ΠΡΑΓΜΑΤΑ ―3
Η περίπτωση της Λότα Βόλκοβα και μια σπουδαία φωτογράφηση μόδας
Δεν νομίζω ότι μπορώ με ευκολία να περιγράψω τις εικόνες που μπορεί να δει κανείς ανατρέχοντας στον λογαριασμό Instagram της Λότα Βόλκοβα, ενός από τα πιο επιδραστικά πρόσωπα στον χώρο της μόδας τα τελευταία χρόνια. Ας προσπαθήσω. Παράξενα πράγματα.
Τρία κορίτσια κολυμπούν γυμνά σε μια κόκκινη θάλασσα, ένα ζευγάρι πόδια με κόκκινα μυτερά νύχια, γυναικεία πάλη στη λάσπη, προάστια, παρατημένες γειτονιές, παρακμή και δίπλα γκλίτερ, παράξενα ζώα, παράξενα υπέροχα πρόσωπα, αληθινά, που δεν θυμίζουν σε τίποτα μοντέλα, μόδα, στυλ, και όμως, αυτό σου δίνουν τελικά, λεκτικά μηνύματα, fuck you, she’s strong but she’s tired, stupid should hurt, is it worth the effort?, ένα ροζ φουσκωτό κάστρο, φετιχιστικά αντικείμενα, οι δικές της selfies, οι δικές της φωτογραφίες όπου χορεύει φορώντας –τι άλλο;– τα πιο περιζήτητα κομμάτια των οίκων Balenciaga και Vetements. Των δύο brands που μεσουρανούν τα τελευταία χρόνια και όπου η ίδια παίζει βασικό ρόλο ως στυλίστρια, όχι με τον απλό τρόπο που μπορεί να υποψιαζόμαστε όλοι εμείς που δεν ανήκουμε στον κόσμο της μόδας, αλλά με έναν οριστικό τρόπο που αλλάζει τα ρούχα σε κόσμους ολόκληρους, σχεδόν σε τέχνη.
Ο κόσμος της Λότα Βόλκοβα είναι ένας εφιάλτης στημένος σε ένα μετα-σοβιετκό σκηνικό που ο Ντέιβιντ Λιντς θα ζήλευε. Τα ρωσικά ’90s διεισδύουν στη δυτική βαριεστημένη εικόνα σαν πολιορκητικός κριός. Είτε σ’ αρέσει είτε όχι, ο κόσμος που προτείνει η Volkova είναι ό,τι πιο φρέσκο θα δεις στις μέρες μας. Ρεαλιστικό, ωμό, μακριά από τη ροζ αποχαυνωμένη εικόνα που μας ταΐζουν καθημερινά οι άθλιοι influencers. Όσο πιο κοντά μπορεί η μόδα να φτάσει στην τέχνη είναι οι εικόνες που δημιουργεί αυτό το κορίτσι που γεννήθηκε το ’84 στο Βλαδιβοστόκ, σπούδασε μόδα στο St. Martins του Λονδίνου, συνεργάστηκε με τη Rei Kawakubo, είχε το δικό της brand ρούχων, μέχρι που γνώρισε τον Demna Gvasalia και έφτασε στο ψηλό σημείο όπου βρίσκεται σήμερα, επηρεάζοντας με τρόπο οριστικό τόσο τη μόδα όσο και τη φωτογραφία των περιοδικών μόδας.
Μια βόλτα στα Zara σήμερα το απόγευμα θα σε πείσει για το πώς τα υπερμεγέθη φούτερ των Vetements, έτσι όπως τα στιλιζάρει η Volkova, είναι τα ρούχα του χειμώνα. Έχει εμμονή με το Instagram, δεν ανεβάζει απλώς φωτογραφίες αλλά ερευνά με μανία ξένους λογαριασμούς για να ανακαλύψει πρόσωπα (τα οποία καλεί να συμμετάσχουν στα fashion shows του Balenciaga) αλλά και locations για νέες φωτογραφίες.
Ταξιδεύει διαρκώς στα πιο παράξενα μέρη και καταγράφει. Στα βάθη της Αμερικής, στα βάθη της Ρωσίας, σε ζούγκλες, στην Ασία, σε μπουρδέλα και επίσημους χώρους, σε ακριβά ξενοδοχεία, σε καλύβες. Είναι ο μόνος άνθρωπος στον χώρο της μόδας και της φωτογραφίας που εκφράζει δημοσίως την αγωνία του να βρει καινούργιες εικόνες. Γνωρίζει πολύ καλά πως όταν τα πράγματα στον χώρο της μόδας βαλτώσουν, όλα θα αποτύχουν. Η πιο πρόσφατη δουλειά της μού υπενθύμισε τους λόγους για τους οποίους είχα κολλήσει μαζί της.
Σε έναν λογαριασμό Instagram ανακαλύπτει μια φωτογραφία μιας ερειπωμένης ξύλινης εκκλησίας στη Ρωσία που βρίσκεται στο χωριό Chikinskaya, στην περιοχή Arkhangelsk Oblast. Για το εντυπωσιακό κτίριο, που είναι εγκαταλελειμμένο, δεν θα βρεις πολλά στο Internet, πέρα από τη φωτογραφία που δίνουν τα Google maps και το ακριβές σημείο στον χάρτη. Οι ξύλινες εκκλησίες της Ρωσίας είναι μοναδικά κτίρια, που χτίστηκαν με διαταγή του πρίγκιπα Βλαντίμιρ το 988, όταν αυτός ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Σήμερα, και ενώ πρόκειται για αριστουργήματα, οι περισσότερες βρίσκονται κοντά στην καταστροφή.
«Μακριά, πολύ μακριά από το σπίτι μας», όπως λέει κι ο φωτογράφος Τζόνι Ντάφορντ του editorial μόδας, που μαζί με τη Λότα Βόλκοβα ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας μια φωτογράφιση για τη «Vogue Italia» στην περιοχή. Τους πήρε 36 ώρες να φτάσουν, διέσχισαν τη Ρωσία με δυσκολίες, κατασχέσεις αποσκευών και πολλά ακόμη ευτράπελα, στο τέλος όμως έφτασαν και δημιούργησαν τις πιο όμορφες εικόνες που είδα τελευταία.
Η ρωσική επαρχία του Ταρκόφσκι, το πνεύμα του Παρατζάνοφ, η ορθοδοξία αλλά και το «από μέσα πεθαμένος» της σύγχρονης Ρωσίας (όλου του σύγχρονου κόσμου;) αποτυπώνονται άψογα στα κάδρα του Duffort. Τις κοιτάζω ξανά και ξανά και περιμένω να έρθει το έντυπο και στην Ελλάδα, για να τις θαυμάσω από κοντά. Σε μια εικόνα ένα μοντέλο έχει ανέβει στην εξωτερική σκάλα ενός σπιτιού φορώντας ένα εμπριμέ φόρεμα Junya Wattanabe πάνω από μια μαύρη hoodie με τεράστια logo Balenciaga και αγναντεύει τις καμινάδες τον εργοστασίων στον απογευματινό ορίζοντα. Τα πρόσωπα που δημιουργήθηκαν για τις δύο λήψεις μπροστά στην εκκλησία μοιάζουν να έχουν δραπετεύσει από σκηνή του Ιβάν του Τρομερού. Μια συγκεκριμένη εικόνα μού θυμίζει ένα σκίτσο του Hopper.
Το θεωρώ απίθανο να μην το έχουν λάβει υπ’ όψιν. Δεν είναι όλη η μόδα έτσι, αλλά κάθε φορά που γίνεται μια τέτοια προσπάθεια κατανοεί κανείς τη δύναμη της εικόνας που περνάει σε μαζικό κοινό. Κι ας μην ξέρεις ποιος είναι ο Παρατζάνοφ, η Lotta φρόντισε να τον μάθεις έστω και ενστικτωδώς.
