Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανακοίνωσε στην αίθουσα της ολομέλειας στο Στρασβούργο την Πέμπτη τους νικητές του Βραβείου Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης για το 2024, μετά τη συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων (δηλ. της προέδρου του ΕΚ και των επικεφαλής των πολιτικών ομάδων), όπου λήφθηκε η απόφαση.
«Το Βραβείο Ζαχάρωφ 2024 για την Ελευθερία της Σκέψης απονέμεται στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο και στον εκλεγέντα πρόεδρο Εδμούνδο Γκονσάλες Ουρούτια για τον γενναίο αγώνα τους για την αποκατάσταση της ελευθερίας και της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα. Στην προσπάθειά τους για μια δίκαιη, ελεύθερη και ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, έχουν υποστηρίξει θαρραλέα τις αξίες που εκατομμύρια Βενεζουελάνοι και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρούν πολύτιμες: τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέκεται στο πλευρό του λαού της Βενεζουέλας και της Μαρία Κορίνα Ματσάδο και του εκλεγέντος προέδρου Εδμούνδο Γκονσάλες Ουρούτια στον αγώνα τους για το δημοκρατικό μέλλον της χώρας τους. Αυτό το βραβείο είναι δικό τους», είπε η πρόεδρος του ΕΚ.
Η τελετή απονομής του Βραβείου Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης θα πραγματοποιηθεί στις 18 Δεκεμβρίου στο Στρασβούργο, κατά τη διάρκεια της συνόδου ολομέλειας του Κοινοβουλίου.
Το 2017, το Βραβείο Ζαχάρωφ απονεμήθηκε στη δημοκρατική αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα με το Κοινοβούλιο να καταγγέλλει την «απαράδεκτη κατάσταση στη Βενεζουέλα».
Ποιοι είναι οι νικητές των βραβείων Ζαχάρωφ 2024
Η Μαρία Κορίνα Ματσάδο επελέγη ως υποψήφια της αντιπολίτευσης για τις προεδρικές εκλογές της Βενεζουέλας εξ ονόματος της «Δημοκρατικής Πλατφόρμας Ενότητας» το 2023, αλλά αργότερα αποκλείστηκε από το ελεγχόμενο από το καθεστώς Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο.
Ο Εδμούνδο Γκονσάλες Ουρούτια, διπλωμάτης και πολιτικός που τη διαδέχθηκε ως υποψήφιος της «Δημοκρατικής Πλατφόρμας Ενότητας», κατήγγειλε την αποτυχία της κυβέρνησης της Βενεζουέλας να δημοσιεύσει τα επίσημα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών και αμφισβήτησε τη δήλωση περί νίκης του Νικολάς Μαδούρο. Ο κ. Γκονσάλες Ουρούτια εγκατέλειψε τη χώρα τον Σεπτέμβριο μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2024, το Κοινοβούλιο τόνισε ότι οι διεθνείς αποστολές παρατήρησης εκλογών κατέστησαν σαφές πως οι προεδρικές εκλογές στη Βενεζουέλα δεν πληρούν με τα διεθνή πρότυπα περί ακεραιότητας. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνώρισε τον Εδμούνδο Γκονσάλες Ουρούτια ως τον νόμιμο και δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας και τη Μαρία Κορίνα Ματσάδο ως ηγέτη των δημοκρατικών δυνάμεων. Το Κοινοβούλιο καταδίκασε επίσης την εκλογική νοθεία και τις σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται κατά της δημοκρατικής αντιπολίτευσης, του λαού της Βενεζουέλας και της κοινωνίας των πολιτών.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, 2.400 άνθρωποι συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων μετά τις εκλογές, ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις ανέφεραν τον θάνατο 24 ανθρώπων. Η Μαρία Κορίνα Ματσάδο παραμένει κρυμμένη, ενώ ο Εδμούνδο Γκονσάλες Ουρούτια κατέφυγε στην Ισπανία, η οποία του χορήγησε πολιτικό άσυλο στις 7 Σεπτεμβρίου.
Στο ίδιο ψήφισμα, το Κοινοβούλιο κάλεσε την ΕΕ να παρατείνει τις κυρώσεις κατά του καθεστώτος της Βενεζουέλας και να εφαρμόσει στοχευμένες κυρώσεις μέσω του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά του Νικολάς Μαδούρο και του στενού του κύκλου. Πριν από τις εκλογές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να διατηρήσουν τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο καθεστώς Μαδούρο και επέκρινε την αντισυνταγματική απόφαση να αποκλειστούν εξέχουσες προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, όπως η Μαρία Κορίνα Ματσάδο, από τις εκλογές του 2024.
Τι είναι το Βραβείο Ζαχάρωφ
Το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης είναι η ύψιστη διάκριση της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50.000 ευρώ. Θεσπίστηκε το 1988 προς τιμήν των ατόμων και οργανώσεων που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, παίρνοντας το όνομά του από τον Σοβιετικό φυσικό και πολιτικό αντιφρονούντα Αντρέι Ζαχάρωφ. Απονέμεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάθε χρόνο σε άτομα ή οργανώσεις, σε αναγνώριση του έργου τους σε έναν από τους ακόλουθους τομείς: προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών (ιδίως της ελευθερίας της έκφρασης), διαφύλαξη των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, σεβασμός του διεθνούς δικαίου, ανάπτυξη της δημοκρατίας και υπεράσπιση του κράτους δικαίου.
