Το Ίδρυμα Μιχελή αποτελεί έναν φορέα προαγωγής και διάδοσης της αισθητικής και της φιλοσοφίας της τέχνης. Δημιούργημα του Παναγιώτη και της Έφης Μιχελή, λειτουργεί ως συνέχεια του οράματός τους, που δεν ήταν άλλο από την ουσιαστική συμβολή στην πνευματική ζωή της χώρας. Άλλωστε, η ζωή και το έργο των ιδρυτών ήταν αφιερωμένα στη σύγχρονη αισθητική στην Ελλάδα μέσα από την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική και την τέχνη εν γένει.
Το ίδρυμα, που κλείνει 40 χρόνια, πραγματοποιεί καλλιτεχνικές εκθέσεις, διεθνή συνέδρια, σεμινάρια, διαλέξεις και επιστημονικές εκδόσεις, ενώ έχει καθιερώσει τη λειτουργία της Θέσης Μιχελή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης για τη διδασκαλία της Αισθητικής. Διαθέτει, επίσης, Βιβλιοθήκη Αισθητικής, μοναδική στον τομέα της στην Ευρώπη, ανοιχτή στο κοινό για επιτόπια μελέτη, που ειδικεύεται σε θέματα αρχιτεκτονικής, καλών τεχνών και φιλοσοφίας.
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. Λάμπρος Γ. Αναγνωστόπουλος μας μιλά για τους ιδρυτές, τους στόχους αλλά και την επόμενη φάση του ιδρύματος, καθώς και για την εσπερίδα που διοργανώνεται στις 6 Φεβρουαρίου με θέμα «Αισθητική: Αρχιτεκτονική, Αρχαιολογία, Αρχιτεκτονική Τοπίου».
— Οι Παναγιώτης και Έφη Μιχελή υπήρξαν δύο σημαντικές προσωπικότητες που διαμόρφωσαν την πνευματική ζωή της Ελλάδας, ενώ ταυτόχρονα διατηρούσαν έναν διαρκή διάλογο με το εξωτερικό. Μιλήστε μας γι' αυτούς τους ανθρώπους και τη σχέση τους με τη γενιά του '30.
Οι δύο αυτές προσωπικότητες υπήρξαν μέλη της πνευματικής πρωτοπορίας της εποχής τους, της Ελλάδας του Μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων. Συνομίλησαν και συναναστράφηκαν με ό,τι πιο σύγχρονο συνέβαινε στο εξωτερικό, διαμορφώνοντας εκείνο το αμάλγαμα που βοήθησε την Ελλάδα να κάνει ένα βήμα μπροστά.
Το 1946 η ναΐφ ζωγράφος Έφη Μιχελή παντρεύτηκε τον διαπρεπή αισθητικό, αρχιτέκτονα, συγγραφέα και καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Παναγιώτη Α. Μιχελή. Μαζί ταξίδεψαν σε όλη την Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην Αμερική. Το 1960 ο Μιχελής διοργάνωσε στην Αθήνα το Δ' Διεθνές Συνέδριο Αισθητικής και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε την Ελληνική Εταιρεία Αισθητικής.
Ταυτόχρονα, η Έφη Μιχελή εργάστηκε για την προβολή της γυναικείας καλλιτεχνικής δράσης. Δημιούργησε μια σημαντική σειρά έργων ναΐφ ζωγραφικής που σήμερα βρίσκονται σε πινακοθήκες της Ελλάδας και σε μουσεία του εξωτερικού. Υπήρξε πρωτεργάτρια της δημιουργίας της Διεθνούς Γυναικείας Μορφωτικής Ομοσπονδίας με έδρα το Παρίσι (της οποίας το 1980 εξελέγη πρόεδρος παμψηφεί), ενώ τιμήθηκε με πολλές καλλιτεχνικές διακρίσεις και μετάλλια.
Εδώ και σαράντα χρόνια το ίδρυμα έχει οργανώσει πολλά και σημαντικά διεθνή επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες, καθώς και εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, τόσο σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό.
— Το ίδρυμα δημιουργήθηκε από την Έφη Μιχελή το 1979. Ποια είναι τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε και ποια η Θέση Μιχελή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης; Θεωρείτε πως κάποιες πρωτοβουλίες λειτούργησαν «αντικαθιστώντας» το επίσημο κράτος;
Εδώ και σαράντα χρόνια το ίδρυμα έχει οργανώσει πολλά και σημαντικά διεθνή επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες, καθώς και εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, τόσο σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό. Παράλληλα, έχει εκδώσει πάνω από 30 δοκίμια και επιστημονικές μελέτες, επανεκδίδει τα βιβλία του Παναγιώτη Μιχελή, έχει επιχορηγήσει πάνω από 400 υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές και λειτουργεί και εμπλουτίζει διαρκώς τη Βιβλιοθήκη Αισθητικής, μοναδική στον τομέα της στην Ευρώπη.
Επίσης, από το ακαδημαϊκό έτος 1998-99 επιχορηγεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης για τη λειτουργία μιας ακαδημαϊκής θέσης, της Θέσης Μιχελή, με γνωστικό αντικείμενο τις αισθητικές θεωρίες. Υπ' αυτή την έννοια, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι λειτουργούμε υποστηρικτικά/συμπληρωματικά ως προς το επίσημο κράτος σε τομείς που χρειάζονται υποστήριξη.
— Πόσο σημαντικός ήταν ο ρόλος του Δ.Σ., το οποίο αποτελούνταν από μαθητές του Παναγιώτη Μιχελή και φίλους της Έφης Μιχελή, που γνώριζαν τους ιδρυτές και το όραμά τους;
Από την ίδρυσή του μέχρι το 1984, τη διοίκηση και διαχείριση του ιδρύματος ασκούσε η ίδια η Έφη Μιχελή. Μετά τον θάνατό της και με βάση τη διαθήκη της μια πενταμελής ομάδα από φίλους και συνεργάτες του ζεύγους, ο πατέρας μου Γιώργος Λ. Αναγνωστόπουλος, ο Διονύσης Α. Ζήβας, η Αγνή Ζήρου-Περιστεράκη, ο Γιάννης Κωστόπουλος και ο Αθανάσιος Τζάρτζανος, ανέλαβαν μέλη του πρώτου Δ.Σ. και ουσιαστικά θεμελίωσαν το ίδρυμα.
Και τα πέντε αυτά μέλη αποτέλεσαν την ευρύτερη οικογένεια του ζεύγους και μοιράστηκαν το όραμά του, ενώ η αγαστή συνεργασία τους, η διάθεση να συνεισφέρουν, αμισθί φυσικά, στο ίδρυμα αλλά και στην επιστημονική και πολιτιστική κοινότητα της χώρας μας ευρύτερα, και οι πλούσιες επιστημονικές τους γνώσεις αποτέλεσαν εφαλτήριο για την εξέλιξη και τη διεύρυνση του ιδρύματος.
— Το Ίδρυμα Μιχελή έκλεισε 40 χρόνια. Ποια είναι η επόμενη μέρα και η θέση του επόμενου Δ.Σ. υπό τη δική σας προεδρία;
Έχοντας γνωρίσει και συναναστραφεί με την Έφη Μιχελή αλλά και έχοντας παρακολουθήσει την άοκνη και επιτυχημένη προσπάθεια του πατέρα μου και των συνεργατών του, έχω πλήρη επίγνωση του βάρους της ευθύνης που αναλαμβάνουμε ως νέα μέλη του Δ.Σ. Δεν είναι μόνο ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντικαταστήσει κανείς σήμερα αυτές τις προσωπικότητες – και γίνεται ακόμα δυσκολότερο, μια και τα οικονομικά δεδομένα τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν αλλάξει άρδην.
Παρ' όλα αυτά, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για μένα προσωπικά αλλά και για τα υπόλοιπα μέλη του σημερινού Δ.Σ. η συνέχιση και διεύρυνση του έργου του ιδρύματος και η προσαρμογή του στη σύγχρονη πραγματικότητα. Η επέτειος της συμπλήρωσης των 40 χρόνων αποτελεί αφετηρία για μια εξίσου μακρόχρονη και –ευελπιστούμε– επιτυχημένη πορεία του ιδρύματος στο μέλλον.
Στις 6 Φεβρουαρίου το ίδρυμα διοργανώνει την εσπερίδα με θέμα «Αισθητική: Αρχιτεκτονική, Αρχαιολογία, Αρχιτεκτονική Τοπίου» με διακεκριμένους επιστήμονες του εξωτερικού, οι οποίοι έρχονται στην Αθήνα για να παρουσιάσουν και να συζητήσουν τις σύγχρονες τοπιακές προσεγγίσεις και τάσεις.
Αναλυτικά, το πρόγραμμα της εσπερίδας μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα του ιδρύματος.
Πολυχώρος του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής»
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Πέτρου Κόκκαλη 1, Αθήνα
6/2/20, 17:00
Είσοδος ελεύθερη
Το Ίδρυμα Μιχελή στεγάζεται στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 79 σε πολυκατοικία που σχεδίασε ο Παναγιώτης Μιχελής.
Τηλ. 210 7218626
