Hashtags, αναρτήσεις στο facebook, «τιτιβίσματα» στο twitter, viral, χρήση δεκάδων mobile apps, φωτογραφίες, βίντεο, χάκερ, ψηφιακά σύμβολα, κώδικες, γραφιστικές επινοήσεις, προειδοποιήσεις από τους Anonymous: δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι όχι μόνο αποκάλυψε για πρώτη φορά δημοσίως σε τέτοια γιγαντιαία κλίμακα τον ρόλο της σύγχρονης τεχνολογίας και των social media αλλά και τον «νομιμοποίησε» περισσότερο από ποτέ.
Που σημαίνει ότι την ίδια ώρα που μαίνεται, σε ένα πρώτο επίπεδο, ο έστω και χωρίς «παραδοσιακά» χαρακτηριστικά κηρυγμένος πια πόλεμος του ISIS με τη Δύση, την ίδια στιγμή που μαίνεται, σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο «πόλεμος» των μυστικών υπηρεσιών και των στρατιωτικών και αστυνομικών επιχειρήσεων σε πολλές πρωτεύουσες του κόσμου... το ίδιο ακριβώς δευτερόλεπτο μαίνεται ένας χολιγουντιανών διαστάσεων και... ηθών, απολύτως ασύμμετρος πόλεμος virtual reality εκατομμυρίων χρηστών που, ένθεν και ένθεν, πολεμούν πιο απροκάλυπτα από ποτέ για την κατάκτηση ή τη διάψευση της πληροφορίας.
Είναι αδύνατον να διακρίνει κάποιος μέσα στον βούρκο της ταχύτατα διαδιδόμενης και ταχύτατα αντικρουόμενης πληροφορίας ποιος είναι ποιος και τι ακριβώς συμβαίνει.
Το αποτέλεσμα είναι χαώδες: ένα παλιρροϊκό κύμα ανεπεξέργαστης και αταξινόμητης πληροφορίας, με χαρακτηριστικά εντελώς καινούργια σε σύγκριση με αυτά των παραδοσιακών μεθόδων και «καναλιών» πληροφόρησης, διοχετευμένης από άσχετους ή και πολύ... σχετικούς, επίτηδες ή κατά λάθος, υψώνεται και αναμεταδίδεται με ταχύτητα αστραπής σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας τρόμο, πυροδοτώντας σενάρια, στοχοποιώντας ανθρώπους, αποσυντονίζοντας πιθανότατα τις μυστικές υπηρεσίες –που ασφαλώς θα καλούνται να διασταυρώσουν την εγκυρότητα των πιο «σοβαρών» από τις καταγγελίες.
Σε όλο αυτό το περιβάλλον βασιλεύει η φευγαλέα εντύπωση που, εφόσον λάβει τη «νομιμοποίηση» της δημοσιότητας, διαψεύδει κάποιες φορές ακόμα και την ίδια την εικόνα με το οπτικοακουστικό της υλικό. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, την περίπτωση της αστυνομικής επιχείρησης στη «γιάφκα» των τρομοκρατών στο Saint Denis και της «είδησης», αργότερα, για την ανατίναξη της ζωσμένης με εκρηκτικά εξαδέλφης του θεωρούμενου «εγκεφάλου» των επιθέσεων του Παρισιού, Αμπντελχαμίντ Αμπαούντ. Στο βίντεο που κυκλοφόρησε από τις επιχειρήσεις ακούσαμε μια γυναικεία φωνή να εκλιπαρεί στα γαλλικά για τη ζωή της και ύστερα είδαμε τη λάμψη μιας έκρηξης. Η «πληροφορία» είχε από κει και πέρα την εξής πορεία: διαδόθηκε ότι πρόκειται για την καμικάζι «Χάσνα», εξαδέλφη του Αμπαούντ, κυκλοφόρησαν φωτογραφίες και «βιογραφικά» της στοιχεία (ορισμένα, μάλιστα, πολύ προσωπικά), στη συνέχεια διαψεύστηκε ότι ήταν αυτή που ανατινάχθηκε, υιοθετήθηκε το σενάριο του άντρα-καμικάζι και, εν τέλει, αποκαλύφθηκε ότι οι φωτογραφίες που δημοσιοποιήθηκαν απεικονίζουν μία άλλη, εντελώς αθώα γυναίκα, θύμα εκδίκησης του πρώην εραστή της, ο οποίος διοχέτευσε, έναντι αμοιβής, στον Τύπο τα στιγμιότυπα και τις «πληροφορίες». Μετά απ' όλα αυτά, τι γνωρίζουμε για το περιστατικό στο Saint Denis, την αποστολή και την τύχη της «Χάσνα»; Αντικρουόμενες πληροφορίες, ενώ καμία από αυτές δεν μοιάζει να είναι καρπός μιας βάσιμης λογικής (που π.χ. θα εξηγούσε γιατί μια καμικάζι ικετεύει για τη ζωή της, δευτερόλεπτα πριν ανατιναχθεί).
Σ' αυτό τον ψηφιακό πόλεμο συμμετέχουν οι πάντες ισότιμα: από τον Πρόεδρο Ομπάμα, που δήλωσε ότι οι τρομοκράτες στο Παρίσι είναι «μια δράκα δολοφόνων με καλή πρόσβαση στα social media», μέχρι τους Βέλγους πολίτες, που έκαναν viral φωτογραφίες με γάτες για να αποπροσανατολίσουν τον «εχθρό» από τις αστυνομικές επιχειρήσεις στις Βρυξέλλες. Από αυτούς απ' τους οποίους διέρρευσαν φωτογραφίες μουσουλμάνων που δήθεν μετά το Παρίσι «γιόρταζαν την ισλαμική νίκη» (αν και επρόκειτο για στιγμιότυπα από το 2009, με Πακιστανούς που πανηγύριζαν τότε για τη νίκη της ομάδας τους στο κρίκετ!) μέχρι ισλαμιστές που πράγματι θριαμβολογούσαν... Και από τον Αμερικανό Kalev Hannes Leetaru (μεταξύ άλλων, είναι υψηλόβαθμος αξιωματούχος στο Κέντρο Ασφαλείας του Κυβερνοχώρου, στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον) μέχρι το οξύμωρο μιας σειράς καταγγελιών και αποκαλύψεων που προέρχεται από τους Αnonymous.
Παρ' όλη την κυβερνο-υστερία, οι μόνες ουσιαστικές πληροφορίες που έχουμε από το χτύπημα στο Παρίσι και μετά αφορούν μόνο τα λίγα, αναμφισβήτητα τραγικά γεγονότα. Από κει και πέρα, ωστόσο, μια μεγάλη μερίδα του ξένου Τύπου αναγνωρίζει ότι τα social media συσκότισαν την πληροφορία και, αν εξαιρέσει κανείς τα hashtags ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, έπληξαν βαρύτατα τη λογική επεξεργασία. Είναι αδύνατον να διακρίνει κάποιος μέσα στον βούρκο της ταχύτατα διαδιδόμενης και ταχύτατα αντικρουόμενης πληροφορίας ποιος είναι ποιος και τι ακριβώς συμβαίνει. Το μόνο που διακρίνεται είναι μία σύγχρονη όψη της σχεδόν αρχετυπικής αλληγορίας για εκείνο το κατασκεύασμα που ξεφεύγει από την εποπτεία του δημιουργού του, αυτονομείται και δρα ανεξέλεγκτα και καταστροφικά. Τα social media ως ένας σύγχρονος Φρανκενστάιν δηλαδή.
