ενιαία θέση, παρά τις όποιες διαφορές υπάρχουν μεταξύ των κρατών, ώστε οι αρμόδιοι φορείς να υιοθετήσουν μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση. Σε αυτήν τη ρεαλιστική προσέγγιση πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σε πείσμα των όποιων ληφθέντων μέτρων έχουν υιοθετηθεί ήδη περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι εξακολουθεί να καπνίζει διεθνώς.
Όπως φανερώνει μελέτη που παρουσίασε η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας του ΠΑΔΑ, Αναστασία (Νατάσσα) Μπαρμπούνη, στην Ελλάδα καταγράφεται αύξηση του καπνίσματος συμβατικού τσιγάρου στους νέους, με την επιρροή των γονιών καπνιστών που καπνίζουν στο σπίτι μπροστά στο παιδί τους να θεωρείται ένας από τους παράγοντες.
Στο συνέδριο έγινε αναφορά σε πρακτικές που πέτυχαν δραστική μείωση του καπνίσματος και περιλαμβάνουν τα παραδείγματα της Μ. Βρετανίας και της Νέας Ζηλανδίας, δύο χωρών που μέσα από τη ρύθμιση του ατμίσματος κατέγραψαν τουλάχιστον 6,8% μείωση των καπνιστών συμβατικού τσιγάρου. Παράλληλα, επενδύοντας στην εκπαίδευση των νέων, είναι εφικτή η μείωση των νέων καπνιστών, κάτι στο οποίο η χώρα μας έχει αποτύχει μέχρι στιγμής. Όπως φανερώνει μελέτη που παρουσίασε η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας του ΠΑΔΑ, Αναστασία (Νατάσσα) Μπαρμπούνη, στην Ελλάδα καταγράφεται αύξηση του καπνίσματος συμβατικού τσιγάρου στους νέους, με την επιρροή των γονιών καπνιστών που καπνίζουν στο σπίτι μπροστά στο παιδί τους να θεωρείται ένας από τους παράγοντες.
Την ανάγκη δημιουργίας δικτύων ώστε να γεφυρώνονται τα χάσματα που υπάρχουν μεταξύ των κρατών ανέδειξε και ο δρ. Solomon Rataemane, ψυχίατρος από τη Νότια Αφρική και ένα από τα ιδρυτικά μέλη της SCOHRE. Τα κράτη έχουν μεταξύ τους διαφορές στη νομοθεσία, τη θρησκεία, τα ήθη και τα έθιμα, ενώ, εκτός των διακρατικών διαφορών, η καθηγήτρια Νατάσσα Μπαρμπούνη υπογράμμισε πως η στρατηγική για τη μείωση της βλάβης δεν πρέπει να είναι ίδια αλλά, ανάλογα με το πού απευθύνεται, να μιλάει τη γλώσσα είτε των νέων είτε των μεγαλύτερων ενηλίκων, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες κάθε ηλικιακής ομάδας. Στο επίκεντρο της στρατηγικής για τη μείωση της βλάβης βρίσκεται φυσικά η πρόληψη, σε κάθε ηλικιακό φάσμα και σε κάθε στάδιο. Τέλος, η αυστηρή ρύθμιση της χρήσης των εναλλακτικών προϊόντων αποτελεί προαπαιτούμενο για την επιτυχία της συντονισμένης προσπάθειας για τη μείωση της βλάβης από τον καπνό.
Οι 10 προτάσεις
• Ευαισθητοποίηση και τεκμηριωμένες αποφάσεις: Απαιτείται η διασφάλιση σαφών πληροφοριών, ώστε οι πολίτες να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις.
• Βιοηθική και ανθρώπινα δικαιώματα: Οι πολιτικές για τα προϊόντα νικοτίνης πρέπει να θέτουν ως προτεραιότητα την ενδυνάμωση των καταναλωτών και να φέρνουν τη βιοηθική και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο προσκήνιο.
• Αλφαβητισμός στον τομέα της υγείας: Η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, των καπνιστών και του κοινού είναι απαραίτητη για τον αποτελεσματικό έλεγχο του καπνού. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να υποστηρίζουν προληπτικά τους καπνιστές στη διακοπή του καπνίσματος, ενώ οι καπνιστές χρειάζονται εργαλεία και πόρους για να τα καταφέρουν.
• Δικτύωση και συνεργασία: Η ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικές στρατηγικές δημόσιας υγείας και σε μια ενιαία τεκμηριωμένη στάση για τον έλεγχο του καπνίσματος.
• Πρόληψη: Πρόληψη της έναρξης του καπνίσματος και της έκθεσης στο κάπνισμα μέσω της φορολόγησης, αυστηρότερων κανονισμών αγοράς, περιορισμών στη διαφήμιση, προειδοποιήσεων για την υγεία και παρεμβάσεων για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, ιδίως των νέων.
• Ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο: Οι κανονισμοί θα πρέπει να δίνουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, να αντιμετωπίζουν τα προϊόντα νικοτίνης αναλογικά με τον κίνδυνο που ενέχουν και να ενημερώνονται τακτικά με νέα επιστημονικά στοιχεία. Οι φορολογικοί νόμοι θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τον κίνδυνο του προϊόντος.
• Πολιτική και έρευνα βασισμένες σε αποδείξεις: Η συνεχής, ανεμπόδιστη έρευνα πρέπει να παράγει δεδομένα για την ενημέρωση των προσπαθειών για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης από τον καπνό.
• Διακοπή του καπνίσματος: Η διακοπή του καπνίσματος παραμένει η πιο ισχυρή και οικονομικά αποδοτική παρέμβαση για την πρόληψη των ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα.
• Διαφοροποιημένη φορολόγηση: Μια φορολογική πολιτική που προάγει την υγεία θα πρέπει να φορολογεί τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης με βάση την αρχή «λιγότερη βλάβη, λιγότεροι φόροι».
• Μείωση της βλάβης από τον καπνό: Η μείωση της βλάβης πρέπει να γίνει κυρίαρχη στρατηγική για την προστασία της δημόσιας υγείας.