LIVE!

Επί της συσκευασίας

Επί της συσκευασίας Facebook Twitter
10

Προχθές μου συνέβη κάτι που, τελικά, δεν στερείται ενδιαφέροντος. Κατηγορήθηκα ότι εξέφρασα πολιτικές εκτιμήσεις (περί του στρατηγικού κινήτρου πίσω από το κλείσιμο της ΕΡΤ ο λόγος) και προτιμήσεις (μετά από άρθρο στους «New York Times», όπου επιχειρηματολόγησα σχετικά με το ότι μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ίσως να ήταν ευεργετική για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη). Έσπευσαν πολλοί να γράψουν: «Έπεσε η μάσκα του. Φάνηκε ότι πίσω από το επιστημονικό του προσωπείο κρυβόταν πολιτική ατζέντα». Κάποιοι προχώρησαν στο να με ρωτήσουν (μέσω κοινωνικών δικτύων): «Καλά, δεν ντρέπεσαι λιγάκι; Επιστήμονας, να παίρνεις θέση;».

Η άμεση απάντηση που έδωσα, και η οποία προέκυψε ως αντανακλαστικό, ήταν: «Και βέβαια δεν είμαι επιστήμονας. Οικονομολόγος είμαι. Τα οικονομικά δεν είναι παρά ιδεολογήματα μετά εξισώσεων και ενίοτε μετά στατιστικών συσχετισμών». Αυτό που δεν κατάφερα να προσθέσω (καθώς το Twitter που χρησιμοποιώ με αυτοπεριορίζει, ευτυχώς, στους 140 χαρακτήρες) ήταν το εξής: Καμία ιδέα δεν είναι πιο βουτηγμένη σε κάποια ιδεολογία από τις οικονομικές θεωρίες και δοξασίες που παρουσιάζονται ως... αντικειμενικές – ως ατόφια επιστημονικές.

Όλες οι οικονομικές απόψεις είναι, πράγματι, βαθύτατα πολιτικές. Εκείνες δε που μας παρουσιάζονται ως «υπεράνω πολιτικών προκαταλήψεων» είναι οι επικινδυνότερες, καθώς υπάρχει η πιθανότητα να τις ακολουθήσουμε θεωρώντας, όπως και ο Πάνγλωσσος του Βολταίρου, ότι μας εξασφαλίζουν αντικειμενικά το βέλτιστο απ' όλα τα πιθανά αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, κάθε προτεινόμενη οικονομική πολιτική βασίζεται σε ένα σύμπλεγμα φιλοσοφικών, ηθικών, πολιτικών, επιστημολογικών αξιωμάτων. Και τι είναι αυτά τα αξιώματα; Μια μορφή μη ελεγχόμενων προκαταλήψεων.

Οι οικονομικές προτάσεις πολιτικής θα έπρεπε λοιπόν να συνοδεύονται υποχρεωτικά από στίκερ που θα καθιστούν σαφές στο κοινό που είτε τις ακούει είτε τις διαβάζει ποιες πολιτικές πεποιθήσεις κρύβουν από κάτω τους, μέσα τους. Κάτι σαν τα τρόφιμα και τα ποτά, στη συσκευασία των οποίων το ευνομούμενο κράτος επιβάλλει στους πωλητές να αναγράφουν τα συστατικά τους. Κι αυτό επειδή οι «καταναλωτές» των οικονομικών ιδεών παρασύρονται ευκολότερα από εκείνες που παρουσιάζονται ως «αλήθειες της κοινωνίας» – ως λογικό ακόλουθο καθαρά ορθολογικών διαδικασιών στις οποίες δεν παρεμβαίνει κάποιο αθέατο πολιτικό πρόταγμα. Τουλάχιστον, όταν επιλέγουμε τις οικονομικές πολιτικές που μας «ταιριάζουν» ή που μας ξενίζουν λιγότερο, να γνωρίζουμε συγκεκριμένα ποιες προκαταλήψεις θα πρέπει να «καταπιούμε» μαζί τους. Όποιος οικονομολόγος αρνείται να αποκαλύψει τις πολιτικές του πεποιθήσεις, κρυβόμενος πίσω από μια δήθεν «αντικειμενικότητα» και «επιστημοσύνη», θα έπρεπε να συλλαμβάνεται από την αγορανομία. Τόσο απλά.

Κάποιοι θα θεωρήσουν ότι αστειεύομαι. Μπορεί να υπερβάλλω για τα περί αγορανομίας (αν και τώρα που το ξανασκέπτομαι το μόνο αρνητικό αυτής της πρότασης είναι ότι η αγορανομία στη χώρα μας υπολειτουργεί), όμως δεν αστειεύομαι καθόλου. Στη Φυσική η γνώση μπορεί να μην είναι ποτέ πλήρης, αλλά το πειραματικό εργαστήρι παράγει αντικειμενικά στοιχεία (όσο κι αν εμπεριέχουν σφάλματα), τα οποία βοηθούν τους φυσικούς να απορρίπτουν κάποιες υποθέσεις, συγκλίνοντας έτσι προς έναν κοινό, «αντικειμενικό» θεωρητικό τόπο. Στα οικονομικά όχι μόνον δεν υπάρχουν αδέκαστες, αντικειμενικές, απολίτικες υποθέσεις, αλλά, ακόμα χειρότερα, δεν υπάρχουν καν αδέκαστα, αντικειμενικά, απολίτικα στοιχεία.

Ας πάρουμε π.χ. την ανεργία. Υπάρχει τρόπος να μετρηθεί ανεξάρτητα από τις πολιτικές μας απόψεις; Σε καμία περίπτωση! Ένας ζητιάνος των φαναριών είναι ή δεν είναι άνεργος; Από μία άποψη και εργάζεται και πληρώνεται (καθαρίζοντας τζάμια, πουλώντας χαρτομάντηλα, ζητιανεύοντας). Από μία άλλη, όμως, απλώς επιβιώνει όπως μπορεί ως άνεργος που όμως, για καθαρά κοινωνικούς και πολιτικούς λόγους (π.χ. στερείται διεύθυνσης ή χαρτιών), εξαναγκάζεται στην επαιτεία επειδή δεν έχει πρόσβαση στην κοινωνική πρόνοια, στον ΟΑΕΔ κ.λπ. Το ποια από τις δύο απόψεις θα ενστερνιστεί η Στατιστική Υπηρεσία όταν μετρά τον αριθμό των ανέργων δεν είναι τεχνικό πρόβλημα. Είναι βαθιά πολιτικό και ηθικό ζήτημα.

Εικονογράφηση: David ShrigleyΚάτι ανάλογο ισχύει με τον πληθωρισμό. Ποιανού πληθωρισμό; Του φτωχού ή του πλούσιου, του αγρότη ή του βιομηχανικού εργάτη; Διαφορετικές κοινωνικές ομάδες καταναλώνουν πολύ διαφορετικά αγαθά και υπηρεσίες (π.χ. ο συνταξιούχος δεν αγοράζει συνθετικό λάδι για τη Ferrari του), των οποίων οι τιμές αυξομειώνονται διαφορετικά. Έτσι, άλλος ο πληθωρισμός της μίας ομάδας και άλλος της άλλης. Ποια θα έπρεπε να επηρεάζει περισσότερο τον εθνικό μας πληθωρισμό; Η ομάδα με τα περισσότερα μέλη; Η ομάδα που ξοδεύει περισσότερα; Ή η ομάδα που βρίσκεται πιο κοντά στο μέσο καταναλωτικό πρότυπο; Κι αυτή η απόφαση, που προσδιορίζει το ύψος του πληθωρισμού, είναι καθ' όλα πολιτική.

Να γιατί, ως οικονομολόγος, κρίνω πως όχι μόνο δικαιούμαι να δηλώνω τις πολιτικές μου προτιμήσεις, πριν και αφού προχωρήσω σε οικονομικές αναλύσεις ή προτείνω συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές, αλλά μάλιστα έχω την ηθική υποχρέωση να το κάνω. Όλες οι τοξικές και μη πολιτικές μας προκαταλήψεις, άνευ των οποίων οικονομική θεώρηση δεν είναι δυνατή, πρέπει να δηλώνονται εξαρχής και δημοσίως, όπως τα συστατικά των τροφίμων στη συσκευασία. Κι όσο για τους επικριτές μου, μια απλή ερώτηση: γιατί με εγκαλείτε που σας δηλώνω ευθαρσώς τις πολιτικές υποθέσεις που κρύβονται πίσω από τις οικονομικές μου αναλύσεις; Δεν εκτιμάτε το ότι είμαι ειλικρινής μαζί σας και σας διαφωτίζω ως προς το πώς να με αποδομήσετε; Μήπως θα έπρεπε να απαιτείτε από όλους τους συναδέλφους μου οικονομολόγους ένα αντίστοιχο στίκερ επί της συσκευασίας των περί οικονομίας δοξασιών τους;

10

LIVE!

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

6 σχόλια
Την ποιότητα ενός συνόλου,μιας ομάδας,ενός κόμματος κτλ είναι λάθος να την αναλώνουμε στον ηγέτη,τους προβεβλημένους συν αυτώ και τους εμφανείς οπαδούς,γιατί πολύ απλά αν λ.χ.αρκετά σκεπτόμενοι και προβληματισμένοι άνθρωποι επέλεγαν τη στήριξη στον συριζα π.χ.πιθανόν αυτός με τη σειρά του να ανέβαινε επίπεδο!
ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΜΑΡΞ : Η Γερμανικη Ιδεολογια - Αρχουσα ταξη και κρατουσες ιδεες«…Σε καθε ιστορικη περιοδο, οι κυριαρχες ιδεες ειναι οι ιδεες της αρχουσας ταξης… οι κυριαρχες υλικες σχεσεις εκφρασμενες ως ιδεες• οι σχεσεις που καθιστουν μια ταξη κυριαρχη, συνεπως οι ιδεες της κυριαρχιας της…Οι αρχοντες… μεταξυ αλλων αρχουν και ως διανοητες, ελεγχουν την παραγωγη και τη διαδοση των ιδεων της εποχης τους… Εμφανιζουν το συμφερον τους ως κοινο συμφερον ολων των μελων της κοινωνιας… αποδιδουν στις ιδεες τους οικουμενικη ισχυ, και τις εμφανιζουν ως τις αποκλειστικα μονες ορθολογικες, οικουμενικα εγκυρες ιδεες…» - [is.gd/9F0gr3]-----------ΦΩΤΗΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ - http://is.gd/lAcMVq«…πρέπει να καταλάβουμε ότι «οικονομία» ως κάτι διαφορετικό από την πολιτική δεν υπάρχει. Η «οικονομία» είναι δημιούργημα του κεφαλαιοκρατικού κόσμου και αντικατοπτρίζει τη δική του ιδεολογική αναπαράσταση του κόσμου…Η απορρόφηση της αξίας από το γενικό ισοδύναμο, το χρήμα, ήταν η κεντρική στρατηγική τού αναπτυσσόμενου καπιταλισμού από την εποχή τής βιομηχανικής επανάστασης και μετά, για την υποδούλωση της εργασίας – κι εν συνεχεία την υποδούλωση όλων τα άλλων μορφών ανθρώπινης δραστηριότητας, ακόμη και του λεγόμενου «ελεύθερου χρόνου...»----------ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣΗ Φαντασιακη Θεσμιση της Κοινωνιας [Ραππας-- σ.196-7,171]«…Ο Μαρξ ηξερε οτι ‘‘ο Απολλων των Δελφων ηταν στη ζωη των Ελληνων μια δυναμη εξισου πραγματικη οσο και οποιαδηποτε αλλη’’… Οταν υπογραμμιζε το γεγονος οτι η μνημη των περασμενων γενεων βαραινει εξαιρετικα στη συνειδηση των ζωντων, εδειχνε αυτον τον ιδιαιτερο τροπο του φαντασιακου, το παρελθον το βιωμενο ως παρον, τα φαντασματα που ειναι πιο ισχυρα απο τους ανθρωπους με σαρκα και οστα, τον πεθαμενο που αρπαζει τον ζωντανο…Και οταν ο Λουκατς λεει… οτι η φενακισμενη συνειδηση των καπιταλιστων ειναι η προϋποθεση της ικανοποιητικης λειτουργιας της καπιταλιστικης οικονομιας… οτι οι νομοι [της οικονομιας] δεν μπορουν να πραγματοποιηθουν αν δεν ‘‘χρησιμοποιησουν’’ τις αυταπατες των ατομων, επισημαινει παλι ενα ιδιαιτερο φαντασιακο ως εναν απο τους ορους της λειτουργικοτητας……σε μια κοινωνια ξενωσης η ιδια η κυριαρχη ταξη βρισκεται σε κατασταση ξενωσης… δεν μπορει να φενακισει την υπολοιπη κοινωνια με την ιδεολογια της χωρις την ιδια στιγμη να φενακιζεται η ιδια…»----------- Κυριαρχη Ιδεολογια:ο τροπος που οι αρχοντες νοηματοδοτουν τον κοσμο καθαγιαζοντας το συμφερον τους.Οι εκπεμπομενοι απο το καθεστως μυθοι που ιεροποιουν την κυριαρχια των ποιμενων επι του ποιμνιου. Το software των οιονει ρομποτ.Το ‘‘αυτονοητο’’, ο ‘‘κοινος νους’’, αυτο που ο μεσος ανθρωπος αντιλαμβανεται ως ‘‘πραγματικοτητα’’, δεν ειναι παρα εσωτερικευση της κυριαρχης ιδεολογιας. Σε παλιοτερες εποχες, ‘‘πραγματικοτητα’’ ηταν η παντοδυναμια του ‘‘Θεου’’ και η αντιληψη οτι οι αρχοντες διοριζονται απο το ‘‘Θεο’’. Η Εκκλησια ηταν το κεντρο κατασκευης της ‘‘πραγματικοτητας’’, το καθεστωτικο κεντρο προπαγανδας.Σημερα ‘‘αυτονοητο’’ ειναι η παραγωγη και η καταναλωση ως αυταξιες, η θρησκεια του χρηματος, η ιεραρχια, ο ανταγωνισμος, η εκμεταλλευση. Κεντρο κατασκευης και διαχυσης του ‘‘αυτονοητου’’, της ‘‘πραγματικοτητας’’, ειναι τα media. Η προσαρμογη, ο κομφορμισμος, ειναι ‘‘υπευθυνοτητα’’ και ‘‘ρεαλισμος’’. Οι καθεστωτικοι δημοσιογραφοι και διανοουμενοι ειναι οι συγχρονοι ιεροκηρυκες.*http://keimena11.wordpress.comhttp://isotita.wordpress.com *
''...Κι όσο για τους επικριτές μου, μια απλή ερώτηση: γιατί με εγκαλείτε που σας δηλώνω ευθαρσώς τις πολιτικές υποθέσεις που κρύβονται πίσω από τις οικονομικές μου αναλύσεις; Δεν εκτιμάτε το ότι είμαι ειλικρινής μαζί σας και σας διαφωτίζω ως προς το πώς να με αποδομήσετε;... ...''!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Oύτε κατανοώ ,ούτε συμφωνώ με τις πολιτικές επιλογές του κου Καθηγητή.Εκτιμώ την αναλυτική του δεινότητα ως οικονομολόγου,την ευφυία του και την ειλικρίνεια του. Από κει πέρα και στην προκείμενη περίπτωση για μένα ισχύει το "άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.."
Μην βιαζεσαι.Ο Βαρουφακης, αν δεν υποκινειται απο μια βαθια και ισως αδιορατη πλεον, νεανικης εκκινησης ροπη προς τον διεθνιστικο αναρχοσοσιαλισμο, τουλαχιστον, και με δεδομενο οτι στο παρελθον δεν διαβασε το οικονομικο προγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ωστε να καταφερει να τον ψηφισει αντι της ΝΔ, θα πρεπει να του αναγνωρισουμε οτι, απαξιωνοντας ο ιδιος ρητα την φυσιοκρατικη θεωρηση της επιστημης του, ειναι ευτυχως πολιτικο-οικονομικα πραγματιστης(οχι παντως καιροσκοπος). Που σημαινει, οπως πολλακις στο παρελθον αλλωστε τολμησε να υποδειξει τις φαινομενικα ριψοκινδυνες αλλα λογικες λυσεις και επιβεβαιωθηκε, οτι θεωρει τον ΣΥΡΙΖΑ την καλυτερη δυνατη επιλογη τωρα. Εξ ου και η κοινωνικη ευθυνη και ρολος του οικονομολογου, εξ ου και η αγορανομια, εξ ου και η πολιτικη χροια μιας ροπης, ως ενα μερος μονο της συνολικης φιλοσοφιας ενος επαγγελματια μιας ακομα αφηρημενης επιστημης, μιας τεχνης δηλαδη, της οικονομολογικης-οικονομικης.Φυσικα, ρουφωντας το αρθρο του, δεν θα μπορουσαμε να τον πιστεψουμε στο μελλον ποτε ασυζητητι, μιας και ουσιαστικα μιλαει για αποιεροποιηση και αποδογματοποιηση της επιστημης του, τουτεστιν και "εξανθρωπισμο" του επαγγελματος του. Τουτεστιν δεν κρεμομαστε απο τα χειλη του.
Κυριε Βαρουφακη...ειναι προφανες σε ανθρωπους που εχουν διαβασει 5 βιβλια οτι ολες οι οικονομικες θεωριες εχουν ενα φιλοσοφικο υποβαθρο, αυτο κανεις δεν σας το προσαπτει.Αυτο που εγω βρισκω σοκαριστικο ειναι οτι ενας ανθρωπος υποτιθεται σοβαρος, θα δικαιολογησει τον απιστευτο λαικισμο του Συριζα, ενος κομματος που αποτελειται απο πολλα κομματα, τα οποια αναθεμα και αν συμφωνουν σε κατι. Ενα κομμα χωρις σοβαρη προταση οσον αφορα την οικονομια, περα του οτι λεφτα υπαρχουν αρκει να τα παρουμε απο τους πλουσιους και να κρατικοποιησουμε τα παντα, ωστε να μπουν ολοι στο δημοσιο και να ειναι ευτυχισμενοι. Ενα κομμα που θεωρει την επιχειρηματικοτητα σαν κατι κακο και εκπροσωπει τον σοσιαλιστικο συνδικαλισμο του παλιου, βαθεως ΠΑΣΟΚ, της αναξιοκρατιας και της κρατικοδιαιτης μαγκιας.Περαν τουτου, ενα κομμα που θεωρει οτι υπαρχει Μακεδονικη μειονοτητα στην Ελλαδα και οτι πρεπει να νομιμοποιηθουν ολοι οι λαθρομεταναστες αναμεσα σε πολλα αλλα περιεργα.Ολα αυτα προδικαζουν μια ανευ προηγουμενου περιπετεια για την Ελλαδα, η οποια στην καλυτερη περιπτωση προερχεται απο υπερμετρη αφελεια..Χωρις αυτο να σημαινει οτι η λιτοτητα καθεαυτη δεν ειναι λανθασμενη στην παρουσα συγκυρια και οτι η Ευρωπη και δη η Γερμανια θα επρεπε να χρησιμοποιησει ενα Σχεδιο τυπου Μαρσαλ για την Ελλαδα αντι να ασκει μια εγωιστικη Ευρωπαικη πολιτικη χωρις οραμα.
Εγώ πάλι βρίσκω απίστευτο είναι ότι αν υποστηρίζει κάποιος τον ΣΥΡΙΖΑ, ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ότι είναι σοβαρός άνθρωπος. Για να ΕΙΝΑΙ σοβαρός άνθρωπος τι πρέπει να υποστηρίζει; Ποια είναι αυτή η εναλλακτική που φαίνεται να υπονοείς ότι υπάρχει που είναι σοβαρή, έχει λύσεις και δεν έχει διάφορες 'περίεργες' απόψεις; Πάντως στο τέλος του σχολίου σου που μας μεταφέρεις αυτούσια την βασική πρόταση του Βαρουφάκη, έδειξε ότι έχεις χιούμορ. Ή ότι είσαι υποκριτής. Δεν σε ξέρω για να πω με σιγουριά ποιο από τα δύο. Απόσο ξέρω κανένα άλλο κόμμα δεν υποστηρίζει την πρόταση αυτή που παραδέχεσαι ότι είναι σωστή.
Δεν πιστεύω μέσα στα περίεργα του ΣΥΡΙΖΑ να συγκαταλέγεις και μια υποτυπώδη gay ατζέντα! Την ώρα που Υπουργοί (Υπ. Εξ. Γερμανίας και άλλοι) και Πρωθυπουργοί (Βέλγιο) μέσα στην Ευρωζώνη είναι παντρεμένοι με άτομα του ίδιου φύλου και πάει σε Συμφ. Συμβίωσης μέχρι και η Ιταλία!
Το κύρος που αποδίδει η κοινωνία στα άτομα είναι μεγάλη υπόθεση. Είναι μια συνισταμένη αξιών, αντιλήψεων, δρώντων υποκειμένων (ΜΜΕ κλπ). Αν καθήσουμε να σκεφτούμε ποιούς υπολείπτεται η κοινωνία μας, ίσως καταλάβουμε γιατί χρεοκοπήσαμε.