ALMODOVAR WEEKEND: Pedro Fοr Ever*

Υπάρχει μια μόνο ''ευτυχία'' σ’ αυτήν τη ζωή:
να αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι

Γεωργία  Σανδή 

Πρέπει να ομολογήσω πως οι ταινίες του Almodovar αποτελούν πια για μένα μια εγγυημένη φιλμική απόλαυση μεν με συγκεκριμένη καλλιτεχνική απόδοση δε.

Δεν εννοώ πως ο δαιμόνιος ισπανός σκηνοθέτης δεν έχει την ικανότητα πια να μας σαγηνεύει με τα absurdish ή τα πιο mainstream κινηματογραφικά συμπαντά του. Όχι. Την έχει ακόμα στο ακέραιο. Όπως και την χαρακτηριστική ροπή του προς ένα σινεμά της ανθρώπινης κατάστασης και όχι του φορμαλιστικού διανοουμενισμού (που και αυτός χρήσιμος 
είναι).

O Almodovar δεν έχει αλλάξει. Έχει αλλάξει η εποχή από τότε που ξεκίνησε. Ειναι η αλήθεια πως στις αρχές των 80ς το σινεμά του έπεσε σαν βόμβα στα τότε τελματωμένα νερά του ευρωπαϊκού σινεμά. Τα ελευθεριακά και πρωτοποριακά 70ς είχαν μόλις τελειώσει, η μεταπολεμική 
γενιά auteur έδειχνε πια έντονα τα σημάδια της κόπωσης και τα νέα φυντάνια δεν είχαν προλάβει ακόμα να δείξουν το εύρος της δυναμικής τους.

Η Πέπυ η Λούσυ και η Μπομ και τ' Άλλα Κορίτσια, η πρώτη του ταινία, το 1980, συμπυκνώνει πολύ έντονα όλα τα αλμοδοβαρικά trademark τα οποία στις επόμενες ταινίες του ξεδίπλωσε και αξιοποίησε ακόμα καλύτερα. Η ασεβής σεξουαλικότητα, η αποενοχοποιημένη γυναικεία 
χειραφέτηση (χωρίς πολιτικοφεμινιστικές παρλαπίπες), το αναβαπτισμένο camp, το gay στοιχείο ως αναπόσπαστο και οργανικό μέρος μιας κατ΄ουσίαν mainstream πλοκής και αφήγησης, τα διεξοδικά φλας μπακ της μνήμης και η εισαγωγή του νοσταλγικού παράγοντα στο παραγόμενο 
καλλιτεχνικό προϊον εν ειδει homage (χαρακτηριστικό της γενιας του 80 αυτό και στον κινηματογράφο και στο τραγούδι), η νευρώδης παρέλαση και μείξη κινηματογραφικών και άλλων καλλιτεχνικών επιρροών και 
το κυριότερο.

Ο σκηνοθέτης όχι πια ως απόμακρη και πατρική φιγούρα που στεντόρεια απαιτεί να συντονιστείς με οτι συντελείται στην οθόνη αλλά ως μεταμομοντέρνος παραμυθάς που σου ψιθυρίζει λίγο σκανδαλιάρικα και με αρκετή δόση παραξενιάς στο αυτί ιστορίες που ήξερες πως διαδραματιζόντουσαν δίπλα σου αλλά ποτέ δεν είχες φανταστεί πως ήταν τόσο όμοιες με τη δικιά σου. Απλώς καμιά φορά είχαν λίγο γκλίτερ και λίγο make-up παραπάνω;-)

Αυτό του το χαρακτηριστικό ο Aλmodovar το κράτησε ως κόρη οφθαλμού και στα 80ς και στα 90ς και στα 00ς. Σημασία δεν είχε τόσο το τελκό νόημα όσο η προσπάθεια κατάδειξης μέσω του οπτικού συρφετού, των νευρώδων και σουρεαλιστικών διαλόγων, του αφηγηματικού μπερδέματος και των κινήσεως της μηχανής πως όταν διαθέτεις μιαν οποιαδήποτε ιστορία κανένα  είδος σκηνοθετικού γόρδιου δεσμού δε μπορεί  να σε εμποδίσει από όσα είναι δυνατόν να ειπωθούν επι της κινηματογραφικής οθόνης.

Ανέφερα στην αρχή του κειμένου πως η εποχή από τότε που ξεκίνησε ο Almodovar έχει αλλάξει. Και νομίζω πως έχει αλλάξει καθοριστικά. Ο Αlmodovar ερχόταν με τις καλλιτεχνικες και τις της ζωής του αποσκευές φορτωμένες από κομμάτια και αποσπάσματα του παλιού Hollywood, του λαϊκού κινηματογράφου και της ποπ κουλτούρας των 60ς και των 70ς τα οποιά τα εμβάπτισε στη καλλιτεχνική του κολυμβήθρα και με αυτά δημιούργησε κάτι αποκλειστικά δικό του και το οποίο κατάφερε λόγω ακριβώς της μεγάλης του συνάφειας με την αρχετυπική ανθρώπινη κατάσταση να το περάσει και στις μάζες. 

Περνώντας τα χρόνια και μην έχοντας ουσιαστικά χάσει ακόμα τη καλλιτεχνική του δύναμη έχω την αίσθηση πως έχει αποδυναμωθεί πια το στοιχείο της έκπληξης, του σεξουαλικά αναπάντεχου και αυτού του user friendly shock value στο οποίο βασιζόταν εν πολλοίς ένα μεγάλο κομμάτι του καλλιτεχνικού του σύμπαντος.

Μέσα στην ηλεκτρονική πλημμυρίδα των τελευταίων ετών όπου όλα λέγονται, όλα γίνονται, όλα απεικονίζονται όσο άγριως απίθανα και να είναι νομίζω πως έχει κάπως αμβλύνθει η έκπληξη που μας προκαλούν όσα παλιότερα μας έκοβαν την ανάσα.

Βέβαια αυτό δεν το αναφέρω ως αρνητικό. Άλλωστε ο Almodovar και λογω ηλικίας και βιωμάτων δεν θα μπορούσε πια να εκφράσει με την ίδια δυναμική το υπόστρωμα ζωής της νέας γενιάς που αναδύεται. Αυτό είναι λογικό κι αναμενόμενο.

Όπως επίσης είναι αναμενόμενο πως μπαίνοντας πια στην ώριμη φάση του  ίσως προλάβει να παράξει  μερικές ταινίες οι οποίες εδώ και καιρό κρυβόντουσαν μέσα του και οι οποίες ίσως είναι πιο προσωπικές. Αν και τώρα που το σκέφτομαι για τον Almodovar πάντα ο άλλος ήταν το βασικό προσωπικό του σύμπαν. Kαι αν κάτι μας έμαθε σε όλες, μα όλες του τις ταινίες ήταν ακριβώς αυτό.

Πως όταν έχεις έναν άνθρωπο δεν χρειάζεσαι τίποτα άλλο σε αυτό τον κόσμο.