Μέσα σε ένα κλουβί τσίρκου τρία καφκικά πλάσματα, βρίσκουν τη δύναμη να υψώσουν το ανάστημά τους και να καταγγείλουν ένα κοινωνικό σύστημα που είναι πνιγμένο στην υποκρισία, στην ανελευθερία, στην καταπίεση, στον σαρκασμό, στην επίκριση.
Με πάλη και πόνο κατακτούν την αυτογνωσία, την ελευθερία τους και κυρίως την ταυτότητά τους.
Τρία διηγήματα του Franz Kafka
• Αναφορά σε μια ακαδημαϊκό
• Ο καλλιτέχνης της πείνας και
• Μεταμόρφωση
Ο άνθρωπος με κουστούμι σε εγκλεισμό σε κλουβί, με κίνηση μαϊμούς και εκφράσεις πιθήκου. Πιθηκισμός με ένα τραγικό άνοιγμα του στόματός του.
«Καλησπέρα σας κ. Ακαδημαϊκοί! Χαίρομαι που με φωνάξατε να μιλήσω για τη ζωή μου ως πίθηκος!»
«Μια μέρα σταμάτησα να είμαι πίθηκος και άρχισα να κατανοώ την ανθρώπινη συμπεριφορά».
Διηγείται την ανατροπή της ζωής του. Τραυματισμένος πίθηκος από το πράσινο Ακρωτήρι, βρέθηκε να είναι φυλακισμένος σε κλουβί και αποφασίζει να μιμείται την συμπεριφορά των ανθρώπων. Δεν ήταν κάτι που τον ικανοποιούσε αυτό, ήταν λύση ανάγκης, να βρει διέξοδο στο αδιέξοδό του.
Ο πρώτος του δάσκαλος, που τον δίδασκε την ανθρώπινη συμπεριφορά έγινε πίθηκος και τον έκλεισαν στο φρενοκομείο. Τελικά ως πίθηκος καταλήγει και τελειώνει την απλή του εισήγηση στους κ. Ακαδημαϊκούς.
«Ήμουν και θα είμαι πίθηκος! Πέτυχα να ζήσω με τη δική σας πλασματική ελευθερία!»
Περνά στον «Καλλιτέχνη της Πείνας» βγάζει το κοστούμι του και χορεύει μια πολύ ιδιαίτερη χορογραφία μέσα στο κλουβί.
Κάποτε όλη η πόλη είχε το ενδιαφέρον της στραμμένο στον καλλιτέχνη της πείνας. Οι χασάπηδες παρακολουθούσαν τον καλλιτέχνη της πείνας για να δουν αν έχει βρει κάποια λύση για την πείνα. Το θέαμα του απελευθερωμένου από το ένστικτο της πείνας κορμιού, τους φαινόταν αποκρουστικό.
Για να προσελκύσει τους θεατές, τους δελέαζε με ένα πλούσιο πρωινό, που έτρωγαν μπροστά του, ενώ εκείνος δεν έμπαινε στον πειρασμό ούτε να σκεφτεί να φάει.
Έκανε συνεχώς νηστεία και δεν βγήκε ποτέ από το κλουβί του οικειοθελώς. Παρήλαυναν όλοι να δουν την εγκυρότητα της νηστείας των 40 ημερών του καλλιτέχνη της πείνας.
Μετά από 40 ημέρες έβλεπε ένα τραπέζι με πλούσια φαγητά και ζαλιζόταν, αλλά σκεφτόταν γιατί να έσπαζε τώρα τη νηστεία του;
Ο Νικόλας Βαγιονάκης είχε μια καταπληκτική κίνηση, πλήρη έλεγχο του σώματος του και της έκφρασής του. Απλά εκπληκτικός! Στην κίνησή του αποτυπώνονται όλες οι σπουδές του, η βαθιά μελέτη του και η εκφραστικότητά του.
Ο Ιμπρεσάριος του έλεγε ότι η πείνα τον είχε κάνει ευερέθιστο, αλλά υμνούσε τους υψηλούς του στόχους και τη μεγάλη αυταπάρνησή του. Επρόκειτο ωστόσο για διαστρέβλωση της αλήθειας. Στην πραγματικότητα ο ανελεύθερος άνθρωπος είναι σαν ζώο μέσα στο κλουβί, να τον κάνει χάζι ο κόσμος και να του πασάρουν το παραμύθι ότι επηρεάζει ανώτερα ιδανικά, ενώ ο ίδιος πεθαίνει ηρωικά πιστός στα ιδανικά του.
Παρ' όλα αυτά ούτε αυτός ο ηρωισμός διαρκεί. Ο καλλιτέχνης βιώνει την παρακμή. Οι θεατές προτιμούσαν πια τα ζώα, τα άγρια θηρία και προξενούσαν θόρυβο μπροστά στο κλουβί του μποϊκοτάροντας το δικό του θέαμα. Δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος. Ο ίδιος ήταν ένα μικρό εμπόδιο στο δρόμο που οδηγούσε προς τα θηρία.
Εγκλεισμός, ακύρωση, εκβιασμός, παραδομένος στο κλουβί του ο καλλιτέχνης της πείνας άρχισε να νηστεύει επ' αόριστου.
Ξεχασμένος μέσα στα άχυρα σαν να ήταν ψύλλος. Στην απορία πολλών για το μέχρι πότε θα νηστεύει απαντούσε ότι ήθελε μόνο να τον θαυμάζουν για την τέχνη του να μην τρώει, ενώ θα μπορούσε όπως όλοι οι άλλοι να φουσκώνει, να χορταίνει το στομάχι του. Έτσι συνέχισε να νηστεύει, όπως ο κάθε άνθρωπος που καθορίζεται ανόητα από αυτό που θεωρεί αποστολή του. Τελικά νηστεύει επ' αορίστου μέχρι το θάνατό του. Στο κλουβί του μετά το θάνατό του έβαλαν έναν πάνθηρα, αυτό το θηρίο που τώρα τραβά την προσοχή του κόσμου.
Στο τρίτο μέρος στη Μεταμόρφωση βγάζει και το πουκάμισό του. Στη μετάβαση από το ένα έργο – μέρος της παράστασης στο άλλο, ο ηθοποιός απεκδύεται κάποιο ρούχο, προσπαθεί να φτάσει στον πυρήνα και η μετάβαση γίνεται ομαλά.
Μεταμορφώνεται καθώς βρίσκει τον εσωτερικό του εαυτό, βγάζει τα στοιχεία που τον κρατούν δέσμιο σε μια στείρα πραγματικότητα με την τεχνική του κρεμμυδιού. Καθαρίζει πετά εξωτερικούς φλοιούς και απελευθερώνεται.
Ξαπλώνει στο κλουβί με κόκκινο φωτισμό και κάνει σπασμωδικές κινήσεις. Σαν κίνηση όντος που γεννιέται, που σχηματίζεται, που αποκτά όνομα και επίθετο, κάνοντας κυκλική πορεία εντός του κλουβιού.
Ο Γκρέγκορ Σάμσα υιοθετεί τους δικούς του κανόνες, τη δική του πλασματική ελευθερία και αναφωνεί:
«Είμαι ο Γκρέγκορ Σάμσα και είμαι ελεύθερος!»
Υπέροχη η μουσική και η χορογραφία στο κλουβί. Το κείμενο με πολλές προεκτάσεις βρήκε υπέροχη τύχη να ερμηνευτεί από το Νικόλα Βσγιονάκη. Το μακιγιάζ απέδιδε την πολυσημία του παραστασιακού κειμένου.
Ο Νικόλας Βαγιονάκης είναι απόφοιτος της Πειραματικής Σχολής του Λεωνίδα Τριβιζά κι έχει παρακολουθήσει σεμινάρια, εκτός άλλων, στην Actors Temple. Συμμετείχε σε πολλές παραστάσεις του σκηνοθέτη και συγγραφέα Δημήτρη Ποταμίτη, σε κεντρικούς ρόλους. Τα τελευταία δέκα χρόνια ζει και δραστηριοποιείται στο Λονδίνο, δημιουργώντας και λαμβάνοντας μέρος σε παραγωγές.
Στο Kafka's Freaks απομόνωσε και είδε με σαρκαστικό χιούμορ τους ήρωες του Κάφκα σε μια performance / καταγγελία του ίδιου του συστήματος που ελέγχει, περιπαίζει, περιγελά και απορρίπτει σαν χρησιμοποιημένο χαρτομάντιλο τον «ελεύθερο» κατά τα άλλα σύγχρονο άνθρωπο. Μια παράσταση αφιερωμένη στον Οργανισμό υπέρ των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Μαρία Μαρή Εκπαιδευτικός - Θεατρολόγος
