Το Σάλα Σάλα εστιάζει στη μουσική ιστορία που έγραψαν τον περασμένο αιώνα δύο σημαντικές μορφές του είδους, η Σωτηρία Μπέλλου (1921-1997) και η Μαρίκα Παπαγκίκα (1890-1943), δύο μεγάλες κυρίες της ελληνικής μουσικής και δύο ξεχωριστές μουσικές φωνές που σημάδεψαν τη ζωή του. Μετά από ένα χρόνο έρευνας για το ρεμπέτικο και διαδρομές σε μονοπάτια που είχαν τραγουδήσει αυτές οι δύο σπουδαίες εκπρόσωποί του, ο Κωνσταντίνος Βήτα μαζί με τον Ανδρέα Αγγελιδάκη και τον Άγγελο Πλέσσα δημιούργησαν μια νέα ανάγνωση του ρεμπέτικου. Μια απρόσμενη μουσική συνάντηση, γεμάτη χρώματα και μνήμες των πρώτων ακουσμάτων του Κ. Βήτα στο οικογενειακό του περιβάλλον.
«Αγάπησα το ρεμπέτικο και οι ήχοι του με συνοδεύουν πάντα σαν φθαρμένα χρώματα μιας υδατογραφίας. Χρώματα αλλά και στοιχεία που με βοηθούν να συνδέομαι με την αληθινή ζωή, τον πόνο, τη χαρά και τον άνθρωπο μέσα μου και γύρω μου. Τα τραγούδια αυτά είναι σαν μια πηγή, μια φλέβα όπου ένα αληθινό αίσθημα διαπερνά τα πάντα, μια εσωτερική κατάληψη που κυριεύει κάποιον και τον οδηγεί να αντιλαμβάνεται τις καταστάσεις. Ένας προορισμός που οδηγεί στην επιστροφή, στην αγκαλιά της μάνας. Ένας άνθρωπος που χάθηκε στην πορεία του, αλλά και οι ακρότητες που επιζητούν να ενωθούν. Σε αυτό το σημείο αισθάνθηκα πως θέλω να ανοίξω μια είσοδο και να συνομιλήσω με δύο μορφές του ρεμπέτικου. Τη Μαρίκα Παπαγκίκα και τη Σωτηρία Μπέλλου. Μια προσέγγιση στον κόσμο του πρώιμου ρεμπέτικου μέσα από τα παραδοσιακά τραγούδια της Σμύρνης και τον απόηχο που άφησαν οι επιρροές τους στην Αθήνα του '40. Μέσα από αυτές τις δύο φωνές, τις δύο σκιές, θέλησα να απεικονίσω το πρόσωπο της συντριβής, της χαράς, ένα πλοίο που ακόμη ταξιδεύει μέσα μας, μια κρυφή ανέλπιστη χαρά, ένα θλιμμένο χαμόγελο, τον άνθρωπο – ένα παιδί χωρίς οικογένεια. Το ρεμπέτικο, ένα γιαπί που μπάζει, ένα σπίτι μέσα μας.» – Κ. ΒήταΣτη συναυλία γίνεται χρήση καπνού και στροβοσκοπικών φωτισμών (strobe lights).
info
Καλλιτεχνική και εικαστική επιμέλεια: Ανδρέας Αγγελιδάκης, Άγγελος Πλέσσας
Μουσική: Κ. Βήτα
Τραγούδι: Θεοδώρα Μπάκα, Κ. Βήτα
Σχεδιασμός Φωτισμών: Γιώργος Τέλλος
Χειρισμός Φωτισμών: Ανδρέας Κούρτης
Ηχοληψία: Γιάννης Λαμπρόπουλος
Παίζουν οι μουσικοί
Χρήστος Αλεξάκης: Πιάνο, Farfisa
Αλέκος Βουλγαράκης: Ηλεκτρική κιθάρα
Κώστας Γιαννίρης: Ηλεκτρικό μπάσο
Παναγιώτης Τσεκούρας: Theremin
Concept - Σχεδιασμός: Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Νίκος Αθανασόπουλος
Οργάνωση παραγωγής: Γιάννης Μητρούδης, Ερωδιός live
Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση
Διαβάστε περισσότερα:
Μαρίκα Παπαγκίκα
Η Μαρίκα Παπαγκίκα γεννήθηκε το 1890 στην Κω. Μετά από κάποιες πρώτες ηχογραφήσεις στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου είχε μετακομίσει η οικογένειά της, το 1915 βρέθηκε στο Έλις Άιλαντ, ως μετανάστρια, μαζί με τον σύζυγό της Κώστα, ο οποίος έπαιζε σαντούρι. Στη Νέα Υόρκη, το ζευγάρι άνοιξε ένα από τα πρώτα καφέ αμάν της πόλης (Marika's), ενώ παράλληλα η ίδια έκανε πάνω από 200 ηχογραφήσεις ρεμπέτικων και δημοτικών τραγουδιών, για λογαριασμό της Columbia, αρχής γενομένης από το 1918. Οι ηχογραφήσεις αυτές, από τις πρώτες καταγραφές ρεμπέτικων σε δίσκο, επρόκειτο να μείνουν ξεχασμένες μέχρι τη δεκαετία του 1980, όταν χάρη στο ανανεωμένο ενδιαφέρον για αυτή τη μουσική, επανακυκλοφόρησαν τα τραγούδια της σε συλλογές και εκτιμήθηκε ο ρόλος της στην ελληνική μουσική παραγωγή. Η Παπαγκίκα είχε μια ιδιαίτερη σοπράνο φωνή και, πέρα από τη συμβολή της στη διάδοση του ρεμπέτικου, ηχογράφησε τραγούδια από μια μεγάλη γκάμα ανατολίτικων ιδιωμάτων. Το ζευγάρι επλήγη από την Κρίση του 1929, οπότε αναγκάστηκαν να κλείσουν το νυχτερινό κέντρο τους, και η Παπαγκίκα πέθανε στο Στέητεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης, το 1943.
Σωτηρία Μπέλλου
Η Σωτηρία Μπέλλου γεννήθηκε στο χωριό Χάλια, λίγο έξω από τη Χαλκίδα, το 1921. Το οικογενειακό της περιβάλλον ήταν εύπορο, αλλά καταπιεστικό, μην επιτρέποντάς της να ξεδιπλώσει το ταλέντο και την αγάπη της για το τραγούδι. Σε ηλικία 17 ετών παντρεύτηκε, αλλά ο γάμος της έληξε άδοξα ύστερα από λίγους μήνες κακομεταχείρισής της, στην οποία απάντησε κάποτε ρίχνοντας βιτριόλι στο πρόσωπο του συζύγου της, ενέργεια που της κόστισε τέσσερις μήνες στη φυλακή. Το 1940 βρέθηκε στην Αθήνα και, παράλληλα με διάφορες δουλειές για επιβίωση, οργανώθηκε στην Αντίσταση, συνελήφθη και βασανίστηκε. Τραγουδούσε σε διάφορες ταβέρνες, σε μία από τις οποίες την ανακάλυψε ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο οποίος διέγνωσε το ταλέντο της και της έδωσε μια θέση πλάι του στο πάλκο και την ευκαιρία να ηχογραφήσει συνθέσεις του, με χαρακτηριστικότερη τη «Συννεφιασμένη Κυριακή». Έκτοτε καθιερώθηκε ως μία από τις κορυφαίες φωνές του ρεμπέτικου –χάρη στη μοναδική χροιά της– και συνεργάστηκε με πολλούς κορυφαίους συνθέτες, όπως τον Μάρκο Βαμβακάρη και, αργότερα, τον Διονύση Σαββόπουλο και τον Δήμο Μούτση. Εθισμένη στον τζόγο και στο αλκοόλ, αντιμετώπισε προβλήματα υγείας και επιβίωσης. Πέθανε το 1997.
Κωνσταντίνος Βήτα
Γεννήθηκε στη Βικτώρια της Αυστραλίας τον Ιούνιο του 1961. Μεγάλωσε στην Αθήνα. Παρακολούθησε μαθήματα κλασικής κιθάρας και αρμονίας στο Ωδείο Αθηνών. Σπούδασε ζωγραφική και ιστορία της τέχνης στο Tafe της Μελβούρνης. Στην Αθήνα ολοκλήρωσε σπουδές γραφικών τεχνών, στη Γερμανική Σχολή Γραφικών Τεχνών και Διαφήμισης. Δούλεψε ως γραφίστας και δημοσιογράφος σε περιοδικά της δεκαετίας του 1980. Το 1992 δημιούργησε την ηλεκτρονική μπάντα Στέρεο Νόβα. Από το 1997 ακολουθεί τη δική του πορεία στην ηλεκτρονική μουσική. Έχει γράψει μουσική για ντοκιμαντέρ, φιλμ και θεατρικά έργα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Ανδρέας Αγγελιδάκης
Αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Η πρακτική του συνδυάζει στοιχεία αρχιτεκτονικής και έρευνας, με συνεχή πειραματισμό πάνω στον τρόπο που βλέπουμε και χρησιμοποιούμε το χώρο, το κτίριο, το έκθεμα, αλλά και τις πόλεις όπου ζούμε. Πρόσφατα εξέθεσε τη δουλειά του στο ΕΜΣΤ, στην XXI Baltic Triennial, στην 1η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής του Σικάγο, στην 8η Μπιενάλε Βερολίνου, καθώς και στην ALT Bomonti (Κωνσταντινούπολη), στην Kunsthalle και στην Breeder Gallery (Αθήνα) κ.α. Παράλληλα, έχει επιμεληθεί σημαντικές εκθέσεις στο Het Nieuwe Instituut του Ρότερνταμ, στο Swiss Institute της Νέας Υόρκης, στο Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και στην Padiglione Arte Contemporanea του Μιλάνου. Έχει επιμεληθεί το στήσιμο εκθέσεων στο CAPC του Μπορντώ, στο Frieze Commissions του Λονδίνου, στην XXI Baltic Triennial, στην 3η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης, στη 2η Μπιενάλε Αθήνας, στο μουσείο MUSAC Leon (Ισπανία), στο Hangar Bicocca του Μιλάνου, στο Haus der Kunst του Μονάχου κ.ά. Το καλοκαίρι του 2016 θα συμμετάσχει στην Μπιενάλε του Λίβερπουλ, όπου παράλληλα επιμελείται και το στήσιμο του κεντρικού χώρου.
Άγγελος Πλέσσας
Η δουλειά του Άγγελου Πλέσσα, ο οποίος ζει και εργάζεται στην Αθήνα, τοποθετείται μέσα και γύρω από το Διαδίκτυο. Δημιουργεί κυρίως διαδραστικές ιστοσελίδες και μια σειρά ερευνητικών έργων που διερευνούν την κοινωνική πλευρά του Διαδικτύου. Τα έργα αυτά συνήθως εστιάζουν σε θέματα ταυτότητας, υλισμού και επιμόρφωσης. Από το 2012, και κάθε χρόνο, οργανώνει και επιμελείται την Αιώνια Ιντερνετική Αδελφότητα.
Ο Πλέσσας έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως στο Frieze Projects 2013 (Λονδίνο), στην Kunsthal Charlottenborg (Κοπεγχάγη), στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και στο Onassis Cultural Center (Νέα Υόρκη), στο ΕΜΣΤ (Αθήνα), στο Μουσείο Jeu de Paume (Παρίσι), στο Μucem (Μασσαλία), στο Μουσείο Cooper Union (Νέα Υόρκη) και στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ενώ έχει συμμετάσχει στη 2η και την 3η Μπιενάλε της Αθήνας και στην 3η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης. Το 2015 τιμήθηκε με το Βραβείο ΔΕΣΤΕ και το 2008 με το βραβείο ανάθεσης έργου του οργανισμού Rhizome του New Museum· είναι επίσης υπότροφος Fulbright. Εκπροσωπείται στην Αθήνα από την γκαλερί The Breeder.
Θεοδώρα Μπάκα
Πήρε τα πρώτα μαθήματα τραγουδιού στη γενέτειρά της, Λάρισα, και συνέχισε τις σπουδές της με αντικείμενο το λυρικό τραγούδι στην Ακαδημία Μουσικής και Θεάτρου του Ανόβερου (Γερμανία).
Η μέχρι τώρα καλλιτεχνική της πορεία μαρτυρά μια πολύπλευρη δραστηριότητα στο τραγούδι, που περιλαμβάνει διάφορα είδη μουσικής, διαφορετικών εποχών, χωρών και μουσικών παραδόσεων.
Έχει εμφανιστεί ως σολίστ της όπερας στην Ελλάδα, αλλά και σε θέατρα της Ευρώπης (Ιταλία, Ισπανία Πορτογαλία, Γερμανία, Ρωσία) και έχει λάβει μέρος σε διεθνή μουσικά φεστιβάλ τραγουδώντας Παλαιά Μουσική (μεσαιωνική, αναγεννησιακή, μπαρόκ), Lied, σύγχρονη ελληνική και παραδοσιακή μουσική.
Έχει τραγουδήσει με μεγάλα ορχηστρικά σύνολα στην Ελλάδα και το εξωτερικό και εμφανίζεται συχνά με τα μουσικά σχήματα Ex Silentio (Δημήτρης Κούντουρας) Latinitas Nostra (Μάρκελλος Χρυσικόπουλος) και Atalante (Erin Headley). Έχει συνεργαστεί με συνθέτες όπως ο Ηλίας Ανδριόπουλος, ο Νίκος Κυπουργός, ο Γιώργος Κουρουπός, ο Κωνσταντίνος Βήτα, ο Τάσος Ρωσόπουλος, ο Κορνήλιος Σελαμσής κ.ά., καθώς και με τους Χάνομαι γιατί ρεμβάζω.
Τα στοιχεία από το Δελτίο Τύπου της Στέγης
