Με απόφαση του Θόδωρου Σκυλακάκη, υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έγινε δεκτή η διοικητική προσφυγή που υπέβαλαν τοπικοί φορείς και κάτοικοι κατά της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του συγκεκριμένου έργου.
Το υπουργείο ακύρωσε την απόφαση των επικεφαλής των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου-Δυτικής Ελλάδας, που έβαλαν τις υπογραφές τους, δίνοντας το πράσινο φως για να προχωρήσει το έργο.
Η LiFO είχε παρουσιάσει το θέμα με εκτενές ρεπορτάζ, καθώς η όλη εγκριτική πορεία του έργου παρουσίαζε μια συγκεκριμένη παραδοξότητα. Ενώ υπήρχε σειρά αρνητικών γνωμοδοτήσεων από φορείς και υπηρεσίες που εμπλέκονται στη διαδικασία και έχουν λόγο για το αν και κατά πόσο το έργο μπορεί να είναι επιβλαβές για το φυσικό περιβάλλον, το έργο τελικά αδειοδοτήθηκε με την προαναφερθείσα απόφαση των Κωνσταντίνου Τζανακούλη και δρ. Δημητρίου Κατσαρού, γραμματέων στις αντίστοιχες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.
Για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις «το εξόφθαλμα παράνομο αυτό έργο θα προχωρούσε κανονικά», αν δεν υπήρχε, όπως υποστηρίζουν, η κινητοποίηση των πολιτών και η δική τους.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και η «Καλλιστώ» είναι οι δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις που είχαν εξαρχής δυναμική αντίδραση στην προοπτική κατασκευής του έργου και είχαν καταγγείλει «τις ανεπάρκειες του φακέλου αδειοδότησης», οι οποίες «ήταν προφανείς από την πρώτη στιγμή και είχαν επισημανθεί ήδη κατά τη δημόσια διαβούλευση», όπως αναφέρουν.
«Τίποτα από τα παραπάνω δεν στάθηκε ικανό να εμποδίσει την έκδοση της παράνομης ΑΕΠΟ του έργου από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, η διοίκηση της οποίας “πόνταρε” στο ότι δεν θα υπάρξει δυναμική και συγκροτημένη αντίδραση από τους θιγόμενους!», υποστηρίζουν.
Η κατάθεση των διοικητικών προσφυγών που έφεραν την ακύρωση
Αμέσως μετά την έκδοση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), όπως λέγεται, υποβλήθηκαν στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διοικητικές προσφυγές εναντίον της απόφασης.
Η πρώτη κατατέθηκε από φορείς και κατοίκους της περιοχής και η δεύτερη από την Ορνιθολογική Εταιρεία και την «Καλλιστώ», που είχαν και οι δύο σχεδόν την ίδια επιχειρηματολογία.
Πριν από μερικές μέρες εκδόθηκε η απόφαση ακύρωσης της ΑΕΠΟ του συγκεκριμένου αιολικού σταθμού στα Βαρδούσια Όρη. Το υπουργείο έκανε αποδεκτή την προσφυγή των τοπικών φορέων και των κατοίκων, ενώ η αντίστοιχη προσφυγή των περιβαλλοντικών οργανώσεων, που υποβλήθηκε λίγες ημέρες αργότερα, δεν χρειάστηκε να εξεταστεί, εφόσον είχε ήδη ακυρωθεί η ΑΕΠΟ. Όπως αναφέρουν από την Ορνιθολογική, «ο λόγος ακύρωσης ήταν η αρνητική γνωμοδότηση των δασικών υπηρεσιών, που συνεπάγεται και μη σύμφωνη γνώμη για την έκδοση άδειας επέμβασης για την υλοποίηση του έργου. Κατόπιν τούτου, οι υπόλοιποι λόγοι που προβλήθηκαν για την απόρριψη της ΑΕΠΟ δεν χρειάστηκε να εξεταστούν».
Για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, «το εξόφθαλμα παράνομο αυτό έργο θα προχωρούσε κανονικά», αν δεν υπήρχε, όπως υποστηρίζουν, η κινητοποίηση των πολιτών και η δική τους.
Γι' αυτό και θεωρούν ότι, αφενός, πρόκειται για μια «σημαντική συλλογική νίκη προς την κατεύθυνση της προστασίας των πολύτιμων ορεινών οικοσυστημάτων και της ακεραιότητας της περιοχής Natura των Βαρδουσίων και, αφετέρου, ότι πρόκειται για «ένα ακόμη πλήγμα στην αμοραλιστική και επιζήμια πολιτική ανάπτυξης των αιολικών σταθμών στην Ελλάδα».
Οι συγκρούσεις και το άφαντο χωροταξικό για τις ΑΠΕ
Η υπόθεση των Βαρδουσίων υπενθυμίζει την αναγκαιότητα να θεσμοθετηθεί το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Το αναθεωρημένο Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ θα προσδιορίζει πού μπορούν να αναπτυχθούν τα έργα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά και ποια σημεία και τόποι θα εξαιρούνται, ώστε να μη βάλλεται η προστασία του περιβάλλοντος και τα ευαίσθητα προστατευόμενα οικοσυστήματα της χώρας.
Η αναθεώρηση του Χωροταξικού Σχεδίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κρίθηκε αναγκαία, καθώς το πρώτο σχέδιο θεσπίστηκε το 2008 και θεωρήθηκε ξεπερασμένο, αφού βασίστηκε σε στοιχεία και μελέτες της δεκαετίας του 2000.
Τα δεδομένα πλέον είναι τελείως διαφορετικά, η Ευρώπη έχει θέσει το ορόσημο της κλιματικής ουδετερότητας και το ελληνικό εθνικό σχέδιο για το κλίμα προβλέπει έως το 2030 τον διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος από αιολικά και φωτοβολταϊκά.
Κατά τις δημόσιες τοποθετήσεις των κυβερνητικών στελεχών, το σχέδιο αυτό βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης και αναμένεται να βγει σε δημόσια διαβούλευση τους επόμενους μήνες. Η πληροφορία αυτή όμως ακούγεται εδώ και δύο χρόνια και τίποτα ακόμη δεν έχει γίνει.
Η προσέγγιση του πρώτου χωροταξικού, σύμφωνα με την κριτική που έχει ασκηθεί, δεν έβαζε στην πρώτη γραμμή την προστασία του περιβάλλοντος και της αγροτικής γης. Ουκ ολίγες υποθέσεις χωροθέτησης αιολικών οδηγήθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και δημιούργησαν συγκρούσεις με τις τοπικές κοινωνίες και με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που στάθηκαν απέναντι στα έργα αυτά.
Είναι γνωστό επίσης ότι μ' αυτόν τον παλαιότερο σχεδιασμό υπήρξε αθρόα χωροθέτηση ανεμογεννητριών σε Ζώνες Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura, στις οποίες θα πρέπει να διασφαλίζεται η επιβίωση και η αναπαραγωγή των ειδών της άγριας ορνιθοπανίδας.
Για όσους διαφωνούν, απτή απόδειξη της λανθασμένης χωροθέτησης είναι τα πολλά περιστατικά θανατώσεων απειλούμενων ή προστατευόμενων ειδών. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, γύπας εντοπίστηκε αποκεφαλισμένος δίπλα σε ανεμογεννήτρια του αιολικού σταθμού στα Ακαρνανικά Όρη, όπως γνωστοποιήθηκε από την Ορνιθολογική Εταιρεία.
Υπό αυτό το πρίσμα, το νέο χωροταξικό για τις ΑΠΕ αναμένεται με ενδιαφέρον, όσον αφορά τα κριτήρια που θα θέτει για τη χωροθέτηση των έργων αυτών.
