Camera obscura

Υπάρχει κάτι ψυχικά παραισθητικό σε όσα άτομα ασχολήθηκαν ή συνεχίζουν ν’ ασχολούνται με τον χώρο της ιδιωτικής, κατά κύριο λόγο, τηλεόρασης. Σε μεγαλύτερο βαθμό σε όσα από αυτά εμφανίζονται μπροστά απ’ το γυαλί, αλλά σαφέστατα και στα στελέχη με ψυχολογία αμαρτωλού και συμπεριφορά αθώου πίσω απ’ τις κάμερες (από διευθυντές προγράμματος μέχρι κομμώτριες β΄).

Γιατί τα λέω αυτά; Διάβασα ένα tweet του Τζώνη Καλημέρη, στο οποίο εξέφραζε με συγκρατημένη, είναι η αλήθεια, αλλά ξεκάθαρη ευαρέσκεια τη διαπίστωση πως τα δύο κανάλια Mega και ΑΝΤ1 συγκεντρώνουν αυτή την εποχή αθροιστικά το 50% της τηλεθέασης. Το tweet επί λέξει έλεγε: «Ξαναγυρνάμε στη δεκαετία των ’90s, Mega και ΑΝΤ1 αθροιστικά σχεδόν 50% χτες. Οι παλιοί είναι αλλιώς…». Σαφώς και οι παλιοί είναι αλλιώς, αλλά έχω την αίσθηση πως του ευθυτενή Τζώνη μάλλον του διαφεύγει κάτι απολύτως σημαντικό. Τα σαρωτικά ποσοστά τηλεθέασης που έκαναν τα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης οι σταθμοί ήταν ενταγμένα σ’ ένα ολωσδιόλου διαφορετικό κοινωνικοοικονομικοπολιτικό σκηνικό. Τότε, μια αγορά άνοιγε (έτσι άτσαλα και διαπλεκόμενα, όπως άνοιξε), η οποία συμπαρέσυρε στην ανοδική της κούρσα όσους δραστηριοποιήθηκαν εντός της, δίνοντάς τους όνομα, εδραιώνοντας καριέρες και πριμοδοτώντας πρεστίζ.

Όλα αυτά στην επικράτεια του φελλού για τις περισσότερες των περιπτώσεων, αλλά αυτό δεν είχε καμιά σημασία. Ούτε για τους μπροστά από την κάμερα ούτε για τους από πίσω. Σημασία είχε να ρέει το χρήμα. Μ’ αυτό τον τρόπο, μ’ αυτό το σκεπτικό και μ’ αυτές τις τακτικές πορεύτηκε από την ίδρυσή της μέχρι τώρα, που αντίκρισε τον τιτανικό της κρίσης η ανέμελη, σπάταλη και διογκωμένη τηλεοπτική μας αγορά.

Η οποία, βέβαια, διαμόρφωσε (όσο και να το συσκοτίζουν οι εμπλεκόμενοι) αισθητικά πρότυπα, κοινωνικές συμπεριφορές, πολιτικές επιλογές, με μόνο γνώμονα την τελετουργία της ηλιθιότητας και τη μυστική θέρμη του χρήματος. Τώρα που η αγορά συρρικνώνεται και όλες οι έρευνες που έχουν στα χέρια τους οι (καταχρεωμένοι) τηλεοπτικοί σταθμοί προβλέπουν εντελώς δυσοίωνες επιχειρηματικές προοπτικές, έχω την αίσθηση πως το να επιχαίρεις για τη συνολική αύξηση της τηλεθέασης από ένα κοινό το οποίο στην πραγματικότητα αναγκάζεται να σε παρακολουθεί δεν είναι και τόσο quality centered.

Ουσιαστικά, σε τρώει στη μάπα γιατί δεν έχει άλλες επιλογές. Το θέμα είναι πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι των μίντια αρνούνται πεισματικά να καταλάβουν πως η εποχή (τους) έληξε και πως έχουν μεταβληθεί σε trash απομεινάρια του κάποτε ακμαίου τους εαυτού. Φυλακισμένοι όλοι τους σε αυτό που υπήρξαν, αρνούνται να προσαρμοστούν στο νέο, πικρό περιβάλλον, αντιστρατεύονται αισθητικά και λογικά την εποχή, κάνουν τους συντετριμμένους (με καταθέσεις εκατομμυρίων), αχνοφέγγουν αλλά δεν λάμπουνε πια και μας υπενθυμίζουν συνεχώς πως έκαναν τηλεόραση τ-ό-τ-ε.

Σαν λουστραρισμένες (αλλά ξεπεσμένες πια) Νάκυ Αγάθου. Η εποχή τους μόλις έληξε. Ας εξαφανιστούν.