ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Σπάνιο μεσαιωνικό άγαλμα της Παρθένου με τον Ιησού επιστρέφει στο Βρετανικό Μουσείο

Σπάνιο μεσαιωνικό άγαλμα της Παρθένου με τον Ιησού επιστρέφει στο Βρετανικό Μουσείο Facebook Twitter
Φιλοτεχνημένο πάνω σε αλάβαστρο και όχι σε μάρμαρο, το άγαλμα της Παρθένου με τον Ιησού θεωρείται ένα σπάνιο δείγμα σωζώμενης Τέχνης από μία εποχή όπου η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση κατέστρεψε σχεδόν τα πάντα
0

Ένα από τα σπάνια και λιγοστά δείγματα της αγγλικής μεσαιωνικής καθολικής γλυπτικής που κατάφερε να επιβιώσει από τις καταστροφές της προτεσταντικής Μεταρρύθμισης επιστρέφει μετά από αιώνες στο Βρετανικό μουσείο. Πρόκειται για την αλαβάστρινη μορφή της Παρθένου με τον Ιησού, που φιλοτεχνήθηκε στην Αγγλία, από άγνωστο καλλιτέχνη, τις χρονολογίες 1350-75. Ακριβώς, το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένη η φιγούρα της Παναγίας, κάνει το εύρημα ακόμη πιο πολύτιμο. Το αλάβαστρο ήταν από τα υλικά, που εκτιμούσαν οι Άγγλοι τεχνίτες του 14ου και 15ου αιώνα, που σε σχέση με το ακριβό για την εποχή μάρμαρο, προσέφερε πολυτελές, φίνο αποτέλεσμα, ειδικά στα μικρά αγάλματα της εποχής. 

Στα Μίντλαντς και ειδικά στην περιοχή του Νότιγχαμ, που παρουσίαζε και την πιο μεγάλη δραστηριότητα στη γλυπτική, οι καλλιτέχνες αυτών των αιώνων, προτιμούσαν, επίσης, το αλάβαστρο από κάθε άλλο υλικό, επειδή ήταν πιο εύπλαστο στο να δουλευτεί από τον γλύπτη και εμφάνιζε πανέμορφο αποτέλεσμα, από πλευράς αισθητικής, αν ο καλλιτέχνης ήθελε να το επιχρυσώσει ή να του προσθέσει πολύτιμα φινιρίσματα. Ειδικά σε περιπτώσεις αγαλμάτων για ναούς και για λατρευτικές τελετές, οι συγκεκριμένες περιοχές είχαν να επιδείξουν πλούσια δράση και υπέροχη τεχνοτροπία. 

Σπάνιο μεσαιωνικό άγαλμα της Παρθένου με τον Ιησού επιστρέφει στο Βρετανικό Μουσείο Facebook Twitter
© Τrustees of the British Museum

Πώς, όμως, το συγκεκριμένο εύρημα επιβίωσε από τη διάλυση των μοναστηριών και την καταστροφή των πλούτων τους από το βίαιο πέρασμα της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης; Βάσει των βασιλικών απαγορεύσεων της εποχής, που φέρουν την υπογραφή του Ερρίκου VIII κάθε λατρευτικό άγαλμα, κάθε καλλιτεχνική απόπειρα να περιγραφεί η Βασιλεία των Ουρανών έπρεπε να κρυφτεί ή να εξαφανιστεί μέσα από ναούς και χώρους προσευχής της εποχής, καθώς παρέπεμπε σε ειδωλολατρεία. Αυτό ήταν απλώς η αρχή. Η στάση του Στέμματος θα σκλήραινε περισσότερο απέναντι στην τέχνη των Καθολικών, όταν στον θρόνο θα καθόταν ο γιος του Ερρίκου, ο Εδουάρδος VI, ο οποίος πρακτικά το 1547 διέταξε την καταστροφή όλων των έργων Τέχνης με σαφείς θρησκευτικές αναφορές. Το διάστημα που ακολούθησε αυτής της βασιλικής διαταγής αγάλματα αποκεφαλίστηκαν, έσπασαν σε κομμάτια, ακόμη και κάποια λίγα που πιστοί και λάτρεις της Τέχνης είχαν φροντίσει να κρύψουν πίσω από διπλούς τοίχους, κελάρια ή αποθήκες. 

Για το συγκεκριμένο άγαλμα της Παρθένου με τον Ιησού, τα μόνα που είναι σε θέση να γνωρίζουν οι επιμελητές του Βρετανικού Μουσείου, είναι ότι κατάφερε να βρει τον δρόμο μου μέσα από το αββαείο του Saint Truiden Abbey, που βρισκόταν στη φλαμανδική επαρχία του Limburg, στο Βέλγιο. Είχε εντοπιστεί τον 7ο αιώνα στο συγκεκριμένο σημείο, όπου βρισκόταν μοναστήρι - σταθμός προσκυνητών του Μεσαίωνα. Εικάζεται πλέον ότι κάποιος εξαιρετικά εύπορος πιστός το αγόρασε στην Αγγλία και το δώρισε στο αββαείο, λίγο μετά την ολοκλήρωση του από τον άγνωστο καλλιτέχνη που το εμπνεύστηκε. Η άλλη εικασία, την οποία έχουν ήδη διατυπώσει οι αρχαιολόγοι, είναι ότι πρόκειται για σωζώμενο -από τη Μεταρρυθμιστική επέλαση- άγαλμα του 16ου αιώνα, που κατέληξε στα χέρια αρχαιοκάπηλων και κάπως έτσι βρέθηκε εκτός χώρας. 

Το μακρύ ταξίδι της Παρθένου θα έφτανε μέχρι και τη Γαλλική Επανάσταση και το άγαλμα θα κατάφερνε να γλιτώσει και από τις καταστροφές και αυτής της ταραγμένης ιστορικής περιόδου. Όταν το εξαγριωμένο γαλλικό πλήθος θα εισέβαλε στο αββαείο του Saint Truiden το 1794 καταστρέφοντας και καίγοντας τα πάντα, το συγκεκριμένο άγαλμα και πάλι θα γλίτωνε, καθώς θα επωλείτο, προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για τις ανάγκες του επαναστατικού αγώνα.  

Μετά απ' όλη αυτή την περιδίνηση, η Παρθένος θα εκτείθετο για πρώτη φορά στις Βρυξέλλες το 1864 και θα αγοραζόταν από έναν Αυστραλό συλλέκτη έργων τέχνης, τον Dr. Albert Figdor. Μετά τον θάνατο του συγκεκριμένου, το άγαλμα πωλήθηκε σε άγνωστο ευρωπαίο αγοραστή κατά τη διάρκεια δημοπρασίας. Κάπως έτσι εντοπίστηκε και από ανθρώπους του Βρετανικού Μουσείου που κανόνισαν ένα ραντεβού αγοραπωλησίας μέσω των εμπόρων τέχνης Sam Fogg και με απευθείας χρηματοδότηση από τον βρετανικό τομέα πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Σπάνιο μεσαιωνικό άγαλμα της Παρθένου με τον Ιησού επιστρέφει στο Βρετανικό Μουσείο Facebook Twitter
© Τrustees of the British Museum

Παρά τις φθορές από το περιπετειώδες ταξίδι του μέσα στον χρόνο, το άγαλμα διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση και ήδη εκτίθεται σε περίοπτη θέση του Βρετανικού Μουσείου. Διατηρεί ακόμη κάποια από τα επιχρωματισμένα και επιχρυσωμένα τμήματα του: για την ακρίβεια, στο φωτοστέφανο της Παρθένου υπάρχουν απομεινάρια χρυσών λεπτομερειών και κόκκινου χρώματος.   

Με στοιχεία από τον Guardian 

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ιστορία μιας πόλης / Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ένας ναός που θυσιάστηκε για την ανάδειξη της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και μια τοιχογραφία που «έζησε» μέχρι να ξαναβγεί στο φως. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τους Γιώργο Μαστρογιάννη, υπεύθυνο του εργαστηρίου συντήρησης του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, και Γιάννη Παπαδόπουλο, διευθυντή των ανασκαφών στην Αρχαία Αγορά και καθηγητή αρχαιολογίας και φιλολογίας στο UCLA.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακατράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακαράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Γιατί η Αμαλία δεν κοιμήθηκε ποτέ μέσα στον κυρίως πύργο και γιατί ο Όθωνας δεν επισκεπτόταν το κτήμα; Ο Βασίλης Κουτσαβλής «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα μνημεία γοτθικού ρυθμού στην Ελλάδα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία είναι προϊόν παιδικής εργασίας λένε αρχαιολόγοι

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία φτιάχτηκαν από 8χρονα παιδιά, λένε αρχαιολόγοι

Οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν 450 αγγεία που κατασκευάστηκαν στην Τελ Χάμα και διαπίστωσαν ότι τα δύο τρίτα των αγγείων κατασκευάζονταν από παιδιά ηλικίας επτά και οκτώ ετών
THE LIFO TEAM
Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Καρυά 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα» είναι αφιερωμένη σε μια άγνωστη πτυχή της εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Ιστορία μιας πόλης / Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Φιξ, Μετς, Κλωναρίδη. Τρία τοπωνύμια, τρεις περιοχές της Αθήνας που σχετίζονται με τη ζυθοποιία. Επιχειρήσεις που έμαθαν στην αθηναϊκή κοινωνία να πίνει μπίρα, να την απολαμβάνει κατ’ οίκον ή σε πάρκα. H Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Βασίλη Νάστο για τη ζυθοποιία Κλωναρίδη και την εξέλιξη της περιοχής των Πατησίων.
THE LIFO TEAM
Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Εύα Γανίδου και τον Τάσο Θεοφίλου για τις γκαρσονιέρες, τα σεπαρέ και τα απρόσμενα μέρη στην πόλη τα οποία επέλεγαν οι Αθηναίοι για τις ερωτικές συνευρέσεις τους.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κλάους-Μίκαελ Κουν

Iστορία / Κλάους-Μίκαελ Κουν: Οι ναζιστικές ρίζες του πιο πλούσιου Γερμανού στον κόσμο

Ο πατέρας του Γερμανού μεγιστάνα έχτισε μεγάλο μέρος της οικογενειακής επιχείρησης επωφελούμενος από τις διώξεις και τη γενοκτονία των Εβραίων. Αντίθετα όμως με άλλες μεγάλες γερμανικές εταιρείες όπως η Volkswagen και η Deutsche Bank, η εταιρεία του αρνείται να ανοίξει τα σκοτεινά αρχεία της.
THE LIFO TEAM
Το εμβληματικό Παλατάκι της Θεσσαλονίκης όπως είναι σήμερα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το εμβληματικό Παλατάκι της Θεσσαλονίκης όπως είναι σήμερα

Το θρυλικό νεοκλασικό οίκημα με τη μαγευτική θέα, που φιλοξένησε αρχηγούς κρατών, βασιλείς και πρωθυπουργούς, αναβιώνει και μετατρέπεται σε έναν πολυχώρο πολιτισμού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ