Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε ήταν μια ωραία μέρα για το κέντρο της Αθήνας. Η δημοτική Αρχή έδωσε στους πεζούς δύο δρόμους που ήταν ήδη πεζόδρομοι, αλλά μόνο στα «χαρτιά». Οι κάθετες στην Αθηνάς οδοί Βύσσης και Καΐρη αλλά και η γύρω περιοχή καθαρίστηκαν, ενώ το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν και οι εργασίες πεζοδρόμησής τους.
Όλα αυτά περιλαμβάνονται στο σχέδιο του Δήμου Αθηναίων για την αναβάθμιση του εμπορικού τριγώνου της πόλης σε ένα «τρίγωνο-πρότυπο, με κανόνες όσον αφορά τη διαχείριση του δημόσιου χώρου, τη στάθμευση και την κυκλοφορία των οχημάτων, τη διαχείριση των απορριμμάτων, την αφισοκόλληση και τα γκράφιτι», σύμφωνα με σχετική ανακοίνωσή του. Οι δύο πρώτες παρεμβάσεις εντάσσονται στο σχέδιο συνολικής πεζοδρόμησης μιας έκτασης 110 στρεμμάτων, ενώ θα αποκατασταθούν η πλατεία του Ιερού Λόχου στη συμβολή Ευριπίδου και Πραξιτέλους και η πλατεία Καραμάνου επί της οδού Αθηνάς.
Το εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας αποτελεί τη βιτρίνα της πόλης και η στρατηγική επιλογή της μείωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων σε μια περιοχή που ούτως ή άλλως εξυπηρετείται άριστα με τρεις σταθμούς του μετρό και του ηλεκτρικού είναι αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η Αθήνα φαίνεται πως ακολουθεί επιτέλους τα βήματα άλλων μεγαλουπόλεων του εξωτερικού. Το Όσλο, η πρωτεύουσα της Νορβηγίας, σχεδιάζει να απαγορεύσει καθολικά την κυκλοφορία αυτοκινήτων στο κέντρο της ως το 2019. Το Παρίσι έχει θεσμοθετήσει τις Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο, ενώ έχει απαγορευτεί ήδη στα παλαιότερα αυτοκίνητα να εισέρχονται στην πόλη τις καθημερινές. Οι Βρυξέλλες έχουν θεσπίσει επίσης τις Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο. Το Λονδίνο σκοπεύει να απαγορεύσει την κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων ως το 2020. Η Μαδρίτη σχεδιάζει να πεζοδρομήσει 24 από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της ως το 2020. Το Αμβούργο αναπτύσσει ήδη ένα «πράσινο δίκτυο» που καλύπτει το 40% της έκτασης της πόλης, στο οποίο δεν επιτρέπονται αυτοκίνητα. Η «πράσινη» πρωτεύουσα της Δανίας, Κοπεγχάγη, βρίσκεται ήδη στη διαδικασία ανάπτυξης ποδηλατοδρόμων μήκους 500 χιλιομέτρων. Η πόλη του Μεξικού καθημερινά αποκλείει από την κυκλοφορία σε περισσότερα από 2 εκατομμύρια αυτοκίνητα με ένα σύστημα που βασίζεται στον αριθμό των πινακίδων. Τέλος, η Νέα Υόρκη πεζοδρομεί αρκετούς δρόμους της.
Ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια είναι αυτό της Βαρκελώνης. Η καταλανική πρωτεύουσα προχωράει την ιδέα των superblocks, των υπερ-οικοδομικών τετραγώνων δηλαδή, που στην ουσία αποτελούν μικρές γειτονιές εντός των οποίων τα αυτοκίνητα θα κινούνται κυρίως περιμετρικά, ενώ το εσωτερικό τους θα αναδιαμορφωθεί για να γεμίσουν ζωή. Έπειτα από μια σειρά σταδιακών παρεμβάσεων, η κυκλοφορία των αυτοκινήτων, δικύκλων, φορτηγών και λεωφορείων θα περιοριστεί στους δρόμους της περιμέτρου του υπερ-οικοδομικού τετραγώνου και θα επιτρέπεται στους ενδιάμεσους δρόμους μόνο αν πρόκειται για κατοίκους ή προμηθευτές τοπικών επιχειρήσεων, και σε πολύ μειωμένη ταχύτητα της τάξης των 10 χλμ./ώρα. Στόχος της δράσης είναι η μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων κατά 21% και η απελευθέρωση κατά 60% σχεδόν των δρόμων που χρησιμοποιούνται σήμερα από τα αυτοκίνητα, ώστε να μετατραπούν σε δημόσιους χώρους. Το σχέδιο θα ξεκινήσει από τις γειτονιές της Eixample και του Sant Marti. Τα νέα τετράγωνα θα είναι μικρότερα από τις υπάρχουσες γειτονιές, αλλά μεγαλύτερα από τα συμβατικά οικοδομικά τετράγωνα. Για παράδειγμα, στην Eixample ένα νέο υπερ-οικοδομικό τετράγωνο θα καταλαμβάνει την έκταση περίπου εννέα συμβατικών. Σε μια τέτοια έκταση υπολογίζεται ότι κατοικούν 5-6.000 άτομα περίπου, μια μικρή πόλη δηλαδή. Αναλόγως θα αντιμετωπίζονται από τον δήμο τα ζητήματα που θα προκύπτουν, σαν να πρόκειται για μια ξεχωριστή, αυτόνομη πόλη, με τη δική της ταυτότητα και τις δικές της προτεραιότητες.
Η εισαγωγή των υπερ-τετραγώνων θα συνοδευτεί από τη δημιουργία νέων ποδηλατοδρόμων 200 χιλιόμετρων και ένα ανασχεδιασμένο δίκτυο λεωφορείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του δήμου, τα ιδιωτικά οχήματα αντιπροσωπεύουν μόλις το 20% των συνολικών μετακινήσεων στην πόλη σήμερα και, παρ' όλα αυτά, καταλαμβάνουν το 60% του οδικού δικτύου. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, περίπου 7 από τα 13,8 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα που τώρα είναι δεσμευμένα από την κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων θα ελευθερωθούν προς όφελος των πολιτών.
Τι θα κάνει ο Δήμος Αθηναίων στο εμπορικό τρίγωνο
✔ Καθαρισμός προσόψεων των κτιρίων στα σημεία που είναι μουτζουρωμένα με υπογραφές (tags)
✔ Φροντίδα του δημόσιου χώρου με περισσότερα καθίσματα και χώρους ξεκούρασης για πεζούς
✔ Πρότυπες στρατηγικές για τον περιορισμό της παράνομης στάθμευσης και της κατάληψης δημόσιου χώρου
✔ Περιβαλλοντική προσέγγιση στο φωτισμό με τη χρήση νέων φωτιστικών στοιχείων με λάμπες led
✔ Αγορά νέου αστικού εξοπλισμού (κάδοι, παγκάκια) που θα συμπληρώσει το έργο υποδομής των πεζοδρομήσεων
Tο άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
