Elite και mainstream

• Πριν λίγο καιρό οδιευθυντής του Τρίτου Προγράμματος τηςΕΡΑ, σε μία συνέντευξη, δήλωνε: «Θέλω νακάνω το Τρίτο mainstream!».

• Και το έκανε. Πρόσθεσεεκπομπές γενικής αποδοχής (αυτό σημαίνειτο mainstream), που αρέσουν σεπολλούς. Η αλλαγή αυτή ενόχλησε τουςπαλιούς πιστούς ακροατές του Τρίτου,τους φανατικούς της κλασικής μουσικής- προφανώς όμως (δεν έχω μετρήσεις) θαέφερε νέους.

• Αλλά και η διεύθυνσητου Μεγάρου Μουσικής κινήθηκε στην ίδιακατεύθυνση. Δίπλα στα αριστουργήματατης κλασικής και της όπερας, προγραμμάτισεβραδιές με τον Πάριο και τη Μαρινέλλα.Στο «Πολύτονον», το περιοδικό της ΈνωσηςΕλλήνων Μουσουργών, δημοσιεύτηκανδιαμαρτυρίες και καυστικά άρθρα - αλλάτο Μέγαρο ξεπούλησε.

• Τόσο το Τρίτο όσο καιτο Μέγαρο υιοθέτησαν «δημοκρατικέςδιαδικασίες» (ή, αν θέλετε, λαϊκισμό).Πήγαν με την πλειοψηφία. Ξεχνώντας όμωςότι οι μειοψηφίες είναι το άλας της Γης.Σύμφωνα με τον Τόυνμπη, οι δημιουργικέςμειοψηφίες (creative minorities)είναι ο κινητήρας της ιστορίας και τουπολιτισμού.

• Στη φιλοσοφία της Τέχνης(που συνήθως αποκαλείται Αισθητική)είναι γνωστό το πρόβλημα της αξιολόγησης.Δεν μπορώ να αποδείξω ότι ο Μπαχ είναικαλύτερος συνθέτης από τον Καρβέλα.Βέβαια οι ειδικοί θα πούνε ότι είναι.Αλλά πώς ορίζονται οι ειδικοί; Κάποιοςπου θα υποστηρίξει ότι ο Καρβέλας είναικαλύτερος, θα αμφισβητηθεί αμέσως καιμάλλον θα πάψει να θεωρείται ειδικός.Φαύλος κύκλος.

• Στην Τέχνη δεν μπορείςνα αποδείξεις κάτι. Δεν είναι μαθηματικά.Παρ' όλα αυτά, γενεές μελετητών έχουνδημιουργήσει κριτήρια τα οποία μπορείνα μην είναι αντικειμενικά αλλά παραμένουνσεβαστά. Έχουν διαμορφώσει ένα γούστοπου ιεραρχεί τα προϊόντα της Τέχνης.

• Η καλή Τέχνη είναισυνήθως δύσκολη. Έχει απαιτήσεις απότο κοινό της. Δεν είναι mainstream.Αρέσει κυρίως σε αυτή την «δημιουργικήμειοψηφία», την ελίτ. Αλλά αυτή στηνΕλλάδα βαθμιαία εξοστρακίζεται. Ενώυπάρχουν τόσες άλλες αίθουσες και τόσαάλλα ραδιοφωνικά προγράμματα για τουςπολλούς, αλώνονται τα ελάχιστα τωνλίγων.

• Κάποτε από το Τρίτοδιάβαζαν Ροΐδη. Τώρα διαβάζουν Τσιφόρο.Το θέλει η πιάτσα...