Θεωρείται από πολλούς "η μεγαλύτερη τραγουδίστρια της τζαζ" όλων των εποχών. Η Billie Holiday έζησε μια θυελλώδη και δύσκολη ζωή εκλιπαρώντας την αγάπη. Τα τραγούδια της που μιλούσαν για τις δύσκολες στιγμές, την αδικία, αλλά και τον θρίαμβο, αντανακλούσαν το απίστευτο βάθος των συναισθημάτων της. Αν και η καριέρα της ήταν σχετικά σύντομη, άφησε πίσω της τόσο μεγάλη παρακαταθήκη όσο κανείς άλλος τραγουδιστής πριν ή μετά από την ίδια.
Γεννήθηκε ως Eleanora Fagan στις 7 Απριλίου του 1915 και πέρασε τα παιδικά της χρόνια στο Μέριλαντ της Βαλτιμόρης. Μεγαλωμένη κατά κύριο λόγο από τη μητέρα της (που τη γέννησε όταν ήταν 13), η Holiday είχε πολύ τυπικές σχέσεις με τον πατέρα της, ο οποίος ήταν κιθαρίστας στη τζαζ μπάντα του Fletcher Henderson. Η ζωή για τη μεγάλη τραγουδίστρια δεν ήταν καθόλου εύκολη και τα απαραίτητα, δεν ήταν πάντα δεδομένα. Ζούσε με τη μητέρα της σε συνθήκες ακραίας φτώχειας κι αυτός είναι ο λόγος που εγκατέλειψε το σχολείο στην πέμπτη τάξη και βρήκε δουλειά ως παιδί για τα θελήματα σε έναν οίκο ανοχής. Στα 11, την βίασε ένας γείτονας και στα 12, έφυγε με ένα κοτόπουλο σε ένα καλάθι για τη Νέα Υόρκη. Εκεί πουλήθηκε για λίγο, παρότι «φοβόταν το σεξ σαν τον θάνατο», με αυστηρό όρο να το κάνει μόνο με λευκούς, διότι δεν άντεχε το μέγεθος των μαύρων: τότε οι μαύροι την έστειλαν φυλακή.
Στα 11, την βίασε ένας γείτονας και στα 12, έφυγε με ένα κοτόπουλο σε ένα καλάθι για τη Νέα Υόρκη. Εκεί πουλήθηκε για λίγο, παρότι «φοβόταν το σεξ σαν τον θάνατο».
Απελπισμένη για χρήματα, η Holiday αναζήτησε δουλειά ως χορεύτρια στο Χάρλεμ. Όταν κάποια στιγμή δεν υπήρχε ανοιχτή θέση για χορεύτρια, έκανε οντισιόν για τραγουδίστρια. Με μεγάλο ρεπερτόριο τόσο στη τζαζ όσο και στη μπλουζ, εντυπωσίασε τον ιδιοκτήτη του δημοφιλούς Pod & Jerry's Log Cabin και μέσα σε ένα βράδυ έγινε η βασική τραγουδίστρια του κλαμπ. H δουλειά αυτή την οδήγησε σε ένα πλήθος άλλων νυχτερινών κλαμπ και το 1933 θα γινόταν η πρώτη σημαντική ανακάλυψή της. Ήταν μόνο 20 ετών όταν ο συγγραφέας και παραγωγός John Hammond, άνθρωπος με μεγάλες διασυνδέσεις στη τζαζ σκηνή, την άκουσε σε μια συμμετοχή για τον καλύτερο ερμηνευτή. Λίγο αργότερα, ανέφερε ότι ήταν η μεγαλύτερη τραγουδίστρια είχε ακούσει ποτέ. Το bluesy φωνητικό ύφος της έφερε μια αργή και άγρια νότα στα αισιόδοξα και φωτινά πρότυπα της τζαζ. Ο συνδυασμός αυτός γινόταν μια διακριτική οδύνη κάθε φορά που διασκεύαζε γνωστά και μεγάλα τραγούδια. Με την βραδύτητα, τον τόνο και με τα συγκινητικά φωνητικά της, πρόσθεσε μια νέα διάσταση στο τζαζ τραγούδι.
Με την στήριξη του Hammond πια, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1930 κάνοντας συνεργασίες με σπουδαίους μουσικούς της τζαζ, όπως οι Benny Goodman, Teddy Wilson, Duke Ellington, Ben Webster, και με τον πιο σημαντικό από όλους τον σαξοφωνίστα Lester Young. Οι δυο τους (με τον Young) θα δημιουργούσαν μερικές από τις μεγαλύτερες τζαζ ηχογραφήσεις όλων των εποχών. Ήταν στενοί φίλοι σε όλη τους τη ζωή-δίνοντας ο ένας τον άλλον τα διάσημα παρατσούκλια τους "Lady Day" και "Prez". Με τραγούδια όπως το «This Year's Kisses» και το «Mean To Me» οι δυο τους αποτελούσαν το τέλειο δίδυμο της τζαζ μουσικής.
Μόλις το 1939 όμως, με το τραγούδι «Strange Fruit», η Holiday θα βρει το πραγματικό ακροατήριό της. Το "βαθύ" και ισχυρό τραγούδι, ήταν μια ενοχλητική αποκάλυψη και μια συναισθηματική καταδίκη του ρατσισμού. Η φωνή της μπορούσε να είναι ήσυχη και ισχυρή ταυτόχρονα. Τραγούδια όπως το «God Bless the Child» και «Gloomy Sunday» εξέφραζαν όχι μόνο το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της, αλλά και τον απίστευτο πόνο της. Λόγω των συνεχών ρατσιστικών επιθέσεων που δεχόταν, η Holiday περνούσε δύσκολα στις περιοδείες και έτσι αποφάσισε να περάσει το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1940 δουλεύοντας στη Νέα Υόρκη. Η δημοτικότητά της μεγάλωνε, αλλά η προσωπική ζωή της παρέμενε ταραγμένη, λόγω της προδοσίας που είχε βιώσει από τους άντρες. Αν και οι αμοιβές της ήταν ιδιαίτερα υψηλές, μεγάλο μέρος τους πήγαινε στην ηρωίνη και άλλα ναρκωτικά, αφού η ίδια είχε βουτηχτεί σοβαρά σε αυτά. Η Billie είναι συμβιβασμένη με τις καταστροφές. «Αν το μόνο που περιμένεις είναι μπλεξίματα, ίσως να έρθουν κι ευτυχισμένες μέρες. Αν περιμένεις ευτυχία – πρόσεχε» είχε πει.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940, μετά το θάνατο της μητέρας της, ο εθισμός στην ηρωίνη την οδήγησε αρκετές φορές στη φυλακή, για να μπει τελικά σε κέντρο αποτοξίνωσης, με την ελπίδα να σταματήσει τη συνήθειά της. Μέχρι το 1950, οι αρχές δεν της έδιναν άδεια να αγοράζει αλκοόλ. Μόλις κατάφερε να έχει πρόσβαση όμως σε αυτό, η εξάρτηση επανήλθε, έχοντας αυτή τη φορά υγρή μορφή. Για τα επόμενα 7 χρόνια, η Holiday θα γλιστρήσει πιο βαθιά στον αλκοολισμό και θα αρχίσει να χάνει τον έλεγχο της τέλειας φωνή της. Το 1959, μετά το θάνατο του καλού φίλου της Lester Young, η Billie Holiday πέθανε από κίρρωση του ήπατος, σε ηλικία μόλις 44 ετών. Είχε μόλις 70 σεντς στην τράπεζα.Κατά τη διάρκεια της ζωής της είχε αγωνιστεί κατά του ρατσισμού και του σεξισμού, για να καταφέρει, από τις μεγάλες προσωπικές δυσκολίες, να θριαμβεύσει ένα βαθύ καλλιτεχνικό πνεύμα. Μόνο μετά το θάνατό της θα μπορούσε μια κοινωνία, να συνειδητοποιήσει ότι στη φωνή της θα μπορούσε να ακούσει την αληθινή φωνή των καιρών.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο LIFO.gr το 2015 από την Α. Κολοβού. © LIFO 2015
σχόλια