ΣΕ ΜΙΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ του 2023, το 56% των ενηλίκων της γενιάς Z δήλωσε ότι είχε συνάψει ρομαντική σχέση σε οποιοδήποτε σημείο της εφηβικής του ηλικίας, σε σύγκριση με το 76% των εκπροσώπων της γενιάς Χ και το 78% των «Baby Boomers». Και μια πρόσφατη δημοσκόπηση σε περίπου 3.000 Αμερικανούς, διαπίστωνε ότι το 54% των συμμετεχόντων ηλικίας 18 έως 34 ετών ανέφεραν ότι δεν έχουν «σταθερό» σύντροφο – το 2004, μόνο το 33% δήλωνε το ίδιο. Όλες οι σχετικές έρευνες δείχνουν ότι ο αριθμός των εφήβων που βιώνουν ρομαντικές σχέσεις έχει μειωθεί σημαντικά.
Πολλοί ενήλικες φαίνονται να αποσύρονται από το ερωτικό παιχνίδι, και όχι μόνο οι νέοι. Αλλά η τάση φαίνεται να είναι ιδιαίτερα έντονη για τη γενιά Z, ή για τα άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012. Φυσικά, μπορεί κανείς να εξελιχθεί σε έναν απόλυτα ώριμο και υγιή ενήλικα χωρίς να έχει κάνει ποτέ ρομαντική σχέση – ορισμένες έρευνες δείχνουν μάλιστα ότι ίσως κάποιες φορές να είναι και καλύτερα έτσι.
Συνολικά, όμως, αυτή η τάση θα μπορούσε να είναι ανησυχητική: ένα σημάδι, όπως λένε οι ερευνητές, μιας ιδιαιτέρως ευάλωτης γενιάς. Ο πρώτος έρωτας, για πολλούς ανθρώπους, ήταν ένα ορόσημο στην πορεία προς την ενηλικίωση – μια προκλητική, συναρπαστική, οικουμενική εμπειρία που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν ποιοι είναι και ποιον αναζητούν. Τι χάνεται αν αυτή η εφηβική τελετουργία εξαφανιστεί;
Ο πρώτος έρωτας, για πολλούς ανθρώπους, ήταν ένα ορόσημο στην πορεία προς την ενηλικίωση – μια προκλητική, συναρπαστική, οικουμενική εμπειρία που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν ποιοι είναι και ποιον αναζητούν. Τι χάνεται αν αυτή η εφηβική τελετουργία εξαφανιστεί;
Μπορεί σε κάποιο βαθμό να είναι η «ετικέτα» των εφηβικών ρομαντικών σχέσεων που έχει αλλάξει και όχι τόσο η συναισθηματική πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Thao Ha, αναπτυξιακό ψυχολόγο στο Arizona State University, ο οποίος διαπίστωσε ότι πολλοί μαθητές λυκείου αναφέρουν ότι έχουν «βγει ραντεβού» στο παρελθόν – ένας πιο χαλαρός όρος που ίσως ταιριάζει καλύτερα στην πραγματικότητα του εφηβικού φλερτ σήμερα. Σε μια περσινή δημοσκόπηση του YouGov, περίπου το 50% των ερωτηθέντων ηλικίας 18 έως 34 ετών δήλωσαν ότι είχαν βρεθεί στο παρελθόν σε μια απροσδιόριστη σχέση ή κατάσταση ρομαντικού τύπου, που από κάποιους αποκαλείται “situationship”.
Κάποιες από αυτές τις δραστηριότητες μπορεί να μην συνεπάγονται αποκλειστικότητα ή οποιαδήποτε υπόσχεση μακροπρόθεσμης δέσμευσης. Όποια όμως κι αν είναι η μορφή της σχέσης, υπάρχουν πάντα κάποιες βασικές ανταμοιβές της πρώιμης ρομαντικής εξερεύνησης, όπως η απόκτηση αυτονομίας από τους γονείς και η ανάπτυξη μιας αίσθησης ταυτότητας – αυτό που η Lisa A. Phillips, μια δημοσιογράφος που διδάσκει ένα μάθημα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης με τίτλο «Love and Heartbreak», αποκαλεί «υπαρξιακό» όφελος: την «κάποιες φορές επώδυνη, κάποιες φορές συναρπαστική διαδικασία αναζήτησης της εγγύτητας με ένα άλλο πρόσωπο».
Ορισμένες έρευνες πάντως, επισημαίνει η ίδια, δείχνουν ότι οι νέοι άνθρωποι μπορεί να ωφεληθούν από την έλλειψη ρομαντικής δραστηριότητας. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι, σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους που έβγαιναν ραντεβού, οι μαθητές που έβγαιναν ραντεβού πολύ σπάνια ή καθόλου κατά τη διάρκεια μιας επταετούς περιόδου θεωρήθηκαν από τους καθηγητές τους ότι είχαν καλύτερες ηγετικές και κοινωνικές δεξιότητες και ανέφεραν λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης.
Ως γνωστόν, ο νεανικός έρωτας δεν είναι πάντα κάτι θετικό. Μπορεί να είναι μια συναισθηματική δίνη, μπορεί να αποσπάσει την προσοχή από τις σχολικές εργασίες, από τους φίλους, ή από άλλα ενδιαφέροντα. Στις χειρότερες περιπτώσεις, μπορεί να περιλαμβάνει κακοποίηση (τα κορίτσια στην εφηβεία βιώνουν τη βία από τους ρομαντικούς τους συντρόφους τους σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά). Και όταν τελειώσει, οι έφηβοι, που δεν έχουν ακόμα την εμπειρία η τους μηχανισμούς διαχείρισης τέτοιων ζητημάτων, μπορεί να νιώσουν μεγάλη συντριβή.
Παρά το πόσο συνηθισμένη είναι πλέον η έλλειψη εμπειρίας στις σχέσεις – ειδικά για τους εφήβους αλλά όχι μόνο για εκείνους– πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να ντρέπονται γι' αυτό. Το TikTok είναι γεμάτο από influencers που δηλώνουν ότι είναι 26 ή 30 ή 40 ετών και δεν έχουν κάνει ποτέ σχέση, κάτι που όπως λένε τους προκαλεί αισθήματα ανασφάλειας και ντροπής. Άδικα ίσως. Μια μελέτη του 2019, η οποία παρακολούθησε 165 άτομα ηλικίας 13 έως 30 ετών, διαπίστωνε ότι οι ισχυρές φιλίες στην εφηβεία προδιαθέτουν για ικανοποιητικές ρομαντικές σχέσεις στην ενήλικη ζωή, ενώ οι πρώιμες ρομαντικές εμπειρίες δεν φαίνονται να σχετίζονται και τόσο με την μετέπειτα εξέλιξη των ρομαντικών σχέσεων ενός ατόμου.
Αυτή η «ύφεση» όμως που παρατηρείται στις νεανικές ρομαντικές σχέσεις μπορεί να αντικατοπτρίζει μια πραγματική αλλαγή στο πόσο άνετα αισθανόμαστε, συνολικά, με τη συναισθηματική οικειότητα. Οι ερευνητές έχουν περιγράψει τη γενιά Z ως μια ομάδα που ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ασφάλεια, αποστρέφεται το ρίσκο και αργεί να εμπιστευτεί – οπότε μοιάζει λογικό το ότι πολλοί έφηβοι σήμερα μπορεί να διστάζουν να πέσουν με τα μούτρα σε μια σχέση, ή ακόμα και να παραδεχτούν ότι τους ενδιαφέρει αν η ερωτική τους περιπέτεια τους θα κρατήσει μέχρι την επόμενη εβδομάδα.
Σε μια έρευνα του 2023 για τους «daters» της Gen Z, το 90% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι ήθελε να βρει την αγάπη – αλλά το 56% δήλωσε ότι ο φόβος της απόρριψης τους είχε αποτρέψει από την επιδίωξη μιας πιθανής σχέσης, ενώ το 57% δήλωσε ότι απέφευγε να εξομολογηθεί τα συναισθήματά του επειδή ανησυχούσε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν «ξενέρωτο» και «απωθητικό».
Αυτές οι αναστολές μπορούν να δημιουργήσουν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, κατά την οποία οι νέοι κρατούν μια ρομαντική προοπτική σε απόσταση – και στη συνέχεια, όταν αισθάνονται μπερδεμένοι ή πληγωμένοι, γίνονται ακόμη πιο επιφυλακτικοί απέναντι στις σχέσεις.
Οι νεαροί άνδρες στην εποχή μας φαίνονται να μετατοπίζονται προς τα δεξιά και πολλοί αισθάνονται έντονα παρεξηγημένοι. Οι γυναίκες, εν τω μεταξύ, έχουν γίνει πολύ πιο καχύποπτες απέναντι στους άνδρες, καθώς ο φόβος της σεξουαλικής επίθεσης έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, όπως και η ανησυχία για την ασφάλεια των εφαρμογών γνωριμιών.
Φανταστείτε πώς αισθάνονται τα κορίτσια σε μια ευάλωτη ηλικία, που ακόμα μαθαίνουν για τον κόσμο, όταν περιβάλλονται από το μήνυμα – και, σε πολλές περιπτώσεις, την πραγματικότητα– ότι τα αγόρια και οι άνδρες είναι επικίνδυνοι. Φανταστείτε, επίσης, πώς αισθάνονται ορισμένα αγόρια και νεαροί άνδρες: μόλις έχουν ανακαλύψει ποιοι είναι και ήδη λαμβάνουν το μήνυμα ότι δεν τους εμπιστεύονται.
Ακόμα όμως και σ’ αυτές τις συνθήκες ψυχρού πολέμου μεταξύ των δύο φύλων, πολλά κορίτσια μπορεί να τα καταφέρουν μια χαρά και τα αγόρια μπορεί να είναι εκείνα υποφέρουν περισσότερο. Οι νέοι άνθρωποι μπορούν να ευδοκιμήσουν ακόμα και χωρίς ρομαντικές σχέσεις, με την προϋπόθεση όμως ότι έχουν στενούς φίλους και κοινωνικό περίγυρο που μπορούν να βασιστούν. Όμως η ενίσχυση του σκεπτικισμού απέναντι στον έρωτα αποτελεί απώλεια, όχι μόνο για τα αγόρια αλλά και για την κοινωνία στο σύνολό της.
Με στοιχεία από The Atlantic
