Γιατί ξαφνικά ασχολούνται όλοι με το fitness στην Αθήνα;
Οι Αθηναίοι το ψάχνουν με το ευ ζην περισσότερο από ποτέ. Αν πας σε ένα πάρκο μια ηλιόλουστη μέρα –και ευτυχώς έχουμε πολλές από αυτές–, θα το διαπιστώσεις, βλέποντας δεκάδες ανθρώπους να προπονούνται με κάθε πιθανό τρόπο. Μία φορά τον μήνα τουλάχιστον θα διοργανωθεί από ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα κάποιος μίνι ή μεγαλύτερος μαραθώνιος, στον οποίο άτομα όλων των ηλικιών θα διανύσουν μαζικά μια προκαθορισμένη απόσταση. Παράλληλα, μπορείς πλέον να βρεις παντού τις σωστές πρώτες ύλες που θα συμβάλουν στην επίτευξη του επιθυμητού wellness. Οργανικά προϊόντα, βιολογικές λαϊκές, super foods, φούρνοι με εξειδίκευση στη ζέα, αλλά και εστιατόρια αποκλειστικά για χορτοφάγους ή διαιτολάτρες συμπληρώνουν τον χάρτη αυτού που ορίζουμε ως «υγιεινή διατροφή» στην πόλη. Με άλλα λόγια, μπορούμε να τρώμε όπως τρέφονταν οι παππούδες μας, κι ας μη γνώριζαν την ανάλογη ορολογία.
Γιατί, όμως, οι Αθηναίοι έχουν στραφεί τόσο μαζικά προς την αναζήτηση του ευ ζην, με αποτέλεσμα να έχουν άποψη τόσο για το τι πρέπει να τρώνε όσο και για το είδος της άσκησης που αναζητούν; Παλιότερα, αυτό που θα άκουγες ήταν «πηγαίνω γυμναστήριο, μου έχουν βγάλει πρόγραμμα και ξεκίνησα δίαιτα». Τώρα, η παραπάνω φράση έχει αντικατασταθεί πιθανότατα από το «πηγαίνω σε πιστοποιημένο γυμναστήριο για crossfit και ξεκίνησα Dukan».
Παλιότερα, αυτό που θα άκουγες ήταν «πηγαίνω γυμναστήριο, μου έχουν βγάλει πρόγραμμα και ξεκίνησα δίαιτα». Τώρα, η παραπάνω φράση έχει αντικατασταθεί πιθανότατα από το «πηγαίνω σε πιστοποιημένο γυμναστήριο για crossfit και ξεκίνησα Dukan».
Είναι απλό: οι Αθηναίοι δουλεύουν πολύ. Τα δεδομένα του Διεθνούς Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης δείχνουν ότι οι Έλληνες ξοδεύουν τις περισσότερες εργατοώρες σε όλη την Ευρώπη, πάνω από 2.000 ετησίως. Η κρίση έχει δυσκολέψει τις ζωές όλων μας. Έχουμε ανάγκη από διεξόδους και εκτόνωση. Από την άλλη, μελέτες που γίνονται σε τακτά διαστήματα, όπως μια έρευνα που διεξήγαγε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια, προτείνουν ότι ένας υγιής στην όψη άνθρωπος έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει δεκτός σε μια δουλειά από έναν υπέρβαρο, αν διαθέτει παρόμοια αντικειμενικά προσόντα, φαινόμενο που παρατηρείται εντονότερα στις γυναίκες. Έχει αποδειχτεί επίσης ότι το fitness μας κάνει πιο αποδοτικούς στην εργασία, κοινωνικά αποδεκτούς και βελτιώνει την ψυχολογία μας.
Η διατροφή και η άσκηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. O αθλητικός διατροφολόγος και εργοφυσιολόγος Γιάννης Κωτσής εξηγεί ότι το σημείο όπου εστιάζουν πλέον όλοι οι ειδικοί για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων παγκόσμιων επιστημονικών φορέων, όπως το ACSN (American College of Sports Medicine), είναι η φυσική δραστηριότητα και όχι η δίαιτα. «Στατιστικά, το 90% των ανθρώπων που ακολουθούν μια δίαιτα τους επόμενους μήνες παίρνει το βάρος που έχασε, ίσως και λίγο παραπάνω. Επιστρέφουν, δηλαδή, στις παλιές διατροφικές συνήθειες, γιατί βλέπουν τη δίαιτα ως μια παρένθεση. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ο ανθρώπινος οργανισμός είναι μια μηχανή προσαρμογής που διαθέτει υποδοχείς για τα πάντα. Οι γευστικοί υποδοχείς πρέπει να καλύπτονται. Η παρμεζάνα δεν έχει την ίδια απόλαυση με το cottage cheese, από το οποίο θα φας μεν περισσότερο αλλά δεν θα σε ευχαριστήσει, άρα θα μπεις στον πειρασμό να φας κι άλλα πράγματα. Δεν υπάρχει γενικός κανόνας για το πόσο καιρό μπορεί να κάνει κάποιος μια συγκεκριμένη δίαιτα. Εναπόκειται στον οργανισμό και την προδιάθεση του καθενός προς συγκεκριμένες παθήσεις. Άρα, το επιθυμητό είναι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και όχι η ίδια η απώλεια βάρους, πράγμα που βασίζεται πρωτίστως στον ψυχολογικό παράγοντα». Εν ολίγοις, δεν υπάρχει καλή και κακή τροφή, υπάρχει καλή και κακή διατροφή.
Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε και ποιοι είναι οι πιο διαδεδομένοι μύθοι που κυκλοφορούν γύρω από την άσκηση και τη διατροφή; Ο Γιάννης Κωτσής, Μsc, Αθλητικός Διατροφολόγος-Εργοφυσιολόγος, απαντά.
— Yπάρχουν συγκεκριμένοι συνδυασμοί τροφών που μας παχαίνουν (κρέας/τυρί, κρέας/ζυμαρικά κ.λπ.), ανεξάρτητα από την ποσότητα που καταναλώνουμε;
Όχι! Δεν φταίει η μακαρονάδα, όταν γίνεται καρμπονάρα (με μπέικον, κρέμα γάλακτος κ.λπ.), συνδυάζεται με 4-5 φέτες ψωμί, 1,5 λίτρο Coca-Cola και στο τέλος με σουφλέ σοκολάτας.
— Παχαίνει το βραδινό φαγητό;
Όχι. Συνήθως όμως το φαγητό που τρώμε το βράδυ περιέχει περισσότερες θερμίδες και λιπαρά (πίτσα, σουβλάκια, φαγητό απ' έξω) και, βεβαίως, εφόσον είσαι νηστικός όλη την υπόλοιπη ημέρα, το βράδυ θα φας σαν να μην υπάρχει αύριο.
— Ποιες ομάδες τροφών δεν πρέπει να καταναλώνονται τις βραδινές ώρες;
Προφανώς και είναι προτιμότερο ν' αποφεύγονται οι υδατάνθρακες τις βραδινές ώρες, αλλά ακόμα και αυτό ισχύει όταν το θερμιδικό ισοζύγιο είναι θετικό (δηλαδή, όταν οι θερμίδες που προσλαμβάνεις είναι πιο πολλές θερμίδες από αυτές που καις).
— Μέσα στη μέρα πρέπει να τρώμε πολλά μικρά γεύματα ή λίγα και πιο πλούσια;
Πολλά και μικρά γεύματα! Το μυστικό της επιτυχίας!
— Mπορούμε να καταναλώνουμε φρούτα αμέσως μετά το φαγητό ή χάνεται η θρεπτική τους αξία;
Καλό είναι να τα προτιμάμε ως σνακ! Με το φαγητό ήδη έχουμε πάρει (θεωρητικά) αρκετά θρεπτικά συστατικά. Ωστόσο, είναι πολύ καλύτερα από το να φάμε γλυκό μετά το φαγητό.
— Παχαίνει η κατανάλωση οινοπνευματωδών;
Ασφαλώς και ναι! Το αλκοόλ προτιμάται από τον οργανισμό ως καύσιμο γιατί μας δίνει περισσότερη ενέργεια (7kcal/γρ.). Με τον τρόπο αυτό εξοικονομούμε το λίπος το οποίο και αποθηκεύουμε ο καθένας στη δική του λιποαποθήκη.
— Υπάρχουν ομάδες τροφών που «ταιριάζουν» περισσότερο σε συγκεκριμένους σωματότυπους;
Όχι φυσικά!
— Οι χορτοφάγοι παίρνουν κιλά πιο εύκολα ή πιο δύσκολα;
Είναι θέμα μυϊκής μάζας. Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας είναι άμεση συνάρτηση της μυϊκής μάζας ενός ατόμου. Άρα, αυτός που έχει περισσότερο λίπος και λιγότερους μυς παχαίνει πιο εύκολα.
— Υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που διαθέτουν «αρνητικές θερμίδες»;
Όχι. Όλη η θεωρία «μπάζει» από παντού. Εκτός και αν μπορείς να ζήσεις με σέλινο και μυρωδικά. Η πραγματική απάντηση είναι πολύ πιο μεγάλη και δεν έχει ουσία.
— Το ιδανικό βάρος προκύπτει από το ύψος μείον τον αριθμό δέκα. (π.χ. 1,75/65 κιλά), σωστά;
Όχι! Το ιδανικό βάρος προέρχεται από μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες που κατέληξαν πως η υγεία αντικατοπτρίζεται (όσον το δυνατόν πιο σωστά) στον δείκτη μάζας σώματος [ΔΜΣ=Βάρος/(Υ σε m)2]. Το φυσιολογικό σε ενήλικες είναι από 20 έως 25. Ωστόσο, ακόμη και αυτό, σε αθλητές ή σε άτομα με αρκετό μυϊκό ιστό ή χαμηλό ποσοστό λίπους, δεν είναι πάντα σωστό. Σίγουρα, όμως, είναι καλύτερο από το «μείον 10».
— Πρέπει να πίνουμε νερό κατά τη διάρκεια του φαγητού, πριν ή μετά;
Εξαρτάται αν θες να φας πολύ ή όχι.
— Aν τρως μόνο σαλάτες, αδυνατίζεις;
Προφανώς, αλλά και η αγελάδα μόνο πρασινάδα δεν τρώει;
— Ο καφές συμβάλλει στην αύξηση της κυτταρίτιδας;
Όχι! Η κυτταρίτιδα είναι πολύ πιο πολύπλοκο θέμα και αφορά τα γονίδια, τη διατροφή, την άσκηση, το κάπνισμα, την αφυδάτωση και πολλούς άλλους παράγοντες.
— Μπορούμε να τρώμε συγκεκριμένες, μικρές ποσότητες σοκολάτας καθημερινά, χωρίς να παχαίνουμε;
Εννοείται! Είπαμε, θερμιδικό ισοζύγιο και άσκηση.
— Η κατανάλωση γλυκαντικών και υποκατάστατων ζάχαρης (στέβια, ασπαρτάμη, φρουκτόζη κ.λπ.) είναι επιβλαβής για την υγεία μας;
Είναι μεγάλο θέμα συζήτησης. Υπάρχουν έρευνες που κατηγορούν την ασπαρτάμη. Προσωπικά, δεν τις χρησιμοποιώ.
— Υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κατά το οποίο πρέπει ν' ακολουθούμε μία δίαιτα (π.χ. Dukan) ή εξαρτάται από τον οργανισμό;
Δίαιτες που δεν μας δίνουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά είναι απαγορευτικές για την υγεία μας. Πρέπει ν' ακολουθούνται μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα.
— Τα light προϊόντα μάς αδυνατίζουν, έτσι κι αλλιώς;
Όχι. Έχει να κάνει πάλι με το θερμιδικό ισοζύγιο που λέγαμε πριν.
— Η εκγύμναση με βάρη, εκτός από την αύξηση της μυϊκής μάζας, μπορεί να μας βοηθήσει να χάσουμε βάρος;
Εννοείται. Η αερόβια άσκηση καίει θερμίδες τη στιγμή που γίνεται, ενώ η άσκηση με βάρη μας βοηθά να χάνουμε θερμίδες ακόμη και μετά την άσκηση, κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας!
— Είναι ασφαλές να γυμνάζεται κάποιος μόνος του, χωρίς δηλαδή τη βοήθεια προσωπικού γυμναστή;
Ασφαλώς και ναι, αν η άσκηση που κάνει γίνεται σε λογικό πλαίσιο. Ποιος όμως αντιδρά με τη λογική σε κάτι που αφορά την ίδια του την εικόνα;
— Υπάρχουν μορφές άσκησης που βοηθούν συγκεκριμένα γυναικεία οργανικά προβλήματα (π.χ. κλιμακτήριος, οστεοπόρωση, δυσμηνόρροια);
Σίγουρα, όσον αφορά την οστεοπόρωση! Σε αυτή την πάθηση βοηθάει και η άσκηση με βάρη.
— Υπάρχουν είδη γυμναστικής που απευθύνονται και λειτουργούν καλύτερα σε ένα από τα δύο φύλα;
Όχι.
— Πρέπει να αλλάζουμε τακτικά το πρόγραμμα γυμναστικής μας για να μη «συνηθίζει» το σώμα;
Θα ήταν η ιδανική προσέγγιση! Ονομάζεται Muscle Confusion Training και είναι το καλύτερο είδος άσκησης.
— Είκοσι λεπτά περπάτημα ή τρέξιμο την ημέρα θεωρούνται άσκηση για τον οργανισμό;
Και βέβαια! To ACSM (American College of Sports Medicine) προτείνει 30 λεπτά. Ακόμη όμως και 20 λεπτά την ημέρα είναι σούπερ.
— H έντονη άσκηση είναι καλή για τον οργανισμό;
Υπό προϋποθέσεις (όχι όμως για όλους) είναι ό,τι καλύτερο. Η High-Intensity Interval Training θεωρείται το hit trend στη γυμναστική.
