Πολλάαυτοκόλλητα έχουν γίνει σήματα κατατεθένταγια τη γαλέρα των επιφανών που επιλαγχάνουνή λαγχάνουν σε προβεβλημένες θέσεις.Άνθρωπος «με χιούμορ», που «δεναγαπά τη δημοσιότητα», πού «ό,τικάνει το κάνει πρώτα για τον εαυτό τουκαι μετά για τους άλλους», αλλά τοδιάσημο εφεύρημα «αγαπάει αυτό πουκάνει!» παραμένει αχτύπητο. Επέχειθέση σφραγίδας ασφαλείας, πιστοποιητικούαυθεντικότητας και εξέτασης αίματοςπου διακηρύσσει τη μεγάλη υγεία. Αυτομάτωςο ακροατής παίρνει πάσα για να φαντασθείέναν κόσμο «αγάπης» και«δημιουργικότητας». Πώς να είναιάραγε; Ασφαλώς όχι σαν τον δικό μας.Μακριά από τέτοια. Ο μίζερος ξυπνάειμέσα στη ναυτία της μετριότητας, ο χρόνοςτου δεν τοκίζεται στην τράπεζα τηςευφυίας, ούτε οι κότες ούτε τα κοκόριατου γεννάνε· είναι άνθρωπος φυσικός,ως τα μπούνια μέτριος, δεν κρατάει απόκαμιά γενιά - ούτε που σκέφτεται να κάνειτην «αγάπη» παντιέρα.
Οάλλος όμως; Εδώ είμαστε.Δεν πρόκειται για καμιά ειδικήανθρωπολογική κατηγορία όπου η διαφοράείναι εμφανής και με την πρώτη ματιάσκέφτεσαι κάποιο πάρκο όπου θαδιαφυλασσόταν το είδος. Η σύσταση αφοράτις ειδικές ικανότητες. Μην τον βλέπειςέτσι· είναι φοβερός ζωγράφος. Η όψητου ξεγελάει, αλλά πρόκειται για φαινόμενοστην ιατρική. Όλη του τη ζωή την έχειαφιερώσει στο θέατρο· όσο για τηνκατακλείδα, παραμένει απαράλλαχτη καιανθρωπογνωστική: «Αν αγαπάς αυτό πούκάνεις...». Αυτό το σήμα, που θυμίζειδιαφημιστικό σποτ, κατά κανόνα δεναποδίδεται σε τρέχουσες δραστηριότητες.Κυρίως ανήκει στους προικισμένους τηςτέχνης που κάνουν θαύματα καθότι ζουνσε κόσμο θαυμάτων. Κατά μία έννοια οιπροικισμένοι αγαπούν αυτό που κάνουνκαι η πολυκέφαλη μετριότητα μισεί ακόμακι αυτό που δεν κάνει.
Μπορούμετάχα να τρυπώσουμε λάθρα σε αυτό τονκόσμο; Να δούμε από κοντά τον ηθοποιόπου μεγαλουργεί καταπονούμενος σεάπειρες πρόβες, το χορευτή που αναδιατάσσειτις σκέψεις του με την κινησιακήγραμματική; Να γευτούμε τέλος πάντωνκι εμείς κάτι από «αγάπη»; Η επιθυμίαθυμίζει το άδυτο του ιερού της εκκλησίας.Εκεί πατάει πόδι μόνο ο ιερέας. Άρα οιρόλοι είναι καταγεγραμμένοι. Ο καθείςκαι η θέση του. Ο χωρισμός μοιάζει μεαιώνια καταδίκη. Στο βάθος, σε ειδικήκρύπτη στεγάζεται ο δημιουργός και έξω,στην γκαλερί ή στα βιβλιοπωλεία,κυκλοφορούν τα δημιουργήματα. Συχνάοπτασιαζόμαστε επαφές με το εξέχονάτομο, κολακευτικές οικειότητες καιστην καλλίστη των περιπτώσεων φιλίες.Ετοιμάζουμε κιόλας φράσεις για τιςενδεχόμενες ανάγκες της βασιλικήςσυναναστροφής!
Τοαλλόκοτο στο όλο φαινόμενο είναι ότιτα κιτάπια που μνημειώνουν μεγάλες καιοδυνηρές προσπάθειες -ημερολόγια,αλληλογραφίες, σημειώσεις- σπανίωςμιλούν για αγάπη. Αντίθετα, αν λέγαμεότι σχεδόν κάθε αληθινή μορφήδημιουργικότητας κρύβει μια προσπάθειανα ξεμαγαριστεί ο άνθρωπος από τον εαυτότου και από τους άλλους, θα ήμασταν πιοκοντά στα πράγματα. Ένας συγγραφέας πουεπί μέρες και μέρες πασχίζει να στήσειμια καλή σελίδα δεν μπορούμε να πούμεότι διαπνέεται από αισθήματα αγάπηςκαι φιλαλληλίας. Πιο σωστό θα ήταν ναλέγαμε ότι όλα του φταίνε, ότι σιχαίνεταιτον εαυτό του και τους άλλους, ότικαταριέται την ώρα και τη στιγμή πουταύτισε την τύχη του με αυτό το απάνθρωποάθλημα.
Μόνοέτσι μπορούμε να εξηγήσουμε και το απλόγεγονός ότι οι απαιτητικοί τεχνίτεςείναι μισάνθρωποι, λυσσαλέοι, καταφρονητέςτου πλήθους και της ευρέως αποδεχτήςκαλλιτεχνίας. Κάθε τι δύσκολο ζητάειαπό τον άνθρωπο κάτι που δεν έχει, τονπερνάει από βασανιστήρια και γελοιοποιήσεις,τον κάνει κουρέλι. Απόδειξη ότι η εύκοληπαραγωγή ποτέ δεν αποστρέφεται τονεαυτό της, ενώ συχνά δύσκολα έργαπαραδόθηκαν στην πυρά. Δεν έχει σημασίααν ο Μαξ Μπροντ δεν έκαψε τα έργα τουΚάφκα - το σημαντικό είναι ότι ο συγγραφέαςτο θέλησε. Αυτό είναι το ζύγι, ο ευπαθήςζυγός - όχι η φήμη του που λειτούργησεερήμην του. Ο ίδιος κλείστηκε στο σκοτάδιτου και απέρριψε τον εαυτό του εν ονόματιεκείνου που θέλησε αλλά δεν κατόρθωσε.
Ανεπιστρέψουμε τώρα στο σημερινό καθεστώς,υποψιαζόμαστε ότι κάποια αποτρόπαιασυμπαιγνία εξυφαίνεται στη μιντιακήσκηνή όπου το παζάρι θέλει αμέτι μουχαμέτιεκλεκτά ζώα, μυθικές μορφές, φανατικούςτης αγάπης, που βέβαια τους έχει ή τουςεπινοεί. Φυσικά η υποψία δεν αξίζειτίποτα ιδιαίτερο. Κι αν κρυφομαντεύεικανείς ότι η αγορά αξίζει περισσότεροαπό το αγοραζόμενο, ότι το κίβδηλοκομπορρημονεί και παραφέρεται ανεξέλεγκτα,δεν σημαίνει ότι βρήκε βάση. Ακριβώς τοαντίθετο ισχύει. Η εξαχρείωση ξέρει ότιπαίζει παιχνίδι ενώπιον μειοψηφίαςδυσαρεστημένων και καχύποπτων· ότιπολλοί δεν το χάφτουν, αλλά συνάμα δενέχουν τρόπο να αντιταχθούν. Άλλωστε δενπρόκειται για κάποια μάχη όπου καλείταιη κλάση κληρωτών ή εθελοντών. Ηαντιπολίτευση σε αυτές τις περιπτώσειςτελικά χωνεύει τον εαυτό της και βρίσκεικαταφύγιο στην πικρή ειρωνεία.
Συχνάακούμε να λένε: Μαείναι δυνατόν η χώρα μας, πατρίδααγραμμάτων, να διαθέτει τόσους γραφιάδες;Είναι δυνατόν μια άμουση χώρα να επαίρεταιγια τόσους μεγάλους μουσικούς; Τόσουςποιητές; Ζωγράφους; Ηθοποιούς; Ηαποσάρθρωση, όπως ξέρουμε, είναι φυτώριοκολακείας. Ταΐζουμε τους πάντες για ναμη διαμαρτύρεται κανένας. Όσο για τηδόλια την αγάπη, αν ισχύει και στοελάχιστον, πρέπει να αντιστραφεί. Τοζήτημα είναι όχι αν την αγαπάς εσύ, αλλάαν σε αγαπάει η μαστορική σου - πράγμαδύσκολο και ευτυχώς σπάνιο.
σχόλια